20 Φεβ 2008

Η ξεχασμένη τριετία 1990-1993

Καθώς το τελευταίο διάστημα πολύς λόγος γίνεται για μεταρρυθμίσεις, στην πράξη όμως λίγες δεσμεύσεις βλέπουμε να υλοποιούνται, ας ανατρέξουμε στο πρόσφατο παρελθόν, να εξετάσουμε αυτό συνέβαινε δεκαπέντε χρόνια πριν. Τότε που μία κυβέρνηση με ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και με δριμεία αντιπολίτευση, τόσο από τα λοιπά κόμματα όσο και εσωκομματικά, κατόρθωνε για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση να περάσει διαρθρωτικές αλλαγές και να περιορίσει τον παρεμβατικό χαρακτήρα ενός υδροκέφαλου κράτους.



Αναφέρομαι στην κυβερνητική τριετία Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, το έργο του οποίου λοιδορείται ακόμα και σήμερα από πολιτικούς και ΜΜΕ, πιθανότατα διότι τους χάλασε κάποια συνταγή. Οι κατευθύνσεις που δόθηκαν τότε στον τομέα της οικονομικής πολιτικής ακολουθήθηκαν από την πρωθυπουργία Σημίτη όπως και από την σημερινή κυβέρνηση. Περιέργως όμως τα όποια credits δεν καταλήγουν στον πολιτικό άνδρα που τα αξίζει και έχουν καταλήξει να θεωρούνται εκσυγχρονιστές πολιτικοί οι οποίοι απλά διεκπεραίωσαν μία μισοτελειωμένη δουλειά.


Συγκεκριμένα λοιπόν, κατά την τριετία 1990-1993:

  • Προχώρησε η απελευθέρωση του τραπεζικού συστήματος και της κίνησης κεφαλαίων, η απελευθέρωση κατά μεγάλο μέρος της αγοράς των ενοικίων, η απελευθέρωση της εμπορίας καυσίμων, η κατάργηση των ελέγχων τιμών σε όλα τα αγαθά με εξαίρεση τα φάρμακα, η απελευθέρωση της αγοράς εργασίας με την εισαγωγή της μερικής απασχόλησης και της τέταρτης βάρδιας και η απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων.
  • Μειώθηκε ο αριθμός των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα από 484.000 το 1989 στις 458.000 το 1993, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
  • Παραχωρήθηκε στον ιδιωτικό τομέα η κινητή τηλεφωνία με επικερδή διαγωνισμό. Πραγματοποιήθηκε ο διαγωνισμός για την κατασκευή με αυτοχρηματοδότηση του αεροδρομίου των Σπάτων. Επίσης προωθήθηκε η αυτοχρηματοδότηση των βασικών οδικών αξόνων, με την πραγματοποίηση των διαγωνισμών για την Αττική και τη γέφυρα του Ρίου-Αντιρρίου. Την περίοδο εκείνη υπογράφηκε και η σύμβαση για το Αττικό Μετρό, το οποίο εκτελέστηκε ως δημόσιο έργο, ο έλεγχος όμως της κατασκευής του ανατέθηκε τότε -για πρώτη φορά- σε ιδιωτική εταιρία, γεγονός που συνέβαλε καθοριστικά στην ποιότητα του τελικού έργου.
  • Μεταβιβάστηκαν στον ιδιωτικό τομέα ή εκκαθαρίστηκαν 66 προβληματικές επιχειρήσεις του ΟΑΕ (ΑΓΕΤ, Πειραϊκή Πατραϊκή κ.λπ.) και διευκολύνθηκε με την απομάκρυνση του μη αναγκαίου προσωπικού η αποκρατικοποίηση των υπολοίπων που είχαν απομείνει (συνολικά μειώθηκε, από το 1989 μέχρι το 1993, το προσωπικό των επιχειρήσεων αυτών κατά 9000 εργαζομένους). Πραγματοποιήθηκε επιτυχώς η αποκρατικοποίηση μέσω εισαγωγής στο χρηματιστήριο της Βιομηχανίας Ζάχαρης, μεταβιβάστηκε το management της ΕΑΒ (στην Lockheed Martin) και ιδιωτικοποιήθηκε η Olympic Catering. Έκλεισαν επίσης οι παρεμβατικές επιχειρήσεις του δημοσίου (ΠΡΟΜΕΤ, ΙΤΚΟ κ.λπ.), που νόθευαν τον ανταγωνισμό και ανάλογες υπηρεσίες του στενότερου δημόσιου τομέα όπως η ΜΟΜΑ και η ΣΥΚΕΑ.
  • Tο καλοκαίρι του 1993 ψηφίστηκε νόμος που καταργούσε το κρατικό μονοπώλιο της ΔΕΗ στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και δημιουργήθηκε το θεσμικό πλαίσιο για τη δραστηριοποίηση του ιδιωτικού τομέα στη λειτουργία καζίνων και μαρίνων που ήταν ως τότε κρατικά μονοπώλια. Καταργήθηκε εν μέρει το μονοπώλιο τόσο της Ολυμπιακής Αεροπορίας στις εσωτερικές πτήσεις όσο και των ΕΛΤΑ.
  • Στο πλαίσιο εξυγίανσης της οικονομίας προχώρησε η τομή στο ασφαλιστικό σύστημα με τρεις διαδοχικές παρεμβάσεις (1990, 1991, 1992), που έδωσαν ζωή στο σύστημα για μια εικοσαετία. Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν η πρώτη, από δημιουργίας του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος, που είχε το θάρρος να παρέμβει εξυγιαντικά στη λειτουργία του.
Οι παραπάνω πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Μητσοτάκη βρήκαν άμεσο αντίκρισμα και στις μακροοικονομικές επιδόσεις της οικονομίας. Συγκεκριμένα:

