Η σύλληψη του αιώνα

Η πλατεία ήταν γεμάτη, δίχως όμως το νόημα νά 'χει κάτι απ' τις φωτιές. Ερυθρά λάβαρα, ντουντούκες, πλακάτ, υψωμένοι γρόνθοι και λοιπά συμπαρομαρτούντα. Σύντροφος διαδηλωτής μεταφέρεται σηκωτός από τις ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας σε αστυνομική κλούβα, προκειμένου να διακομισθεί στο τμήμα για τα περαιτέρω. Οι στιγμές που καταγράφονται είναι πράγματι σπάνιες και προσφέρουν μοναδική τονωτική ένεση στον ρωσικό κατασταλτικό μηχανισμό.

Αφού οι μιλιταίρ κρανιοφόροι τσουβαλιάσουν τον νεαρό, ο φακός καταγράφει μία συντρόφισσα γιαγιά, η οποία σπεύδει προς αντιπερισπασμό, σχηματίζοντας παράλληλα μονάχη της ανθρώπινη αλυσίδα πίσω από την κλούβα. Οι αλληλέγγυοι σύντροφοι διαδηλωτές δράττονται τις ευκαιρίας, ανοίγουν την πόρτα και αφήνουν τα όργανα του νόμου και της τάξης με την απορία.

Η περιγραφή ίσως ήταν λιγότερο φαιδρή, αν δεν συνοδευόταν και από μία άναρθρη μουσική επένδυση, τις οποίας οι στίχοι είχαν κάποτε πέσει θύμα του ίδιου μηχανισμού καταστολής, ως ιδεολογικά επικίνδυνοι. Τα εύσημα πάντως δέον είναι όπως αποδοθούν στο ακέραιο.

Η ώρα του κούταβου

Έχουν περάσει κοντά δύο χρόνια από την εμφάνιση του και τo κίνημα Tea Party εξακολουθεί να αποτελεί πολιτικό γρίφο· a riddle, wrapped in a mystery, inside an enigma, όπως θα έλεγε και ο Ουίνστον.

Η 'Ώρα του Κούταβου επανέρχεται λοιπόν στην πρωινή ζώνη κινουμένων σχεδίων, προκειμένου να παρουσιάσει στους μικρομέγαλους φίλους της μια εναλλακτική όψη της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ. Εδώ και κάποιους μήνες κυκλοφορεί στο διαδίκτυο ένα έργο κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους, το "the American Dream". Σκοπός των συντελεστών του υπήρξε η κατάθεση μιας libertarian εκδοχής για τα αίτια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και η κατάδειξη του αρνητικού ρόλου που διαδραμάτισε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα σε αυτήν την ιστορία.

Το όλο εγχείρημα είναι ιδιαίτερα αξιόλογο, καθώς διαθέτει εξελιγμένα γραφικά και ένα εύπεπτο σενάριο. Δυστυχώς όμως  χαρακτηρίζεται παράλληλα και από ένα ιδιαίτερα σημαντικό μειονέκτημα: από την πρώτη στιγμή γίνεται μία εμφατική προσπάθεια να φορτωθούν τα δεινά των ΗΠΑ και κατ' επέκταση του κόσμου σε μια σκοτεινή δύναμη, την υποχθόνια - και καλά - αυτοκρατορία της οικογένειας Rothschild.

Το κίνημα Tea Party είναι ιδιαίτερα ετερόκλητο και στις τάξεις του συγκεντρώνονται μεταξύ άλλων οπαδοί των πιο απίθανων θεωριών, αναζητώντας χώρο έκφρασης και διάδοσης των εμμονών τους. Κρίσιμη όμως εδώ είναι η θεμελιακή ασυμβατότητα που διακρίνει την αγαπή προς την ελευθερία με την συνωμοσιολογία. Σε σχετικά πρόσφατο άρθρο του στο περιοδικό Freeman, ο καθηγητής Steven Horwitz καταδεικνύει τον βαθμό σύγκρουσης του φιλελευθερισμού με τις κάθε λογής θεωρίες συνωμοσίας και τραβάει μία κόκκινη γραμμή.

