I give a damn

Η ημέρα που δεν άλλαξε ο κόσμος

Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τα αιματηρά επεισόδια της πλατείας Tiananmen. Το λαοκρατικό καθεστώς αντιδρά ενόψει της επετείου νευρικά, λαμβάνοντας κατασταλτικά μέτρα όπως το μπλοκάρισμα της πρόσβασης στις διαδικτυακές υπηρεσίες Twitter και Hotmail και την απαγόρευση αναμετάδοσης λήψεων από ξένα μέσα ενημέρωσης. Είκοσι χρόνια μετά και χωρίς να έχει δοθεί κατάλογος νεκρών (πηγές κάνουν λόγο για 2.600 θύματα) το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας εξακολουθεί να διανθίζει το κακό ιστορικό του σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το καθεστώς αυτό αντιμετωπίζεται σήμερα στην συλλογική μας συνείδηση ως κάτι το απόμακρο και αδιάφορο, καθώς η Κίνα προσεγγίζεται πραγματιστικά, ως ο δυνάμει οικονομικός επενδυτής τον οποίο δεν έχουμε τον παραμικρό λόγο να δυσαρεστούμε... ακόμα και όταν χρηματοδοτεί μια γενοκτονία στο Σουδάν.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως έχει διαφορετική γνώμη, χωρίς κανένα πρόβλημα να την στηρίξει μέχρι τέλους. Η καπιταλιστική Δύση αντέδρασε και συνεχίζει, είκοσι χρόνια μετά, το εμπάργκο όπλων που το 1989 επέβαλε εξαιτίας της πολύνεκρης εκείνης καταστολής. Μέσα από σειρά ψηφισμάτων και δράσεων και παρά τις έντονες πιέσεις ισχυρών πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί με συνέπεια τη φωνή της συνείδησης των πολιτών που αποφασίζουν την σύνθεση του και αρνούνται την παροχή πολεμικής τεχνογνωσίας σε ένα σκοτεινό και ανελεύθερο καθεστώς. Επιτελεί έναν ρόλο ο οποίος κακώς έχει αφεθεί σε μία αριστερά και μια σοσιαλδημοκρατία με επιλεκτικές ευαισθησίες και ένοχη σιωπή. Ας μη μένουμε όμως μόνο στους δεινόσαυρους του σοσιαλισμού. Πότε αλήθεια τέθηκε από οποιαδήποτε Ελληνική κυβέρνηση διμερές ζήτημα σεβασμού θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Πόσες αλήθεια πορείες και πόσες εκδηλώσεις θα πραγματοποιήσουν σήμερα τα όσα κινήματα "ευαισθητοποιημένων" πολιτών;

Ιστομαχία deb8 και η ερώτηση του Κούταβου

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε πανηγυρικά ψήφισμα για την κοινή ευρωπαϊκή συνείδηση και τον ολοκληρωτισμό. Οι εκπρόσωποι των λαών μια Ηπείρου ένωναν τη φωνή τους για να καταδικάσουν όσα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας διεπράχθησαν από ολοκληρωτικά και αυταρχικά καθεστώτα. Όλης της Ηπείρου; Όχι! Ένα χωριό που το κατοικούν αδιόρθωτοι Ευρωβουλευτές αντιστέκεται ακόμα και θ’ αντιστέκεται πάντα (;) στον κατακτητή... και στο αυτονόητο.

Η περίπτωση της ελληνικής αποστασιοποίησης με είχε προβληματίσει αρκετά τότε και αναρωτήθηκα αν είναι στραβός ο γιαλός ή αν εμείς στραβά αρμενίζουμε. Με αφορμή λοιπόν τη διοργάνωση της πρώτης διαδικτυακής ιστομαχίας (debate) Ελλήνων υποψήφιων ευρωβουλευτών επανέρχομαι με την ελπίδα να μου απαντήσουν στο αν πιστεύουν πως η κοινή Ευρωπαϊκή ταυτότητα πρέπει να οικοδομείται πάνω στην ιστορική έρευνα, ή πάνω στα μπάζα της ιστορικής λήθης.

Σας καλώ να μπείτε στη σελίδα του deb8 και μ’ ένα κλικ να στηρίξετε την ερώτηση μου, προκειμένου να ακούσουμε την άποψη εκείνων που φιλοδοξούν να αποτελέσουν τη δική μας φωνή στην Ευρώπη.

Πολιτικού ενδύματος εγκώμιο

Παρατηρώ συχνά πως το product placement πολιτικών ιδεών αντιμετωπίζεται από μερίδα συμπολιτών μας φοβικά. Είναι ενδεχομένως αρκετοί εκείνοι που πιστεύουν πως μία ιδέα ως τέτοια δέον είναι να αντιμετωπίζεται σαν ιερή αγελάδα και αισθάνονται άβολα όταν κάποιος με το ντύσιμο, την εμφάνιση ή την συμπεριφορά του επιχειρεί να την προωθήσει ή αντιθέτως να την αποδομήσει. Ως κοινωνία σαφώς έχουμε κάνει άλματα από την εποχή που ο χωροφύλακας θα ξύριζε το μουστάκι ενός ρεμπέτη ή θα κούρευε με την ψιλή τον τέντιμπόι.

