Καλυμέρα Ελλάδα!

Αντισημιτισμός, ξένη λέξη για την Κρήτη

Το βράδυ της 5ης Ιανουαρίου εκδηλώθηκε σοβαρή εμπρηστική ενέργεια κατά της Συναγωγής Ετς Χαίμ, λατρευτικού χώρου και πολύτιμου κόσμηματος της ιστορίας των Χανίων. Ο αντισημιτικός χαρακτήρας της επίθεσης υπήρξε πρόδηλος, ενώ ζημιές υπέστη δυστυχώς τόσο το κτίριο όσο και το αρχειακό του υλικό.

Η Περιφερειακή Κίνηση Κρήτης της Φιλελεύθερης Συμμαχίας καταδικάζει απερίφραστα την καταστροφή ενός λατρευτικού χώρου και την απόπειρα εκφοβισμού Εβραίων συμπολιτών μας. Καλεί τόσο τις τοπικές αρχές όσο και τον κάθε πολίτη να αντιταχθούν ενεργά στο διαφαινόμενο αυτό κύμα τρομοκρατίας και να ορθώσουν συμπαγές τείχος έναντι κάθε πράξης μισαλλοδοξίας και αντισημιτισμού.

Η Συναγωγή, μαζί με την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, τον Μιναρέ και τον Ορθόδοξο καθεδρικό ναό των Χανίων αποτελούν απτή απόδειξη μιας μακραίωνης συνύπαρξης πολιτισμών στο Μεσογειακό αυτό σταυροδρόμι. Ταυτόχρονα όμως θέτουν και σημαντική παρακαταθήκη για την ειρηνική συμβίωση και τον αλληλοσεβασμό των κατοίκων του νησιού ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος ή θρησκείας. Αυτή την παρακαταθήκη ήρθε να σπιλώσει μια άνανδρη επίθεση, ανοίκεια στην πρόσφατη ιστορία του τόπου και ξένη προς την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων του. Ο αντισημιτισμός δεν έχει θέση στην Κρήτη και η διαφύλαξη της θρησκευτικής ειρήνης αποτελεί ξεκάθαρα υπόθεση όλων μας.


Addendum: Δεύτερη απόπειρα εμπρησμού εκδηλώθηκε λίγες ημέρες αργότερα, στις 16 Ιανουρίου. Με θλίψη διαπιστώνεται πως της νέας επίθεσης προηγήθηκε μία εκκωφαντική σιγή τόσο από τους πολιτικούς φορείς όσο και από τα τοπικά ΜΜΕ. Η προσπάθεια συγκάλυψης και υποβάθμισης της είδησης υπήρξε για εμένα εξίσου- εαν όχι περισσότερο - εξοργιστική με το γεγονός καθεαυτό. Ελπίζω να μην απαιτηθεί ολοσχερής καταστροφή της Συναγωγής προκειμένου να κινητοποιηθούν τα "δημοκρατικά" μας αντανακλαστικά.

Αγάπα τον πλησίον σου όπως ο Σεραφείμ

Σήμερα εκδικάζεται η αγωγή του μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ κατά του Λύο Καλοβυρνά και της ΜΚΟ Σύνθεση Ενημέρωση Ευαισθητοποίηση για το HIV/AIDS με επίδικη αξίωση ένα εκατομμύριο ευρώ (!) ως ηθική αποζημίωση για προσβολή προσωπικότητας. Ο σεβασμιότατος έκανε λόγο για ανθρώπους "ηθικά απονευρωμένους, με ψυχοπαθολογικές εκτροπές και ψυχασθένειες, με μανία ικανοποιήσεως της ψυχοπαθολογικής των εκτροπής, που έκαναν αξία ζωής το σωλήνα αποβολής περιττωμάτων". Η απάντηση δόθηκε μέσα από το editorial του 10% και ήταν μετρημένη.