  • Το έλλειμμα του προϋπολογισμού μειώθηκε από 19,8% το 1990 σε 13,8% το 1993 (ή στο 8,8% αν υιοθετήσουμε τη μεθοδολογία που χρησιμοποιεί σήμερα -με τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ)- η κυβέρνηση, που υπολογίζει τις κεφαλαιακές μεταβιβάσεις, τις κεφαλαιοποιήσεις τόκων και την εξυγίανση στο ασφαλιστικό σύστημα).
  • Μειώθηκε ο πληθωρισμός από 22% το 1990 σε 12% το 1993.
  • Αυξήθηκε το κατά κεφαλήν εισόδημα της Ελλάδας ως ποσοστό του αντίστοιχου μέσου όρου της ΕΕ, από 57,4% το 1990 σε 64,2% το 1993, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Από θεσμικής πλευράς η κυβέρνηση Μητσοτάκη ψήφισε, κατά τον πρώτο χρόνο της θητείας της, το νέο εκλογικό νόμο, με τον οποίο και δεσμεύτηκε να πραγματοποιηθούν οι επόμενες εκλογές. Δέσμευση την οποία και τήρησε παρά το οτι αυτό της κόστισε την επανεκλογή. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θέσπισε επίσης, παρά τις μεγάλες αντιδράσεις, ειδικό νόμο κατά του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, κάτι που οι προηγούμενες κυβερνήσεις είτε αδυνατούσαν είτε δεν ήθελαν να πράξουν. Οι όποιες τομές την έφεραν σε σύγκρουση με τα συνδικάτα και με οργανωμένα εγκαθιδρυθέντα συμφέροντα, κάτι που είχε άμεσο αντίκτυπο στη λαοφιλία της. Θα ήταν όμως ιστορική αδικία να μείνει το έργο εκείνης της τριετίας παραγνωρισμένο. Σήμερα διαπιστώνεται πέρα από κάθε αμφιβολία το όραμα ενός πολιτικού, ο οποίος προσπάθησε την ύστατη στιγμή ν’ ανεβάσει τη χώρα του στο τραίνο του εκσυγχρονισμού και της δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Μπορείτε να βρείτε περισσότερα στοιχεία για τη ζωή και το έργο του κ. Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στον ιστότοπο του Ιδρύματος Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης. Επίσης ρίξτε μια ματιά στην Konstaninos Mitsotakis Appreciation Society, η οποία πρόσφατα δημιουργήθηκε στο Facebook και φιλοδοξεί ν' αποτελέσει ένα πρώτο σημείο αναφοράς στα ελληνικά social networks.