Σε πολλούς όμως ακόμη και σήμερα το να αντικρίσουν κάποιον να φοράει tshirt με προκλητικό μήνυμα να είναι "άλουστος κι αξύριστος" ή ταγαροφορών, πιθανό είναι να προκαλέσει από αδιαφορία μέχρι αποστροφή και κράξιμο. Και ακολούθως η διστακτικότητα μας να κυκλοφορήσουμε (περι)φέροντας κάτι το αντισυμβατικό εκλαμβάνεται ως δικαιολογημένη από μία κοινωνική ανεκτικότητα μειωμένων αντοχών. Εκεί ίσως τα παιδιά της αριστεράς έχουν κάνει κάποια βήματα παραπάνω, εντάσσοντας βέβαια το αντισυμβατικό της όλης εμφάνισης σε μια γενικότερη περιφρόνηση του μικροαστικού κατεστημένου. Εκείνου που θέλει και καλά να βάλει σε καλούπια αμφίεση και συνειδήσεις. Έχει καταντήσει όμως αηδία να βλέπουμε να περιφέρονται ομαδόν σε κάθε επέτειο και πορεία μπλουζάκια με τον σφαγέα Τσε και καρώ τουρμπάνια του Αραφάτ... σημείο ίσως πως τα παιδιά αυτά έπεσαν τελικά στη λούμπα της ομαδοποίησης και εκείνης της στρατοκρατικής ομοιομορφίας που τα θέλει γρανάζια ενός μηχανισμού καταστροφής.

Για να μη μακρηγορώ, πιστεύω πως αποτελεί πρόκληση για τον κάθε σκεπτόμενο ενεργό πολίτη να προσπαθεί να μεταδώσει το δικό του μήνυμα με το να μην κάνει τίποτα παραπάνω από το να στέκεται ή να περπατάει σε δημόσιο χώρο. Την αρχή προσωπικά έκανα με ένα κόκκινο μπλουζάκι με στάμπα της Thatcher – παρωδία εκείνων του Che (αν συναντήσετε κάποιον να το φορά, ε μάλλον που θά 'μαι εγώ, ελάτε να μου σφίξετε το χέρι). Ακολούθησαν κάποιες ομολογουμένως ατυχείς προσπάθειες στο Photoshop, μέχρι που προ ημερών έπεσα πάνω στους LibertyΜaniacs, το κατάστημα που χρόνια έψαχνα. Αυτές τις μέρες παραλαμβάνω την πρώτη μου παραγγελία. Ρίξτε μια ματιά, πιστεύω πως υπάρχουν κομμάτια που φέτος το καλοκαίρι θα φορεθούν ;-)

Modern Liberty – The Convention

Πρόσφατα γεγονότα στη γενέτειρα του φιλελευθερισμού δείχνουν πως επιχειρείται και εκεί στροφή εις βάρος της προσωπικής σφαίρας των πολιτών και της ελευθερίας εν γένει. Από τον κλιμακούμενο κρατικό παρεμβατισμό στην οικονομία μέχρι την αύξηση του διαστήματος προσωποκράτησης χωρίς απαγγελία κατηγορίας και μέχρι τη δημιουργία συγκεντρωτικής βάσεως ατομικών δεδομένων, πολλές είναι οι ενδείξεις πως ο κρατικός μηχανισμός έχει αρχίσει να αμφισβητεί θεμελιώδεις αξιακές κατακτήσεις αιώνων, όπως το habeas corpus και λοιπές αρχές απορρέουσες από τη Magna Carta Libertatum.

Εκεί όμως η απάντηση έρχεται οργανωμένη και με σαφές πολιτικό πλαίσιο, πέρα από κάθε είδους πολιτικές σκυλεύσεις, οδομαχίες και εκτροπές της έννομης τάξης: Σύνολο αξιόλογων σωματείων, κινήσεων πολιτών και think tanks οργανώνουν συνέδριο σε πανεθνικό επίπεδο με σκοπό τον εντοπισμό των αιτιών και την παραγωγή προτάσεων για την αντιστροφή της δυσοίωνης αυτής τάσης.

Δεν κρύβω τον θαυμασμό μου για το επίπεδο πολιτικού πολιτισμού των Αγγλοσαξώνων, όπως επίσης δεν κρύβω την απογοήτευση μου που αδυνατώ να παρευρεθώ σε ένα τέτοιο γεγονός. Καλώ όμως όσους διακατέχονται από σεβασμό στην κοινή λογική και από αγάπη στα κοινά να αντλήσουν παραδείγματα από το συνέδριο αυτό που θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Φεβρουάριο στην καρδιά του Λονδίνου.