"Σε τελευταία ανάλυση, η πίστη πως μία μικρή ομάδα κακών ανθρώπων δολοπλοκούν και επηρεάζουν τις οικονομικές και κοινωνικές διαδικασίες προς εξυπηρέτηση ίδιων στόχων, αποτελεί ομολογία προς τους υπερασπιστές του κρατικού οικονομικού σχεδιασμού πως ο έλεγχος και η χειραγώγηση της οικονομίας είναι πραγματικά εφικτή! Με άλλα λόγια, οι θεωρίες συνωμοσίας είναι μια μορφή σοσιαλισμού."

Addendum: Για μία πρώτη γνωριμία με το Tea Party Movement μπορείτε να διαβάσετε την εξαιρετική ανάλυση ενός κόκκορα.

Ασκητική

Ο Hayek απαντά

Είναι λίγοι οι άνθρωποι που έχουν ακούσει για τον οικονομολόγο F.A. Hayek και ακόμα λιγότεροι εκείνοι που έχουν έρθει σε επαφή με το έργο του. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποδοθεί όχι μόνο στην ένδεια της σχετικής εγχώριας βιβλιογραφίας, αλλά και στην αυστηρή γερμανική δομή των κειμένων του, η οποία ουδέποτε υπήρξε εύπεπτη για τον μέσο αναγνώστη.

Αποτελεί επομένως ευχάριστη έκπληξη η πρόσφατη διάθεση τηλεοπτικών συνεντεύξεων που είχε παραχωρήσει το 1978, όπου εξέθετε ζωντανά τις σκέψεις του για μία πλειάδα ζητημάτων. Τις συζητήσεις αναδημοσίευσε το πανεπιστήμιο της Γουατεμάλα Francisco Marroquín στην ιστοσελίδα "The Hayek Interviews". Αξίζει να ρίξετε μια ματιά, προσέχοντας όχι μόνο τα όσα λέει, αλλά και το μειλίχιο και συγκροτημένο ύφος που τον χαρακτηρίζει.

Οι συνεντεύξεις αυτές μας φέρνουν σε πρώτη οπτική επαφή με την ήρεμη δύναμη της πολιτικής οικονομίας και παρασάγγας απέχουν από τις "αναλύσεις" των ημέτερων τηλεοπτικών παραθύρων.

Θα ήμασταν εκεί!

Το 1944 ο οικονομολόγος F.A. Hayek εκδίδει στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Δρόμο προς την Δουλεία, ένα κλασικό φιλελεύθερο έργο που έμελε να αποτελέσει ανάχωμα σε κάθε μορφής ολοκληρωτισμό.

Θα ήμασταν εκεί!

The Low Office

Η σημερινή ανάρτηση αφιερώνεται σε ασκούμενους και νέους δικηγόρους, οι οποίοι προσπαθούν να βιοπορισθούν ασκώντας "δικηγορία πεζοδρομίου". Οι συγκεκριμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες ποτέ δεν αποτέλεσαν μέλη της G700, καθώς καθαρές απολαβές αυτού του ύψους αποτελούν μάλλον ευσεβή πόθο. Αδέρφια μπορεί να μας τρέχουν, μπορεί να μας αντιμετωπίζουν ως γραμματειακή υποστήριξη, οι περισσότεροι όμως είμαστε ακόμα νέοι, ελεύθεροι κι ωραίοι. Στο χέρι μας είναι να αντιμετωπίσουμε την δικηγορία ως λειτούργημα και ως πρόκληση, στο χέρι μας είναι να μην καταλήξουμε εκκολαπτόμενοι Μπαρμπουτσόπουλοι.

το σκιτσάκι δια χειρός Άννας Ψηλάφηση - δικηγόρου ΔΣΑ, δημοσιεύεται στην τελευταία σελίδα του περιοδικού ΣΥΝήΓΟΡΟΣ, τεύχος 77/2010.