8 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Τώρα τα παρουσιάζεις λίγο μεροληπτικά τα πράγματα ή είναι η ιδέα μου;

Για παράδειγμα στο σημείο που αναφέρεις ότι άνοιξε με διαγωνισμό η κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα, ξεχνάς (;) να αναφέρεις ότι υπήρχε σαφής απαγόρευση στο να αναπτύξει ο ΟΤΕ κινητή τηλεφωνία (ναι!, τόσος πατριωτισμός, από μια παράταξη που θέλει να εμφανίζεται πατριωτική!)

με τα ποσά που ακούμε τον τελευταίο καιρό ότι πέφτουν για μίζες (βλ. SIEMENS που αφορά και στα δύο κόμματα εξουσίας) μπορούμε να εκτιμήσουμε, έστω και στο περίπου πόσα έβαλαν στην τσέπη για να δεχθούν ένα τέτοιο αποικιοκρατικό και εθνικά εντελώς εξευτελιστικό όρο

ούτε αναφέρεις ότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση ξε-πούλησε την κερδοφόρα ΑΓΕΤ, χωρίς να υπάρχει λόγος

αλήθεια, πόσα να έβαλε στην τσέπη ο Μητσοτάκης και οι συν αυτώ για το ξεπούλημα της ΑΓΕΤ;

στην απάντηση ασφαλώς θα βοηθήσει μια ματία στο ποιόν των αγοραστών

τέλος (αν και αυτός ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι πολύ μακρύτερος) μήπως και βλέπεις το κατάντημα της ιδιωτικής τηλεόρασης, που αποτελεί και αυτό δημιούργημα της συγκεκριμένης "τριετίας";

ελεύθερη ραδιοφωνία έκραζαν τότε, ελεύθερη τηλεόραση φώναζαν, χωρίς ποτέ να μπουν στον κόπο να μας εξηγήσουν τι σχέση έχουν τα προσωπικά οικονομικά συμφέροντα του κάθε μεγαλοεπιχειρηματία με την ελευθερία ως έννοια ή με την ελευθερία λόγου εν προκειμένω

σε κάθε περίπτωση, ιδού μετά από 15 χρόνια το κατάντημά της "ελεύθερης" τηλεόρασης (φυσικά 15 χρόνια μετά κανένας δε μιλά για ελεύθερη ραδιοφωνία και τηλεόραση, απλά για ιδιωτική ραδιοφωνία και τηλεόραση, ε, δε τους παίρνει πλέον, θα τους πάρουν με τις πέτρες αν τολμήσουν να συσχετίσουν την ελευθερία λόγου με το σημερινό κατάντημα)

για να μη μιλήσουμε για το άνοιγμα της χώρας στους πάσης φύσεως οικονομικούς και άλλους μετανάστες (από Αλβανία και όπου γης) χωρίς έλεγχο, μέτρο, υποδομές που βέβαια είναι θέμα χρόνου να δημιουργήσει τέραστιο εθνικό πλέον πρόβλημα στη χώρα (ελπίζω να αντιλαμβάνεσαι ότι ενός Κοσόβου, μύρια έπονται)

κρίμα πάντως, 15 χρόνια μετά, θα περίμενε κάποιος ότι θα μπορούσατε να δείτε τα πράγματα εκείνης της περιόδου με περισσότερη αντικειμενικότητα, και όχι τόσο μονόπλευρα ...
απ 'όσα γράφετε πααπάνω μάλλον παραμένετε αμετ-ανόητοι

Manoliscus είπε...