Όταν οι Πάνθηρες τα έβαλαν με τους Γαϊδάρους

Ανακάλυψα τους Streetpanthers πρώτη φορά διαβάζοντας το μπλόγκι ενός ιμπεριαλιστή νεοφιλελεύθερου, ο οποίος τότε μας παρουσίαζε τον Γάιδαρο του μηνός Ιουλίου. Έκτοτε λησμόνησα την ύπαρξη και τη δράση τους, καθώς η διαβίωση σε πόλη του εξωτερικού μου απέκρυπτε το μέγεθος του προβλήματος.

Πλέον έχω επιστρέψει Ελλάδα και ομολογώ πως αν ένα πράγμα με δυσκολεύει στην επαναπροσαρμογή, αυτό είναι η συμπεριφορά του Έλληνα οδηγού. Χθες μάλιστα ήρθα για πρώτη φορά αντιμέτωπος με μία οδηγό, η οποία σε ώρα αιχμής στάθμευσε το ΙΧ της σε σηματοδοτημένη θέση για ΑΜΕΑ. Ο σύντομος διάλογος που ακολούθησε μου έδωσε να καταλάβω από τη μια πως η κατάσταση είναι όντως τραγική, από την άλλη όμως παράλληλα πως πέρα από την αγανάκτηση οφείλουμε και να ενεργήσουμε προς την σωστή κατεύθυνση. Και τότε ήταν που ξαναθυμήθηκα εκείνη την ομάδα πολιτών.

ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ STREETPANTHERS

Οι Streetpanthers επιδιώκουν να επισημάνουν την παραβατική και κοινωνικά απερίσκεπτη συμπεριφορά ορισμένων οδηγών, ελπίζοντας πως οι δεύτεροι δεν θα την επαναλάβουν μελλοντικά. Δεν πρόκειται ούτε για βανδάλους ούτε για ακτιβιστές της ντουντούκας και της δεκάρας. Σεβόμενοι την ατομική ιδιοκτησία των παραβατών, επικολλούν ένα εύκολα αφαιρούμενο αυτοκόλλητο στο τζάμι εκείνου του αυτοκινήτου που έχει παρκάρει όχι απλά παράνομα, αλλά με τρόπο που να εμποδίζει την κυκλοφορία συμπολιτών με κινησιακά προβλήματα. Με τον τρόπο αυτό επισημαίνουν ένα ζήτημα προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης, φιλοδοξώντας να αναπτύξουν μία αστική κουλτούρα, η οποία έως σήμερα λάμπει δια της απουσίας της.

ΚΑΙ ΤΙ ΚΑΝΕΙ Ο CANIS

Ο Canis αποφάσισε να θέσει υπό την προστασία του μία θέση στάθμευσης για ΑΜΕΑ, η οποία και βρίσκεται πάνω στο καθημερινό του δρομολόγιο. Η εναπόθεση ενός φυλλαδίου δεν κοστίζει ούτε σε χρόνο ούτε σε σάλιο, ενώ ο φίλος οδηγός που ενδέχεται να φέρει σοβαρές αντιρρήσεις θα προσκαλείται για έναν πρωινό καφέ γνωριμίας με τον εισαγγελέα υπηρεσίας, λίγα μόλις μέτρα παρακάτω.

Η στάση αυτή φαντάζει βέβαια ασήμαντη μπροστά στο σημερινό χάος που επικρατεί, δεν αποκλείεται όμως να βρει όλο και μεγαλύτερη ανταπόκριση. Δεν με πειράζει τόσο που πολλοί συμπολίτες μου παρκάρουν όπου τους βολέψει. Με ενοχλεί περισσότερο ο φόβος πως αν “προσαρμοστώ” στην ελληνική πραγματικότητα θα καταλήξω κι εγώ μια μέρα ν’ αφήνω το SUV μου στη θέση ενός ανθρώπου ανίκανου να περπατήσει. Και αυτός είναι ένας φόβος που με παραλύει.

Διεκδικώντας το χώρο που μας ανήκει

"Οι streetpanthers ξεκινήσαμε από τη Θεσσαλονίκη στα τέλη του 2006 αλλά επεκταθήκαμε γρήγορα σε πολλά αστικά κέντρα. Κοινή διαπίστωση όλων μας ήταν ότι η ζωή των πεζών στην πόλη είχε φτάσει στο απροχώρητο. Έτσι, αποφασίσαμε "με πόνο καρδιάς" ότι:

• Δεν αρκούσε να τσατιζόμαστε βλέποντας τους παράνομα παρκαρισμένους πάνω σε πεζοδρόμια, διαβάσεις και πεζόδρομους.

• Δεν αρκούσε να φοβόμαστε όταν μας κυνηγούσαν τα μηχανάκια ακόμα και πάνω στα πεζοδρόμια.