Η ώρα του κούταβου

Η Ώρα του κούταβου επιστρέφει μετά από καιρό, προκειμένου να παρουσιάσει ένα από τα σημαντικότερα έργα φιλελεύθερης διανόησης του 20ου αιώνα.

Πρόκειται για τον "Δρόμο προς την Δουλεία", βιβλίο του βραβευμένου με νόμπελ οικονομικών Friedrich von Hayek. Προτού καλά καλά τελειώσει ο 2ος παγκόσμιος πόλεμος και διαφανεί ο εγκλεισμός της μισής Ευρώπης πίσω από ένα σιδηρούν παραπέτασμα, ο Hayek συνέλαβε και εξέθεσε τους λόγους, για τους οποίους κάθε κεντρικά σχεδιασμένο σύστημα παραγωγής τείνει να εκτραπεί σε τυραννία, στρέφοντας με αυτόν τον τρόπο τη δημόσια συζήτηση γύρω από τους κινδύνους του κρατισμού και τις ευεργετικές επιδράσεις της οικονομικής ελευθερίας.

Ο Δρόμος προς την Δουλεία εκδόθηκε πρώτη φορά την Μάρτιο του 1944 στο Ηνωμένο Βασίλειο από τον εκδοτικό οίκο Routledge Press, ενώ τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους το περιοδικό Look έθετε σε κυκλοφορία μία σύντομη, εικονογραφημένη περίληψη. Η περίληψη αυτή μεταφέρεται σήμερα στα ελληνικά, ερχόμενη να ενθυμίσει την απαράδεκτα ελλειμματική παρουσία έργων κλασικού φιλελευθερισμού στη χώρα μας. Ας ελπίσουμε πως η πρόσφατη μετάφραση του Συντάγματος της Ελευθερίας θα αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για την περαιτέρω διάδοση και γνωριμία με το έργο του αυστριακού φιλόσοφου.

Περί ελευθερίας λόγου, in brevitate

  η εικόνα είναι από το ιστολόγιο Maria Mikro Analogo

Naughty Boys in Athens

Δύο χρόνια μετά τη μεγάλη αναδρομική τους έκθεση στην Tate Modern οι Gilbert and George επισκέπτονται τη χώρα μας με μία έκθεση, η οποία περιλαμβάνει σειρά έργων που οι καλλιτέχνες δημιούργησαν αποκλειστικά για την Αθήνα. Τα εκθέματα σαφώς πιο ακίνδυνα για παράδειγμα από τις "Sonofagod Pictures - Was Jesus Heterosexual?" αποτελούν μάλλον προσεκτική κίνηση και φανερώνουν γνώση των προσκομμάτων που επιφυλάσσουν πνευματικοί και πολιτικοί μας ταγοί σε έργα περεμφερούς θεματολογίας.

Οι Gilbert and George πάντως, ως πατέρες της σύγχρονης avant-garde βρετανικής τέχνης, επιμένουν πως η τέχνη υπηρετεί τη ζωή και με πρώτη ύλη των έργων τους τον ίδιο τους τον εαυτό (Living Sculptures) έρχονται να αμφισβητήσουν και να προβληματίσουν γύρω από την συμβατική καλλιτεχνική διαδικασία. Στο έργο τους καλλιτέχνες και δημιούργημα ταυτίζονται, ενώ μέσω μιας ιδιαίτερα προκλητικής θεματολογίας σκοπούν στο να δημιουργήσουν τέχνη κατανοητή από το ευρύ κοινό και παράλληλα να αναδομήσουν μέσω αυτής τη λειτουργία των συμβόλων. Κίνητρο τους να θίξουν τον μεταμοντέρνο τρόπο ζωής και τον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνουμε σήμερα βασικές ανθρώπινες αξίες.