Μα φυσικά και τα παρουσιάζω μεροληπτικά. Δημοσιογράφος είμαι;
Προτού επιχειρήσω πάντως να σου δώσω κάποια απάντηση, ας διευκρινίσω πως το δεύτερο πληθυντικό είναι εκ του Περισσού, καθώς τα όσα εδώ γράφονται εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τον κυνοτρόφο, άντε και τον σκύλο του :-)

Στα σημεία τώρα: μιλάς για απαγόρευση του ΟΤΕ ν’ αναπτύξει κινητή τηλεφωνία. Δεν γνωρίζω αν τότε ο μονοπωλιακός ΟΤΕ πληρούσε τις προϋποθέσεις για να ανταγωνισθεί ελεύθερα στην αγορά κινητής τηλεφωνίας, μπορώ όμως να σου πω πως με το που ιδιωτικοποιήθηκε και άδεια κινητής τηλεφωνίας απέκτησε (όχι αυτός, η θυγατρική του Cosmote AE) και τα εθνικά μας συμφέροντα δεν υπέστησαν πανωλεθρία. Και ας σημειωθεί πως όσοι φωνασκούσαν για τους κινδύνους από την ιδιωτικοποίηση, έσπευσαν να τον ιδιωτικοποιήσουν μόλις ένα χρόνο αργότερα.

Αναφορικά με την ΑΓΕΤ Ηρακλής, παρατηρώ πως παίρνεις την υπόθεση SIEMENS και την ανάγεις σε κανόνα. Και η ΑΓΕΤ βέβαια σήμερα μια χαρά τα πάει. Απασχολεί εργατικό δυναμικό, δίνει μέρισμα στους Έλληνες μετόχους της και δεν έχει γίνει το τσιφλίκι κανενός πολιτικού. Και εννοείται πως πρέπει μια εταιρία πρέπει να είναι κερδοφόρος για να πουληθεί. Χαζός είναι ο επενδυτής να επενδύσει σε μία ζημιογόνο κρατική επιχείρηση;

Τέλος πιστεύω πως η ιδιωτική τηλεόραση και ραδιοφωνία με όλα τους τα στραβά συνέβαλαν τα μέγιστα στην πολυφωνία και την ελευθερία έκφρασης. Θα προτιμούσες δηλαδή να υπάρχει μόνο η κρατική ΥΕΝΕΔ, που θα μας έλεγε πόσο καλά πηγαίνει το πενταετές πρόγραμμα, βάζοντας μας το βράδυ εμβατήρια να πέσουμε για ύπνο; Ζάπινγκ και πάλι ζάπινγκ :-)

Η αρχή απελευθέρωσης δεν έγινε επί τριετίας, αλλά επί οικουμενικής κυβέρνησης, όπου δόθηκαν προσωρινές άδειες λειτουργίας ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών. Με ευθύνη των επόμενων κυβερνήσεων οι άδειες παραμένουν μέχρι σήμερα προσωρινές και δε νομίζω πως είναι fair να ρίχνουμε τις σημερινές στρεβλώσεις σε μία μόνο κυβέρνηση. Όλοι τους μια χαρά διαπλέχθησαν.

Σε κάθε περίπτωση κι εγώ κι ο σκύλος μου είμαστε έτοιμοι να μην παραβλέψουμε τα σφάλματα εκείνης της περιόδου διακυβέρνησης. Ουδείς αλάθητος άλλωστε. Το πρόβλημα όμως είναι πως δεκαπέντε χρόνια μετά οι περισσότεροι αρέσκονται στο να βλέπουν μόνο τα αρνητικά, παραμένοντας όχι αμετ-ανόητοι, αλλά ανόητοι σκέτο.

Cacofonix είπε...

Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν η πρώτη, από δημιουργίας του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος, που είχε το θάρρος να παρέμβει εξυγιαντικά στη λειτουργία του.