Πέρα των ομοφυλοφίλων ο Πειραιώς Σεραφείμ επιλαμβάνεται και της εγχώριας εβραϊκής κοινότητας, κατηγορώντας τους "εωσφοροσιωνιστές εβραίους" για συνωμοσια κατά της Ελλάδας και καλώντας το ορθόδοξο ποίμνιο σε επαγρύπνιση. Αν μου ξεφεύγει κάποια κατηγορία συμπολιτών, όπως οι κακομούτσουνοι ας πούμε ή οι κοκκινοτρίχηδες, σας παρακαλώ συμπληρώστε με, τα κάνω συλλογή. Πρόκειται καταφανώς για κηρύγματα μίσους τα οποία δεν συνάδουν με το πνευματικό μήνυμα της Εκκλησίας της Ελλάδος, ούτε όμως και με τον θεσμικό ρόλο που καλούνται να επιτελέσουν οι κεφαλές της. Και κατόπιν αναρωτιόμαστε γιατί ο κόσμος σταμάτησε να εκκλησιάζεται τις Κυριακές.

Τον χειμώνα ετούτο

Αυτή η διαφήμιση προφανώς δεν απευθύνεται σε οικογένειες λιμενεργατών του ΟΛΠ, ούτε και στον αγροτοσυνδικαλιστή του κάμπου. Αποδέκτες της είναι οικονομικοί μετανάστες, οι οποίοι διαμένουν σε υπόγεια ή σε παλιές μονοκατοικίες των προαστίων χωρίς πρόσβαση σε επίδομα θέρμανσης, μόνωσης ή αντικατάστασης κλιματιστικών. Και το σημαντικότερο, χωρίς να γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση της Ελληνικής. Πέρα από την ανακάλυψη των αγοραστικών τους αναγκών, η αγορά επιδεικνύει ταχύτερα ανακλαστικά και σε ένα δεύτερο σημείο: Έρχεται να επισημάνει την ύπαρξη ατόμων αποκλεισμένων επί μακρόν από το κοινωνικό γίγνεσθαι, με ευθύνη όχι μόνο ενός αδιάφορου και αναποτελεσματικού κράτικού μηχανισμού, αλλά και δική μας.

Οι πρόσφατες πρωτοβουλίες της Ελληνικής κυβέρνησης είναι γενναίες και αν οι διακηρυγμένες προθέσεις της υλοποιηθούν με συγκεκριμένα μέτρα, η Πολιτεία θα έχει κάνει ένα σημαντικό βήμα για την ομαλή ένταξη της δυναμικότερα ανερχόμενης πληθυσμιακής της ομάδας στον κοινωνικό ιστό. Ας ελπίσουμε πως οι ερχόμενοι χειμώνες θα βρουν διαφημίσεις όπως αυτή στο χρονοντούλαπο ιστορίας της Ελληνικής διαφήμισης.

Η δυστυχία του να είσαι Αφροέλληνας

Ζέρο: Θα σου πω κάτι. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα πιο ρατσιστικά σχόλια τα έχουμε ακούσει από αριστερούς-προοδευτικούς ή βιώσαμε τον αριστερό φασισμό. Πέρσι, για παράδειγμα, αριστεροί ήταν αυτοί που μας απαγόρεψαν να τραγουδήσουμε σε φεστιβάλ αντιρατσιστικό της Πετρούπολης γιατί έκριναν ένα παλιό τραγούδι μας προσβλητικό! Εντάξει, το τραγούδι είχε κάποιες ατάκες που μπορούσαν να παρεξηγηθούν, λεγόταν «Κούνα το». Έκτοτε οι πόρτες του αντιρατσιστικού είναι κλειστές. Δεν με νοιάζει αυτό, αλλά το ότι όλοι αυτοί αυτοαποκαλούνται αριστεροί ενώ πολλές φορές περνάνε στο άλλο άκρο.