Χαρακτηριστικό μοτίβο της τελευταίας αυτής έκθεσης είναι το κόκκινο, λευκό και μπλε σχέδιο της βρετανικής σημαίας. Το Union Jack ως παγκόσμιο πλέον σύμβολο εκπέμπει πλήθος μηνυμάτων, κυμαινόμενων από την ενθύμιση μιας άλλοτε κραταιάς αποικιοκρατικής δύναμης μέχρι την παγκοσμιότητα της σημερινής pop μουσικής και τις ιδιαιτερότητες του βρετανικού τρόπου ζωής. Η αναδόμηση και ένταξη του στο καλλιτεχνικό έργο των Gibert and Geroge αποτελεί ένα τόλμημα το οποίο ο θεατής οφείλει να συγκρίνει με τη λειτουργία που επιτελούν σήμερα τα δικά μας σύμβολα στην καθημερινότητα και κατ' επέκταση να αναρωτηθεί κατά πόσο η ένταξη τους σε ένα έργο τέχνης τα καταργεί ή τα επανασηματοδοτεί, τοποθετώντας τα μπροστά σε σύγχρονες προκλήσεις και δυσεπίλυτα ζητήματα της εποχής μας.

Η έκθεση εγκαινιάζεται αύριο στην γκαλερί BERNIER/ELIADES και διαρκεί μέχρι τις 9 Ιανουαρίου 2010.

Inglourious Moovie

Ο Quentin Tarantino μας έχει προσφέρει κινηματογραφικά αριστουργήματα όπως το Pulp Fiction και το Kill Bill. Την ημέρα όμως που επιχείρησε να μεταφέρει τη φιλοσοφία του στην Ευρώπη, η μπάλα χάθηκε για τα καλά.

Η ταινία με τον ανορθόγραφο τίτλο εκτυλίσσεται στην κατεχόμενη Γαλλία του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και αφηγείται την ιστορία μιας επίλεκτης ομάδας αμερικανοεβραίων, των Inglourious Basterds, οι οποίοι εκδικούνται βασανίζοντας, παραμορφώνοντας, σκοτώνοντας και παίρνοντας το scalp Γερμανών στρατιωτών. Πρόκειται για μία σχηματική φαντασίωση εκδίκησης, η οποία δυστυχώς βρήκε σημαντική στήριξη από το Γερμανικό Υπουργείο Πολιτισμού και τη Γερμανική κινηματογραφική βιομηχανία.

Η παρουσίαση Εβραίων ως εκδικητών και όχι θυμάτων από τον Tarantino μπορεί να αποτελεί φαινομενικά ευφυές εύρημα σε μία ταινία βίας και αίματος. Σε μια δεύτερη όμως ανάγνωση είναι ένα εύρημα που αναπαράγει ιστορικές στρεβλώσεις και ρατσιστικά κατάλοιπα.

Πρώτα από όλα δίνεται βάση στην προκατάληψη πως η εκδίκηση αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του ιουδαϊκού πολιτισμού. Μια προκατάληψη η οποία χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τη ναζιστική προπαγάνδα και εξακολουθεί σήμερα να χρησιμοποιείται από εκείνους που ονειρεύονται το τέλος του κράτους του Ισραήλ. Αντιθέτως το ιουδαϊκό lex talionis (οφθαλμός αντί οφθαλμού) μπορεί να αναφέρεται στην αποκατάσταση του αισθήματος δικαίου, στην προληπτική λειτουργία της ποινής, ποτέ όμως στην αποζημιωτική ικανοποίηση του θύματος μέσω μιας πράξης εκδίκησης. Στο Λευιτικό 19:17 - 19:18 συναντούμε μάλιστα πως:

"Δεν θέλεις μισήσει τον αδελφόν σου εν τη καρδία σου• θέλεις ελέγξει παρρησία τον πλησίον σου και δεν θέλεις υποφέρει αμαρτίαν επ' αυτόν. Δεν θέλεις εκδικείσθαι ουδέ θέλεις μνησικακεί κατά των υιών του λαού σου• αλλά θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν."