• Δεν αρκούσε να κοιτάζουμε ανήμποροι όταν αυτοκίνητα και μηχανές έκαναν σιγά-σιγά κατάληψη στο μοναδικό χώρο περιπάτου, το πλακόστρωτο της νέας παραλίας.

Δεν αρκούμασταν να περιμένουμε πότε η πολιτεία – το κράτος, ο δήμος, η αστυνομία – θα ξυπνούσαν. Καταλάβαμε πως με τα "θα-θα" θα φτάναμε να γεράσουμε και ακόμα θα περιμέναμε τα πράγματα να διορθωθούν. Έπρεπε να κάνουμε κάτι.

Ο ακτιβισμός έχει το κόστος του. Τίποτα δεν αλλάζει αν δεν συγκρουστούμε με τα κατεστημένα: τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς μας (καβάλα πάν’ στην εκκλησιά, καβάλα περπατάνε), το βόλεμά μας (να κάνω εγώ τη δουλειά μου κι ας πάνε στο διά*** όλοι οι άλλοι), την αδιαφορία μας (εγώ θα σώσω τον κόσμο;)

Γι’ αυτό αναλάβαμε δράση. Τέρμα η ανοχή και τα παρακάλια. Όποιος δεν συμμορφώνεται, να πληρώνει το τίμημα επιτόπου. Μπορεί να ακούγεται σαν “να παίρνουμε το νόμο στα χέρια μας” αλλά επιτέλους κάποιος πρέπει να αντιδράσει. Και μην ξεχνάτε: οι παράνομοι έκαναν πρώτοι την αρχή!"

Σώστε το Μικρό (βλάσφημο) Γουρουνάκι!

Τον Οκτώβριο του 2007 κυκλοφόρησε στη Γερμανία το παιδικό εικονογραφημένο “Ποιος είναι παρακαλώ ο δρόμος για τον Θεό; Ρωτούσε το μικρό γουρουνάκι” γνωρίζοντας σχετικά μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Πρόκειται για την ιστορία ενός μικρού γουρουνιού και του φίλου του σκαντζόχοιρου, τα οποία αναζητώντας τον Θεό βρίσκονται αντιμέτωπα με τους παραλογισμούς και την σύγκρουση τριών μεγάλων θρησκειών. Η όλη ιστορία καταλήγει στην απόρριψη τους και στην επιστροφή στην ξέγνοιαστη και ανέμελη ζωή.

Είναι ένα έργο, το οποίο ασκεί οξεία - αν και χοντροκομμένη είναι η αλήθεια - κριτική στην πίστη ύπαρξης κάποιας υπερβατικής οντότητας, απευθυνόμενο όχι μόνο στις μικρές ηλικίες αλλά εν πολλοίς και σε ενήλικες αναγνώστες. Η υποδοχή που βρήκε από πλήθος ψυχολόγων και παιδαγωγών ήταν θετική, καθώς θεώρησαν πως η ανάγνωση του συνέβαλε σε μία κριτική αντιμετώπιση διαφόρων ακραίων εκφάνσεων των θρησκευτικών δογμάτων.

Αντίθετη γνώμη είχε όμως το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο, το οποίο εισηγήθηκε μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας του, εντάσσοντας το (βάσει του § 18 Abs. 1 JungSchG) στον κατάλογο επικίνδυνων για τη ανηλικότητα έργων. Στην αιτιολογική του έκθεση αναφέρει πως το έργο γελοιοποιεί τον ιουδαϊσμό, τον χριστιανισμό και το ισλάμ, “προωθώντας στερεότυπα ρατσιστικού μίσους και συντελώντας με αυτόν τον τρόπο στον ηθικό και κοινωνικό αποπροσανατολισμό του ανηλίκου”. Το μέτρο αυτό θα επιφέρει περιορισμούς όπως η απαγόρευση έκθεσης σε ράφια, διαφήμισης, εξαγωγής, πώλησης σε παιδιά κ.α.

Πρόκειται ουσιαστικά για μία απόπειρα λογοκρισίας, η οποία ήδη συναντά κλιμακούμενες αντιδράσεις από δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς, την ιουδαϊκή κοινότητα και αντιρατσιστικές ομάδες. Η τελική αξιολογική κρίση αναμένεται να εκδοθεί το Μάρτη, ενώ ταυτόχρονα τρέχει και μία αγωγή από την καθολική αρχιεπισκοπή της Φρανκφούρτης.

Το βιβλίο έχει ανέβει online και στα αγγλικά, ενώ όποιος ενδιαφέρεται για περισσότερες πληροφορίες μπορεί μπει στον ιστότοπο ή να αποστείλει επιστολή στην καγκελάριο.
[Addendum: αγγλόφωνο άρθρο των Reuters].