Ο Μανόλης, ο Ζέρο και ο Γεράσιμος είναι μουσικοί, παιδιά αφρικανών μεταναστών που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα. Μιλούν για τις αγκυλώσεις του κρατικού μηχανισμού, τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που αντιμετωπίζουν καθημερινά σε ένα περιβάλλον δυνάμενο ανά πάσα στιγμή να τους απορρίψει ως ξένα σώματα. Τα λόγια του Ζερό μας υπενθυμίζουν πως ο φόβος για το άγνωστο δεν καλλιεργείται μόνο στα ελαφρά άσματα της ελαφράς πολιτεύτριας του ΛΑΟΣ. Ρατσιστικά συμπλέγματα καταλαμβάνουν υποδόρια ολόκληρο τον κοινωνικό μας ιστό, ακόμα και τους χώρους που φιλοδοξούν να αυτοπροβάλλονται ως αυθεντικά αντιρατσιστικοί.

Kudos στα παιδιά και στην ιστολόγο Αφροδίτη Al Salech για την συνέντευξη και τον αγώνα της για τα δικαιώματα των μεταναστών. Ολόκληρη η συνέντευξη εδώ.

Όταν η Αριστερά τρέφει τον Ρατσισμό

Τις ερχόμενες ημέρες διοργανώνεται στην Θεσσαλονίκη το 12ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, ένα γεγονός το οποίο παρά το βαρύτιμο όνομα που φέρει εξακολουθεί να διοργανώνεται από το πολιτικό περιθώριο της πόλης.

Και ενώ η καταπολέμηση του ρατσισμού και ο αγώνας για ανοικτή κοινωνία οφείλει να γίνει προϊόν ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής, βλέπουμε πως την επικαλούνται κατά κόρον άτομα και κινήματα, το οποία στο βάθος του μυαλού τους έχουν μια κοινωνία όχι τόσο ανοικτή όσο ισχυρίζονται.

Σε γενικές γραμμές η ανοικτή κοινωνία, όπως τουλάχιστον την συνέλαβε το 1945 ο Karl Popper στο έργο "Η Ανοικτή Κοινωνία και οι Εχθροί της", βασίζεται στην παραδοχή πως κανένας δεν κατέχει το μονοπώλιο της αλήθειας, πως υπάρχουν άνθρωποι με διαφορετικά σημεία εκκίνησης, διαφορετικές απόψεις και συμφέροντα, οι οποίοι δημιουργούν θεσμούς προκειμένου να συνυπάρξουν μέσα τους ειρηνικά. Μία ανοικτή κοινωνία χαρακτηρίζεται από την εμπιστοσύνη στο κράτος δικαίου, την ύπαρξη δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης, την δράση μια παραγωγικής πολυσυλλεκτικής κοινωνίας των πολιτών και τον σεβασμό στις ιδιαιτερότητες των μειονοτήτων.

Οι κατευθύνσεις όμως που δίνονται στο φεστιβάλ το απομακρύνουν από την προαναφερθείσα κατασκευή. Με λόγο έντονα αντισυστημικό και καταγγελτικό οι διοργανωτές ταυτίζουν το κράτος με το παρακράτος, δαιμονοποιούν την αγορά που θα απορροφήσει τους μετανάστες και σπεύδουν να απορρίψουν την (ομολογουμένως καθυστερημένη και αποσπασματική) προσπάθεια της πολιτείας να τους αφομοιώσει συντεταγμένα, εξομοιώνοντας την με κοινωνικό Λεβιάθαν. Αρχές όπως η προ του νόμου ισότητα και το habeas corpus περνούν μέσα από ένα παραμορφωτικό πρίσμα ιδεοληψιών και αναπόφευκτα περιθωριοποιούν τους οικονομικούς μετανάστες στον ίδιο έκεινο ασφυκτικό χώρο από τον οποίο η αριστερά μέχρι σήμερα δεν κατόρθωσε ούτε και θέλησε να βγει. Επιτρέποντας της να παίζει προνομιακά σε έναν χώρο του οποίου τις επιμέρους διαστάσεις αντιλαμβάνεται στρεβλά, είναι πολύ πιθανό να κάνουμε στην υπόθεση του αντιρατσισμού περισσότερο κακό παρά καλό.