Και πραγματικά, η μοναδική περίπτωση καταδίκης και εκτέλεσης Γερμανού από το κράτος του Ισραήλ ήταν αυτή του πρωτεργάτη του Ολοκαυτώματος Adolf Eichman, γεγονός το οποίο συνάντησε τη διαμαρτυρία επιφανών επιζησάντων του Ολοκαυτώματος. Ο ιουδαϊκός πολιτισμός, ως δυτικός, εδράζεται στην συστημική απονομή δικαιοσύνης και όχι στην αυτοδικία. Αυτό που επιχειρεί να περάσει η ταινία όμως βρίσκεται στον αντίποδα. Το γεγονός πως τα περισσότερα θύματα δεν είναι μέλη του ναζιστικού κόμματος, αλλά κληρωτοί της Wehrmacht είναι εν γνώσει τόσο του Tarantino όσο και των σαδιστών πρωταγωνιστών του. Γεγονός που καθόλου δεν φαίνεται να τους προβληματίζει, καθώς αντιμετωπίζουν τον Γερμανικό λαό συλλήβδην ως "the nazis", ως κτήνη τα οποία μετά τον πόλεμο θα βγάλουν την στολή και γι' αυτό πρέπει να σημαδευτούν στο πρόσωπο με τον αγκυλωτό σταυρό. Για τους πρωταγωνιστές δεν έχει σημασία πως θα ξεκληριστεί ένας ολόκληρος κινηματογράφος και ως εκ τούτου μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας παρουσιάζεται ως μέσο που αγιάζεται από τον σκοπό. Και μια τέτοια λογική συλλογικής τιμωρίας δεν μπορεί παρά να ενταχθεί στην ίδια οικογένεια εγκληματικών πράξεων κατά της ανθρωπότητας όπως το Ολοκαύτωμα, τα γκούλαγκ και οι βομβαρδισμοί της Δρέσδης και του Τόκυο.

Αν ο Göbbels ζούσε σήμερα θα έτρεχε πρώτος στις Κάννες να σφίξει το χέρι του σκηνοθέτη. Είναι απολαυστικό για έναν μισάνθρωπο να παρακολουθεί ανεστραμμένη προπαγάνδα. Πόσο μάλλον όταν αυτή ανεβαίνει στη μεγάλη οθόνη ως ένα ακόμη απολαυστικό spaghetti western.

Όχι το ένα, Μη το άλλο...

...και να δούμε πού θα μας βγάλει.

[Cartoon gracefully provided by Stu Smith]

Persepolis 2.0

Η υποδοχή που επεφύλασσαν πριν από δύο χρόνια ο κούταβος, διεθνές κοινό και κριτικοί στο αυτοβιογραφικό έργο της Marjane Satrapi υπήρξε ενθουσιώδης. Το Persepolis ήταν η ιστορία της μικρής Marjane, μιας κοπέλας η οποία έζησε από κοντά τα γεγονότα της Ιρανικής επανάστασης και μεγαλώνοντας επέλεξε την αυτοεξορία πληγωμένη από την κατάσταση της πατρίδας της.

Η ιστορία αυτή αποτυπώθηκε σε μια ασπρόμαυρη εικονογραφημένη νουβέλλα και ως ταινία απέσπασε το Prix du Jury του Φεστιβάλ των Καννών, το Oscar καλύτερου κινουμένου σχεδίου και τον θαυμασμό του κοινού ως μια δυνατή και λιτή εξιστόρηση της πορείας προς την ενηλικίωση και την χειραφέτηση. Ο μόνος που δεν φάνηκε να ενθουσιάζεται καθόλου ήταν το καθεστώς του Ιράν, του οποίου η διπλωματική αντίδραση υπήρξε αλλεργική.