Καμία πρόγνωση για το τι έχει να γίνει αν κυκλοφορήσει ποτέ Ελλάδα;

Yes, We Can

Ο Tony και το Εργοστάσιο Σοκολάτας

Αυτή είναι η ιστορία του Tony Van de Keuken, ακτιβιστή, δημοσιογράφου και τηλεοπτικού παραγωγού. Ο Tony ένα καλοκαιρινό πρωινό του 2002, μασουλώντας τη βέλγικη σοκολάτα του, διαβάζει στην εφημερίδα ένα μικρό αφιέρωμα για την Ακτή Ελεφαντοστού, χώρα όπου παράγεται το 40% καρπών κακάο παγκοσμίως. Εκεί, ενάμισυ σχεδόν αιώνα μετά την εξάλειψη της σκλαβιάς, δεκάδες χιλιάδες παιδιά εξαναγκάζονται να εργαστούν σε φυτείες υπό συνθήκες που ο ΟΗΕ ορίζει ως δουλεία.

Από τότε ο Tony, λάτρης της καλής σοκολάτας ο ίδιος, αρχίζει μία εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Η θεαματικότερη κίνηση έγινε όταν έφαγε δεκαεννέα πλάκες σοκολάτας και κατόπιν άσκησε μήνυση κατά του εαυτού του ενώπιον της ολλανδικής δικαιοσύνης για αγορά και κατανάλωση προϊόντων καταναγκαστικής εργασίας. Στόχος του να δεσμεύσει πολυεθνικές όπως η Nestlé να εγγυηθούν πως τα προϊόντα τους δεν θα προέρχονται από καταναγκαστική εργασία ανηλίκων. Επιστέγασμα ήταν η παραγωγή της πρώτης πιστοποιημένης slave-free σοκολάτας, της Tony’s Chocolonely®.

Η ιστορία του Tony απασχολεί όλο και περισσότερο τα διεθνή ΜΜΕ και σύντομα αναμένεται να προβληθεί ντοκυμανταίρ που ο ίδιος γύρισε: Tony and the Chocolate Factory.

Μια γλυκιά όσο και πικρή εκστρατεία, της οποίας την εξέλιξη αξίζει να παρακολουθήσουμε από κοντά.

Free Burma!

Πέμπτη, 4 Οκτωβρίου: One blogspot for Burma!

Ανά τον κόσμο bloggers ετοιμάζουν πρωτοβουλία προς στήριξη της ειρηνικής επανάστασης στη Βιρμανία. Ως ελάχιστη πράξη επιδιώκουν να δώσουν ένα σημάδι αλληλεγγύης και συμπάθειας στον άοπλο αγώνα αυτού του λαού για ελευθερία.

Οι bloggers καλούνται την ερχόμενη Πέμπτη να απέχουν από την ανάρτηση δημοσιεύσεων στα blog τους και αντ΄ αυτού να σηκώσουν μόνο ένα banner, με μοναδικές λέξεις το αίτημα „Free Burma!“.

Προσωπικά θεωρώ πως από ανάλογες πρωτοβουλίες δεν μπορεί κανείς να περιμένει και πολλά. Και είναι θλιβερό που φτάνουμε στην ανάγκη να κυνηγήσουμε την καθιέρωση μιας Burma's Day for Bloggers. Το ελάχιστο όμως είναι πάντα προτιμότερο από το τίποτα. Και σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω οτι θα υπάρξει σοβαρός άνθρωπος, που να νομίσει πως μετέχοντας σε μία τέτοια πρωτοβουλία θα έχει επιτελέσει και το καθήκον αλληλεγγύης στον λαό αυτό. Ο αγώνας για την ελευθερία είναι μακρύς και είναι η πρώτη φορά που απλοί, σκεπτόμενοι πολίτες επιδιώκουν μαζικά να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο με μοναδικά όπλα το πληκτρολόγιο και το μυαλό τους.

Η Burma και ο Benny

Έχει πάει η ώρα δύο και μόλις σταμάτησα την προσπάθεια να βρω έστω και μία μικρή αναφορά στα εγχώρια ηλεκτρονικά ΜΜΕ για τις συνεχιζόμενες αναταραχές στη Βιρμανία.

Με απογοήτευση διαπίστωσα πως πέραν του Νάσου Μπράτσου της ΝΕΤ κανείς δεν κουράστηκε να κάνει έστω και μία μικρή έρευνα ή αναφορά στις πρόσφατες διαδηλώσεις που συγκλονίζουν τη μακρινή αυτή χώρα και απειλούν με αποσταθεροποίηση την ευρύτερη περιοχή. Μπράβο του πάντως, ακόμα κι όταν αγνοεί πως η πρωτεύουσα της χώρας έχει μεταφερθεί δύο χρόνια τώρα, πληροφορία κομβική για την εξέλιξη της κρίσης.