Η Ντόρα Μπακογιάννη και το Εβραϊκό εν Ελλάδι ζήτημα

Διατρέχοντας την ιστορία των δύο λαών, εύκολα διαπιστώνει κανείς κοινά χαρακτηριστικά τους. Την κλίση τους στο εμπόριο, την αγάπη τους στην τέχνη και τα γράμματα, την πολύχρονη δουλεία τους σε βάρβαρους κατακτητές και τη διασπορά, στοιχεία τα οποία έχει περιγράψει από πολύ νωρίς η διεθνής ιστοριογραφία. Αγάπη προς την ελευθερία, σεβασμός του ατόμου και κοσμοπολιτισμός που ποτέ δεν έσβησε τους δεσμούς με τον τόπο καταγωγής, είναι μερικά ακόμη από τα χαρακτηριστικά που συνέδεσαν τους δύο λαούς. Τους λαούς που με την ιστορία τους σφράγισαν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Γιατί, με τα λόγια του Ουΐνστον Τσώρτσιλ: «…Δεν υπάρχουν άλλες δύο πόλεις που να βάρυναν τόσο στην ιστορία της ανθρωπότητας, όσο η Αθήνα και η Ιερουσαλήμ».

Αυτά δήλωσε μεταξύ άλλων η ΥπΕξ κα Ντόρα Μπακογιάννη κατά την ομιλία που απηύθυνε στην Εκδήλωση Μνήμης Ελλήνων Μαρτύρων του Ολοκαυτώματος. Αφορμή για την εκδήλωση αυτή υπήρξε η έκδοση λευκώματος με τίτλο "Έλληνες στο "Άουσβιτς-Μπίρκεναου" και η άσκηση της Προεδρίας του ΟΑΣΕ για το 2009 από την Ελλάδα. Την εκδήλωση επίσης χαιρέτισαν ο πρόεδρος της Βουλής όπως και εκπρόσωπος του αρχιεπισκόπου Αθηνών.

Παρά το ιδιαίτερο όμως θεσμικό βάρος της εκδήλωσης, αυτό που και πάλι μου απέμεινε ήταν μια ελαφρά απογοήτευση. Όχι για το γεγονός καθεαυτό, όσο για τον περιορισμό του στα στενά πανηγυρικά πλαίσια του Ζαππείου.

Για τις παράλληλες πορείες Ελληνικού και Ισραηλιτικού στοιχείου έχω αναφερθεί επανειλημμένως και θεωρώ ευτυχές το γεγονός της πλέον επίσημης αναγνώρισης και μνήμης του Ολοκαυτώματος από την Ελληνική πολιτεία. Αρκεί όμως μόνη η εξαγγελία αναγνώρισης και μνήμης; Παρά τα λεγόμενα της κ. Μπακογιάννη η μάχη κατά του ρατσισμού και του αντισημιτισμού σήμερα δίνεται αναιμικά και δυστυχώς σε εντελώς εσφαλμένο γήπεδο. Το ανερχόμενο πλέον και στην Ελλάδα ρεύμα ρατσισμού αντιμετωπίζεται πότε ως απλά γραφικό και πότε συμπαθητικά ως φιλολαϊκό, ενώ δυστυχώς έχει εκφύγει της ρητορικής της λαϊκής δεξιάς εκτεινόμενο σε όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα. Η μάχη εναντίον του από πολίτες και πολιτεία δεν εντείνεται στον στίβο της παιδείας, αλλά στα ειδώλια των δικαστηρίων, με αποτέλεσμα ο ρατσιστικός λόγος να υπερπροβάλεται και οι εκφραστές του να μαρτυροποιούνται.