Με ιδιαίτερο επομένως ενδιαφέρον αναμένεται η υποδοχή του πρόσφατου Persepolis 2.0 από τους Ιρανούς κληρικούς του θεοκρατικού καθεστώτος. Το νέο εικονογραφημένο αποτελεί προσπάθεια δύο Ιρανών του εξωτερικού, των Sina και Payman, οι οποίοι με την άδεια των εκδοτών εξιστορούν όσα γεγονότα ακολούθησαν των εκλογών της 12ης Ιουλίου. Γεγονότα όπως ο ενθουσιασμός και η οργή της νεολαίας, η ανάδειξη του Twitter σε μέσο μαζικής επικοινωνίας, οι διαμαρτυρίες στους δρόμους, η βίαιη καταστολή τους και τέλος ο τραγικός θάνατος της Neda Agha Soltan.

Το έργο μπορεί να υπολείπεται του πρωτοτύπου σε σενάριο, έκταση και εικονογραφική ποιότητα, αποτελεί όμως μία ηχηρή υπόμνηση πως τριάντα χρόνια μετά την επανάσταση κατά του Σάχη ο αγώνας για δημοκρατία και ελευθερία στο Ιράν συνεχίζεται αμείωτος. Ας ελπίσουμε πως το Persepolis 3.0 όταν κάποια στιγμή βγει θα είναι μια ιστορία με χαρούμενο τέλος.

(Παρακαλείται να το διαβάσει η κοπέλα που ήθελε να γίνει Προφήτης)

AlphaBeta Europe

Όταν ζητήθηκε από τον φοιτητή του πανεπιστημίου του Hull, Máté Heisz, να παρουσιάσει μια εργασία στο μάθημα του political marketing, εκείνος άπλωσε το λατινικό αλφάβητο και μέσα σε ένα λεπτό σχημάτισε το δικό του όραμα για την Ευρώπη.

Ένα λεπτό είναι που θα χρειαστούμε την Κυριακή για να προκρίνουμε μπροστά από την κάλπη σε ποιά Ευρώπη επιθυμούμε να ζήσουμε. Κρίνοντας και ψηφίζοντας φιλοευρωπαϊκά ενισχύουμε την πορεία προς τη θεσμική ολοκλήρωση και στηρίζουμε τον μοναδικό μέχρι σήμερα δίαυλο δημοκρατικής νομιμοποίησης της Ένωσης. Ένα λεπτό μόνο για να προσθέσουμε τις δικές μας λέξεις σε ένα οικοδόμημα πρωτοφανούς ανάπτυξης και ευημερίας.

1989-2009: Είκοσι χρόνια ελευθερίας

Η πτώση του τείχους του Βερολίνου υπήρξε ένα μοναδικό ιστορικό γεγονός, το οποίο προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Έδωσε ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο σε εκατομμύρια ανθρώπους επανενώνοντας όχι μόνο ένα έθνος, αλλά μία ολόκληρη Ήπειρο. Πέντε χρόνια μετά την εισδοχή των 10 νέων κρατών μελών και είκοσι από την πτώση του τείχους σηματοδοτείται ο ερχομός μιας γενιάς ανθρώπων, οι οποίοι μεγάλωσαν σε μία ολοένα πιο ανοιχτή και ελεύθερη Ευρώπη. Και παρά την ατυχή εύρεση της Ελλάδας στο περιθώριο των εξελίξεων καιρός είναι να αντικρίσουμε την Ένωση των είκοσι επτά πλέον κρατών πολύ περισσότερο ως έναν αυθύπαρκτο πολιτικά και οικονομικά οργανισμό παρά ως ένα εισπρακτικό ταμείο του οποίου η ουρά έγινε ακόμα μεγαλύτερη.

πηγή: EUTube

Μια εικόνα - Τέσσερις Λέξεις

Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Μία χάρτα η οποία υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την επαύριο του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και που εξήντα χρόνια τώρα κατορθώνει ως εθιμικό δίκαιο να αποτρέπει την αναγνώριση και νομιμοποίηση ενεργειών που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το βασικότερο προαπαιτούμενο για ελευθερία, ειρήνη και δικαιοσύνη. Στη θέση μιας μακροσκελούς - ίσως κουραστικής ανάλυσης προτιμάται η περιεκτική δύναμη των κινουμένων σχεδίων. Υπέροχη εικόνα και εξίσου υπέροχη η μουσική της επένδυση.