Η Βιρμανία κυβερνάται από ένα απ’ τα ποιο σκληρά και ανελεύθερα δικτατορικά καθεστώτα που έχουν απομείνει στον κόσμο. Δυστυχώς όμως για τους κατοίκους της η καταπίεση λαμβάνει χώρα χιλιάδες χιλιόμετρα από το ευρωπαϊκό μας κατώφλι. Την διαφορά βέβαια αυτή τη φορά κάνει το ότι των διαδηλώσεων ηγούνται δεκάδες χιλιάδες βουδιστές μοναχοί, που αποτελούν και την πνευματική ελίτ της χώρας. Οι πορείες καθημερινά κλιμακώνονται σε συμμετοχή και ένταση και το ενδιαφέρον πλέον εστιάζεται πρώτον στο αν και πως θα αντιδράσει η στρατιωτική χούντα κατά των διαδηλωτών και δεύτερον στο τι ρόλο θα διαδραματίσει η Κίνα, επεμβαίνοντας καταλυτικά στο εσωτερικό μιας δεύτερης χώρας, στην οποία διατηρεί στρατηγικά συμφέροντα.

Τελευταία πάντως φορά που σημειώθηκαν ανάλογης έντασης επεισόδια, τον Αύγουστο του 1988, ο λαός της Βιρμανίας θρήνησε περί τα 3.000 θύματα. Η ελπίδα σήμερα έρχεται από τη δημοσιότητα των Ολυμπιακών του Πεκίνου και από την ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης μέσω των διεθνών και εγχώριων πλην εκπατρισμένων μέσων ενημέρωσης. Αλλά στην Ελλάδα που;

Με έχει πιάσει ναυτία να διαβάζω αναλύσεις επί αναλύσεων περί της κούρσας διαδοχής στην προεδρία του ΠΑ.ΣΟ.Κ., τόσο από τα ΜΜΕ όσο δυστυχώς και απ’ τους έλληνες bloggers! Αυτή η αφασία και ο ελλαδοκεντρισμός μου προξενεί απερίγραπτη θλίψη: Δείχνει αφενός πως η δημοσιογραφία στην Ελλάδα δεν έχει φτάσει στο επίπεδο ωριμότητας άλλων ανεπτυγμένων χωρών και αφετέρου πως ο ίδιος ο κόσμος αδιαφορεί για οτιδήποτε συμβαίνει πέραν του μικροκόσμου του. Εδώ ο Benny κάνει δηλώσεις επί δηλώσεων, ποιός να κάτσει να σκάσει για τη Burma; Ζούνε τάχατες και δαύτοι;

Και όμως κάποτε τα δυτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης διαδραμάτιζαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πτώση της χούντας και την αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας στην Ελλάδα. Γεγονός που τόσο εύκολα κι αβίαστα έχουμε όλοι λησμονήσει.


Addendum: Σήμερα έγιναν κάπιοες αναφορές - παρότι περιορισμένες - και στον εγχώριο τύπο. Με διαφορά φάσης βέβαια και αφού το ζήτημα είχε αρχίσει να μονοπωλεί τα διεθνή ΜΜΕ. Η έντυπη Süddeutsche Zeitung το έχει σήμερα πρώτο θέμα, όπως και οι ιστότοποι των NYTimes και του BBC. Αυτό που θα ήθελα να ξέρω είναι αν το θέμα στον λοιπό πολιτισμένο κόσμο έχει λάβει τόση προβολή επειδή πουλάει ή επειδή είναι όντως σημαντικό. Κι αν ισχύει το δεύτερο, μπορεί κανείς να μου πει ποια είναι στο Ελλάντα τα κριτήρια ενημέρωσης της κοινής γμώμης;

Η ψήφος κατά Henry D. Thoreau

Ο Henry Thoreau υπήρξε από τους κορυφαίους διανοητές των Ηνωμένων Πολιτειών του 19ου αιώνα. Οι θέσεις και το έργο του έχουν επηρεάσει όσο ίσως κανενός άλλου πολλούς ανά τον κόσμο κοινωνικούς ακτιβιστές όπως ο M. Ghandi ή ο Martin Luther King.

Το δοκίμιο του Civil Disobedience εκδόθηκε πρώτη φορά το 1849, σε μια εποχή που η δουλεία σε πολλές από τις Πολιτείες ακόμα εφαρμοζόταν, ενώ η χώρα είχε εμπλακεί σε έναν αιματηρό πόλεμο εδαφών με το γειτονικό Μεξικό. Εκεί, ο Thoreau, ένθερμος θιασώτης της ανθρώπινης ελευθερίας, υποστήριξε πως οι πολίτες όφειλαν να εμποδίζουν τις κυβερνήσεις από το να ακυρώνουν ή να ατροφούν τις πολιτικές τους συνειδήσεις καθιστώντας τους μέσω αυτού φορείς αδικίας. Η αποστροφή του στο θεσμό της δουλείας και της κρατικής παρέμβασης διαπνέει ολόκληρο το προαναφερθέν δοκίμιο. Περισσότερες όμως παράλληλες με το σήμερα θα μπορούσαν να ανευρεθούν και σε ένα λιγότερο προβεβλημένο σημείο του έργου, όπου ο συγγραφέας πραγματεύεται τη φύση της ψήφου και τον ρόλο του πολιτικά ενεργού ατόμου: Ο ίδιος στήριζε πως η όποια μεταρρύθμιση έπρεπε να εκκινεί από το άτομο, ερχόμενος σε σύγκρουση με τους κοινωνικούς μεταρρυθμιστές της εποχής, θεωρώντας μάλιστα πως οι απόψεις τους ήταν εξίσου ενοχλητικές με τις κυβερνητικές πρακτικές καθεαυτές.