Καθόλου δεν μας αρκεί επομένως το να τιμώνται τα θύματα του Ολοκαυτώματος σε μια εκδήλωση του ΥπΕξ παρουσία πρέσβεων και διεθνών ανταποκριτών. Ακόμα και το ίδιο το υπουργείο είναι καθ' ύλην αναρμόδιο να απευθύνει ζητήματα ρατσισμού και προ του νόμου ισότητας. Πολύ περισσότερο θα ικανοποιούσε η ανάληψη παρόμοιων δράσεων από φορείς όπως το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Και αυτό καθώς όσο συνεχίζουμε να υπάγουμε τον αντισημιτισμό στην agenda των εξωτερικών μας σχέσεων τόσο φοβάμαι πως στο εσωτερικό θα συνεχίζει να γιγαντώνει ανεξέλεγκτα.

Η ώρα του κούταβου

Και καθώς βλέπουμε για πρώτη φορά νέγρο υποψήφιο να διεκδικεί με αξιώσεις το ύπατο αξίωμα των Ηνωμένων Πολιτειών, καλό είναι να κρατάμε στην άκρη του μυαλού μας πόσο έχει υποφέρει η μαύρη φυλή στον δύσβατο δρόμο κατάκτησης της ελευθερίας.

Ένας από τους σημαντικότερους επικριτές της κατάστασης αυτής υπήρξε ο Ρώσος ποιητής Vladimir Mayakovsky, κορυφαίος λογοτέχνης και σοβιέτης προπαγανδιστής των αρχών του 20ου αιώνα. Το 1922 έλαβε ειδική άδεια να περάσει τον Ατλαντικό και πρώτος του σταθμός υπήρξε η Κούβα. Εκεί, αντιμέτωπος με τον έλεγχο της παραγωγής καπνού και ζάχαρης από αμερικανικά συμφέροντα, συνόψισε τις εντυπώσεις του στο ποίημα Chyornoe i Beloe (Μαύρο και Λευκό), έναν ύμνο κατά του ρατσισμού.

Το 1933 οι Ivanov και Amalrik, πήραν το ποίημα και βασιζόμενοι σε σκίτσα του ίδιου του Mayakovsky ανέβασαν ένα κινούμενο σχέδιο, τόσο αιχμηρό όσο και αισθητικά πλήρες. Το "Μαύρο και Λευκό" εξιστορεί την σύντομη περιπέτεια του Willie, ενός μικρού λούστρου, ο οποίος διαπράττει το θανάσιμο σφάλμα να ρωτήσει τον λευκό Βασιλιά του Ζαχαρότευτλου Mr. Bragg "για ποιο λόγο θα έπρεπε η λευκή ζάχαρη να φτιάχνεται από τον μαύρο άνθρωπο".

Από το έργο εκείνο έχουν διασωθεί δυστυχώς μόνο κάποια αποσπάσματα και μάλιστα με τον ήχο μη αναστρέψιμα κατεστραμμένο. Το ηχητικό κενό καλύφθηκε με το "Sometimes I feel like a Motherless Child" το 1949 από τον γιο Αμερικανού σκλάβου Paul Robeson στο θέατρο Tchaikovsky της Μόσχας.

Ο πολιτικός ακτιβισμός του Mayakovsky δυστυχώς δεν απέτρεψε την μίμηση αποικιοκρατικών μεθόδων στο εσωτερικό της Σοβιετικής Ένωσης, όπου εννοείται πως κανένας δεν καταπιεζόταν εξαιτίας του χρώματος που είχε το δέρμα του. Εκεί η καταπίεση ανθρώπου από συνάνθρωπο δεν είχε καν ανάγκη να φορέσει το προσωπείο του ρατσισμού, βλέπετε.

Οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην

Οι ομοιότητες του ελληνικού με το εβραϊκό έθνος είναι συγκλονιστικές.
Οι δύο αυτοί ανάδελφοι λαοί ακολούθησαν κοινή ανά τους αιώνες πορεία και μοιράζονται πολλά κοινά: Πέρα από το πάντρεμα του ιουδαϊσμού με την ελληνική σκέψη στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, τόσο οι ισραηλίτες όσο και οι έλληνες βίωσαν επί αιώνες το φαινόμενο της διασποράς (Tefutzah). Άνθρωποι του εμπορίου και του πνεύματος, ποτέ δεν περιορίστηκαν στο όρια ενός έθνους-κράτους και ίδρυσαν ανά την υφήλιο ενεργές και ακμάζουσες κοινότητες. Εκεί κατόρθωσαν παρά το κατά κανόνα εχθρικότατο περιβάλλον να διαφυλάξουν και να μεταλαμπαδεύσουν τις πολιτιστικές τους αξίες, καταβάλλοντας συχνά βαρύτατο τίμημα.

Σήμερα και οι δύο λαοί πέρα από το μεσογειακό ταμπεραμέντο, το ελαιόλαδο και τη μακραίωνη ιστορική πορεία μοιράζονται και κοινά προβλήματα, προσπαθώντας να επανορίσουν τις επιδιώξεις και τα οράματα τους σε μία άγρια και εύφλεκτη γειτονιά. Ας μην ξεχνάμε πως το κράτος του Ισραήλ αποτελεί τη μοναδική αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία ανατολικά των Αθηνών και πως τόσο ο κοσμοπολιτισμός, όσο και το μαχητικό πνεύμα των ανθρώπων αυτών συνθέτουν ένα μοναδικό κράμα, από το οποίο ο απλός παρατηρητής μπορεί να αντλήσει πολλαπλά οφέλιμα συμπεράσματα. Δεν είναι μόνο η στήριξη της μητρόπολης από την ομογένεια που οφείλει να μας παραδειγματίσει, είναι και η ένταση και τα μέσα με τα οποία η ίδια η μητρόπολη προασπίζει τα δικαιώματα των ανά τον κόσμο μελών της.

Και προς απάντηση σταγονιδίων και ρατσιστών που θέτουν εβραϊκό ζήτημα στην Ελλάδα, αρκούμαι να παραθέσω την επιστολή του αειμνήστου αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, προκειμένου να καταδείξω το πως αντιμετωπίζονται οι έλληνες εβραίοι όχι από την πολιτεία, αλλά από τον κατά φαντασία ιδεολογικό τους αντίπαλο, ήτοι την ορθόδοξη του Χριστού εκκλησία. Η καταδίκη η μη των κάθε λογής τηλεφασιστών από το σύστημα απονομής δικαιοσύνης λίγο με ενδιαφέρει. Αυτό που προέχει είναι να καταδικαστούν στη συλλογική μας συνείδηση ως εθνοκάπηλοι και ανάξιοι αναφοράς.

“Κατά το πνεύμα των όρων ανακωχής όλοι οι Έλληνες πολίτες θα έπρεπε να τύχουν της ίδιας μεταχείρισης από τις αρχές Κατοχής, αδιακρίτως φυλής και θρησκεύματος.

Οι Έλληνες Ισραηλίτες όχι μόνο αποδείχθηκαν πολύτιμοι συντελεστές της οικονομικής αποδόσεως της χώρας, αλλά και επέδειξαν νομιμοφροσύνη και πλήρη κατανόηση των καθηκόντων τους ως Ελλήνων.

Ενώπιον της εθνικής συνειδήσεως τα τέκνα της κοινής Μητρός Ελλάδος εμφανίζονται αδιαρρήκτως ηνωμένα και μέλη ισότιμα του εθνικού οργανισμού, ασχέτως πάσης διαφοράς θρησκευτικής ή δογματικής.

Η Χριστιανική Θρησκεία ουδεμία διάκριση, υπεροχή, ή μείωση αναγνωρίζει, που να στηρίζεται στη φυλή ή στη θρησκεία, δογματίζουσα ότι "ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Ελλην" ( Γαλ. γ' 28), καταδικαζομένης έτσι κάθε τάσης προς δημιουργία οποιασδήποτε διακρίσεως από φυλετική ή θρησκευτική διαφορά”.

Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός

(Έγγραφο διάβημα προς τις κατοχικές δυνάμεις
23 Μαρτίου 1943)