Against Hippies

Συνάντησα αυτή την στάμπα σε έναν μαντρότοιχο της παλιάς πόλης της Ρόδου και μου φάνηκε ενδιαφέρον όσο και αστείο το να ασχολείται κανείς σήμερα με ένα κίνημα, το οποίο δεν χρειάστηκε κανενός τη βοήθεια για να αυτοαναιρεθεί. Ο πρώτος που σκέφτηκα ήταν ο Ερρίκος Θίοντορ Κάρτμαν, ο οποίος και τους αποστρέφεται μετά βδελυγμίας. Στο επεισόδιο "Die Hippie, Die" ήταν ο μόνος από ολόκληρη την πόλη που πίστευε πως μία συναυλία τους εκεί θα σήμαινε το τέλος του Southpark. Προσπαθούσε να τους εξολοθρεύσει ψεκάζοντας τους με έναν πυροσβεστήρα και κλειδώνοντας τους στο υπόγειο του σπιτιού του. Αναπτύσσοντας μάλιστα την κοσμοθεωρία του έλεγε:

"Hippies. They're everywhere. They wanna save the earth, but all they do is smoke pot and smell bad" .

Pastor Martin Niemöller Redux

Back in the 1940’s Martin Niemöller, a prominent German theologian and Lutheran pastor wrote a prophetic poem, condemning the silence of all those intellectuals reluctant to put a bold front on the Nazi rise to power and the purging of their targeted population groups.

His poem, brought nowadays to my country and its current harsh political situation, would more or less take the following version:

" First came the Communists, And I didn’t speak up although I was a Democrat;

Then came the trade unionists, And I didn’t speak up although I was a worker;

Then came the private cartels, And I didn’t speak up although I was a consumer;

Then came the Big State, And I didn’t speak up although I was a tax payer

And then . . . my time came . . . And by that time there was no one left to speak up. "

Πολιτικού ενδύματος εγκώμιο

Παρατηρώ συχνά πως το product placement πολιτικών ιδεών αντιμετωπίζεται από μερίδα συμπολιτών μας φοβικά. Είναι ενδεχομένως αρκετοί εκείνοι που πιστεύουν πως μία ιδέα ως τέτοια δέον είναι να αντιμετωπίζεται σαν ιερή αγελάδα και αισθάνονται άβολα όταν κάποιος με το ντύσιμο, την εμφάνιση ή την συμπεριφορά του επιχειρεί να την προωθήσει ή αντιθέτως να την αποδομήσει. Ως κοινωνία σαφώς έχουμε κάνει άλματα από την εποχή που ο χωροφύλακας θα ξύριζε το μουστάκι ενός ρεμπέτη ή θα κούρευε με την ψιλή τον τέντιμπόι.

Σε πολλούς όμως ακόμη και σήμερα το να αντικρίσουν κάποιον να φοράει tshirt με προκλητικό μήνυμα να είναι "άλουστος κι αξύριστος" ή ταγαροφορών, πιθανό είναι να προκαλέσει από αδιαφορία μέχρι αποστροφή και κράξιμο. Και ακολούθως η διστακτικότητα μας να κυκλοφορήσουμε (περι)φέροντας κάτι το αντισυμβατικό εκλαμβάνεται ως δικαιολογημένη από μία κοινωνική ανεκτικότητα μειωμένων αντοχών. Εκεί ίσως τα παιδιά της αριστεράς έχουν κάνει κάποια βήματα παραπάνω, εντάσσοντας βέβαια το αντισυμβατικό της όλης εμφάνισης σε μια γενικότερη περιφρόνηση του μικροαστικού κατεστημένου. Εκείνου που θέλει και καλά να βάλει σε καλούπια αμφίεση και συνειδήσεις. Έχει καταντήσει όμως αηδία να βλέπουμε να περιφέρονται ομαδόν σε κάθε επέτειο και πορεία μπλουζάκια με τον σφαγέα Τσε και καρώ τουρμπάνια του Αραφάτ... σημείο ίσως πως τα παιδιά αυτά έπεσαν τελικά στη λούμπα της ομαδοποίησης και εκείνης της στρατοκρατικής ομοιομορφίας που τα θέλει γρανάζια ενός μηχανισμού καταστροφής.