Αφορμή παρουσίασης του Henry Thoreau αποτέλεσαν πρόσφατες συζητήσεις με φίλους και συγγενείς, οι οποίοι εσχάτως δηλώνουν μάλλον χαλαροί ως προς το τι και με ποια κριτήρια θα ψηφίσουν. Παρατηρώ ακόμα και από αξιόλογα άτομα, την πορεία των οποίων κατά τα λοιπά εκτιμώ, να δηλώνουν πως θα ψηφίσουν το μικρότερο κακό, ουσιαστικά απαξιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την αξία της συμμετοχής τους στα κοινά. Το δίδαγμα που έρχεται από την Αμερική του 1849 είναι ηχηρό και αξίζει σήμερα – όσο ποτέ ίσως – να προσφεύγουμε σε αυτό, προκειμένου να εμπνεόμαστε και να το ενσαρκώνουμε με την στάση μας ως ενεργοί πολίτες.

Παραθέτω αυτούσια την ενδέκατη παράγραφο από το On the Duty of Civil Disobedience, αποφεύγοντας στην παρούσα φάση να τη μεταφράσω ή σχολιάσω, αποστερώντας την ίσως έτσι από το πρωταρχικό της βάρος:

§11 All voting is a sort of gaming, like checkers or backgammon, with a slight moral tinge to it, a playing with right and wrong, with moral questions; and betting naturally accompanies it. The character of the voters is not staked. I cast my vote, perchance, as I think right; but I am not vitally concerned that that right should prevail. I am willing to leave it to the majority. Its obligation, therefore, never exceeds that of expediency. Even voting for the right is doing nothing for it. It is only expressing to men feebly your desire that it should prevail. A wise man will not leave the right to the mercy of chance, nor wish it to prevail through the power of the majority. There is but little virtue in the action of masses of men. When the majority shall at length vote for the abolition of slavery, it will be because they are indifferent to slavery, or because there is but little slavery left to be abolished by their vote. They will then be the only slaves. Only his vote can hasten the abolition of slavery who asserts his own freedom by his vote.

Η ψήφος μας ας μην εξαντληθεί επομένως στο φακελάκι που θα ρίξουμε σε κάποιες μέρες. Είναι κεφαλαιώδες λάθος να αφήνουμε στους αλεκικούς να μονοπολούν τη ρητορική περί αγώνων που θα συνεχιστούν πέραν και μετά τις εθνικές εκλογές. Η “αστική” μας “δημοκρατία” απαιτεί διαρκή αγώνα και επαγρύπνιση κατά κάθε μορφής επιβουλής και νοθρώτητας. Ο διανοητής Thoreau αποκτά πολύτιμη διαχρονική αξία όταν μας εφιστά την προσοχή γράφοντας:

"Cast your whole vote, not a strip of paper merely, but your whole influence."

Beijing 2008: Light a Torch for Human Rights

Το 2001 η Κίνα πήρε τη σκυτάλη διοργάνωσης της επόμενης Oλυμπιάδας, υποσχόμενη ενώπιον της διεθνούς κοινότητας να δώσει αγώνα ενάντια στα προβλήματα πολιτικών και ατομικών ελευθεριών που χρόνια τώρα ταλανίζουν τον λαό της. Οι υποσχέσεις έξι χρόνια μετά αποδεικνύονται παραπέτασμα καπνού και αυτό που αντιθέτως καταγράφεται - στο βαθμό του δυνατού - είναι μια μαζική καταπάτηση πλειάδας ατομικών δικαιωμάτων και μια διαρκώς εντινόμενη καταπίεση της ελευθερίας του τύπου. Η μαύρη (εν προκειμένω υποθέτω κόκκινη) λίστα παραβίασης ατομικών δικαιωμάτων μεγαλώνει συνεχώς και η ανάγνωση της μόνο αποτροπιασμό και αγανάκτηση μπορεί να προκαλέσει!

Στην Ελλάδα τώρα, οι όσες εγχώριες δυνάμεις διεκδικούν το μονοπώλιο του πολιτικού ακτιβισμού παραδόξως αυτή τη φορά τηρούν αναφορικά με αυτό το θέμα μια ύποπτη, κατ’ εμέ εκκωφαντική σιγή. Τόσο η ορθόδοξος όσο και η προοδευτική αριστερά, κοπτόμενες και λαλίστατες για τον κίνδυνο περιστολής ατομικών δικαιωμάτων και την εμπορευματοποίηση της τελευταίας Ολυμπιάδας, ως σήμερα δεν έχουν βγει να κάνουν ούτε μία σύντομη καταδικαστική δήλωση για τα όσα διαπράτωνται στο όνομα του Beijing 2008!