Σ' αυτή τη φράση συμπεριέλαβες και το στοιχειό εκείνης της κυβέρνησης, που καταδιώκει όλες τις επόμενες: αυτό της παρένθεσης.

Είναι καλύτερα να μην κάνω τίποτα και να μείνω κυβέρνηση παρά να κάνω πολλά και να μην προλάβω να κλείσω τριετία.

Από τα λίγα μόνο που μπορώ να κατηγορήσω εκείνη την κυβέρνηση είναι για τη μη πλήρη απελευθέρωση της αγοράς των κινητών, έτσι ώστε να μπουν στο παιχνίδι πολλές εταιρείες κι όχι μόνο 2.

Η σημασία του έργου της μπορεί να συνοψισθεί στο εξής. Ενώ όλοι και κύρια η τότε αντιπολίτευση, είχε κάνει σημαία το ασφαλιστικό, κανένας δεν τόλμησε να περιάξει το νόμο Σιούφα του 1993. Τα άλλο όλα είναι περιττά...

Manoliscus είπε...

Η δεξιά πάντως παρένθεση δεν ήταν για μένα ούτε δεξιά ούτε παρένθεση.
Πολλές σημαίες σηκώθηκαν, όχι μόνο για το ασφαλιστικό, όμως είδαμε την αντιμετώπιση που επεφύλασσαν στα ίδια τους τα συνθήματα οι σοσιαλιστές κινηματίες.

Μάλλον που δεν ήταν μόνο η Σιδηρά Κυρία αυτή η οποία πέρα από το δικό της κόμμα κατόρθωσε να μεταβάλλει και τον χαρακτήρα του εργατικού κόμματος.

Ανώνυμος είπε...

ολοι οι "φιλελευθεροι" της οννεδ του 85-93 εχουν διοριστει σε κρατικες θεσεις και εμεις που μονο οικογενεια μητσοτακη ψηφιζαμε τους βλεπουμε και χαζευουμε..ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ ΔΕΝ ΔΟΥΛΕΨΕ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ.. εμεις ξενιτευτηκαμε για να ζησουμε σαν ανθρωποι...και ο κυριακος δεν μας βοηθησε οταν ζητησαμε να γυρισουμε στην χωρα μας..κριμα... απο δω και εμπρος καρατζαφερη...

Ανώνυμος είπε...

ολοι οι "φιλελευθεροι" της οννεδ 1985-93 διοριστηκαν σε κρατικες θεσεις και εμεις τους θαυμαζαμε απο μακρια και ψηφιζαμε... εμεις που ψηφιζαμε μονο οικογενεια μητσοτακη... ξενιτευτηκαμε για να ζησουμε σαν ανθρωποι και μολις θελαμε να γυρισουμε και ζητησαμε κατι ο κυριακος μας εστειλε χωρις απαντηση... απο εδω και εμπρος καρατζαφερης...καλη επιτυχια κυριοι..κριμα που δεν εκτιμησατε τους ανθρωπους σας...

Manoliscus είπε...

@andre

Το πως ο Κυριάκος δεν έκανε αυτό το "κάτι" που το ζητήσατε μάλλον που τον τιμά παρά τον ψέγει ως πολιτικό. Η δική σου αντίληψη περί πραγμάτων είναι μάλλον ασύμβατη με τις αρχές τις οποίες επιδιώκει να υπηρετεί η παράταξη, οπότε καλά έκανες και απομακρύνθηκες.

tonina είπε...

δεν ντεπομαι καθόλου που είμαι φιλεύθερη. Αλλά είμαι και ελεύθερη γιατί πιστεύω ότι το ρουσφέτι είναι δουλεία.
Επίσης θα ήθελα να προσθέσω ότι παρά τη θύελλα αντιδράσεων η τριετία Μητσοτάκη και μέρος της πρώτης θητείας Σημίτη, είναι μακράν οι καλύτερες Ελληνικές μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις. Παρακαλώ αντίλογο!