Τα ΜΜΕ με τη σειρά τους είναι μάλλον απίθανο να ασχοληθούν με αυτά τα δίχως ζουμί "μικροπράγματα", εφόσον αυτά ούτε μπούγιο κάνουν ούτε δρόμους κλείνουν. Κεφάλια βέβαια μπορεί να πέφτουν αθρώα, αυτό όμως δεν ενδιαφέρει, καθώς δεν πρόκειται για κεφάλια υπουργών, αλλά δημοσιογράφων και ταξικών εχθρών. Φωτεινή εξαίρεση το σχετικά πρόσφατο άρθρο του Γιώργου Κουμαντου στην εφημερίδα Καθημερινή. Γενικότερα πάντως, φαίνεται πως η κοινωνία των πολιτών (pending definition) εμφανίζεται απρόθυμη να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει στη μακρινή ανατολή, θεωρώντας πως κάτι τέτοιο δεν την αφορά.

Παρά τις προσωπικές μου επιφυλάξεις πάντως περί νατουραλιστικής εκπόρευσης των ατομικών ελευθεριών, πιστεύω πως είναι καθαρή εθελοτυφλία το να θεωρείται taboo η έξωθεν άσκηση πιέσεων στο εσωτερικό μίας χώρας με το πρόσχημα της αβρότητας ή της αρχής της μη επέμβασης. Οι εθνικές κυβερνήσεις προς το παρόν τηρούν στάση επιεικώς απαράδεκτη, ενώ λίγες είναι οι φωνές διεθνούς βεληνεκούς που τελευταία αρχίζουν να υψώνονται. Επομένως το βάρος πέφτει σε ευαισθητοποιημένους ανά τον κόσμο πολίτες και μη κυβερνητικές οργανώσεις (όπως το Human Rights Watch ή οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα), που καλούνται για μια φορά ακόμα να μας ανοίξουν τα μάτια.

Βασικό στόχο της Κίνας με τους Beijing 2008 αποτελεί η μέσω αυτών προβολή της ως αξιόπιστης διοργανώτριας χώρας και η διαμέσου αυτής ανάδειξη της σε έναν ισχυρό παγκόσμιο παίκτη. Τα οικονομικά και γεωπολιτικά μεγέθη ήδη μιλούν από μόνα τους και οι επικείμενοι Ολυμπιακοί έρχονται με έξυπνο τρόπο να πλασάρουν στην υπόλοιπη ανθρωπότητα το μεγαλείο και την υπεροχή της χώρας.... διόλου πρωτότυπο, αν αναλογιστεί κανείς πως το ίδιο μεγαλείο είχαν επιδιώξει να λανσάρουν τόσο η ναζιστική Γερμανία όσο και η σταλινική Σοβιετική Ένωση. Πρόκειται όμως και πάλι για ένα σαθρό μεγαλείο και ο οικουμενικός χαρακτήρας του γεγονότος αποτελεί την ιδανική ευκαιρία να αναδειχθούν τα σκοτεινά και όζοντα σημεία του! Και μάλιστα με ακριβώς τα ίδια όπλα: Τη δημοσιότητα και συγκεκριμένα την απρόσκοπτη ροή της πληροφορίας. Πεδίον δόξης λαμπρόν για τους υπερασπιστές των ελευθεριών αλλά και για κάθε ανήσυχο πολίτη, που κάτι δεν του κάθεται καλά στο πως εξελίσσεται το όλο θέμα. Η ελληνική μπλογκόσφαιρα οφείλει πιστεύω να κάνει το πρώτο βήμα και να πρωτοστατήσει σε έναν αγώνα αφύπνισης και κατάδειξης ενός τόσο σοβαρού θέματος. Σε άλλες χώρες αυτό συζητείται καιρό τώρα και ήδη έχουν πέσει ενδιαφέρουσες προτάσεις (όπως και εδώ). Εδώ, ακόμα προσπαθώ να καταλάβω γιατί έχει παραμείνει τόσο καταχωνιασμένο!

Δε λέω, καλό είναι να ασχολούμαστε με τη ζωή και τους αγώνες ενός συνανθρώπου μας, αλλά ακόμα πιο τολμηρό και δύσκολο να ενδιαφερόμαστε με αυτόν όχι μετά θάνατον, αλλά εν ζωή· και όχι μόνο όταν το όνομα του είναι Αμαλία και πεθαίνει στο διπλανό τετράγωνο, αλλά και όταν τον λένε Shi Tao και αργοπεθαίνει σε ένα σκοτεινό μπουντρούμι.