Για να μη μακρηγορώ, πιστεύω πως αποτελεί πρόκληση για τον κάθε σκεπτόμενο ενεργό πολίτη να προσπαθεί να μεταδώσει το δικό του μήνυμα με το να μην κάνει τίποτα παραπάνω από το να στέκεται ή να περπατάει σε δημόσιο χώρο. Την αρχή προσωπικά έκανα με ένα κόκκινο μπλουζάκι με στάμπα της Thatcher – παρωδία εκείνων του Che (αν συναντήσετε κάποιον να το φορά, ε μάλλον που θά 'μαι εγώ, ελάτε να μου σφίξετε το χέρι). Ακολούθησαν κάποιες ομολογουμένως ατυχείς προσπάθειες στο Photoshop, μέχρι που προ ημερών έπεσα πάνω στους LibertyΜaniacs, το κατάστημα που χρόνια έψαχνα. Αυτές τις μέρες παραλαμβάνω την πρώτη μου παραγγελία. Ρίξτε μια ματιά, πιστεύω πως υπάρχουν κομμάτια που φέτος το καλοκαίρι θα φορεθούν ;-)

Και ο Κολοκοτρώνης ήταν Pop

Έχει περάσει μία εβδομάδα από την 25η Μαρτίου, όταν με λύπη διαπίστωσα πως ο εορτασμός της επετείου έχει σε μεγάλο βαθμό απολέσει το πρωταρχικό του βάρος στη συλλογική μας συνείδηση. Το γεγονός αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων και στην αποτυχία μας να επανασηματοδοτήσουμε τα γεγονότα εκείνης της ιστορικής περιόδου και μέσω αυτής της διαδικασίας να ορίσουμε με αυτοπεποίθηση τις βλέψεις μας για το μέλλον.

Με γνώση της εθνικής μυθοπλασίας του 1821 και προσπερνώντας τον προβληματισμό του αν οφείλουμε να ταυτίσουμε το εθνικό με το αληθές (που πιστεύω πως οφείλουμε), παραμένω με την απορία του γιατί η γενιά μου καταδικάζει επαναστάτες ήρωες σε λήθη και αφάνεια. Πιθανή απάντηση μπορεί να είναι η κατά σύστημα καπήλευση του ονόματος και του πολιτικού τους βάρους από τον χώρο της συντηρητικής δεξιάς. Ενός χώρου ο οποίος οικειοποιήθηκε και καταχράστηκε πρόσωπα και καταστάσεις σε μια προσπάθεια να καλύψει την ιδεολογική του ένδεια στον δύσκολο αγώνα με το αντίπαλο δέος της διεθνιστικής αριστεράς. Το τελειωτικό χτύπημα στην αναγωγή αυτή έδωσαν μάλλον οι εκδηλώσεις της χούντας, για τα 150 χρόνια εθνεγερσίας. Εκεί ήταν που η όποια αντίδραση και προσπάθεια μετέπειτα κάθαρσης συμπαρέσυρε στο διάβα της και κάποια χλωρά.

Σήμερα όμως που το περίγραμμα έχει τόσο αλλάξει, μας δίνεται ξανά η δυνατότητα να ανατρέξουμε στις πηγές και ν’ ανακαλύψουμε εκ νέου τον ρόλο των δικών μας founding fathers στην δημιουργία του ελληνικού κράτους. Και πέραν τούτου πιστεύω πως η επανασηματοδότηση αυτή δεν αρκεί να γίνεται στα σχολικά αμφιθέατρα μια φορά το χρόνο. Οφείλει μάλλον να διαπεράσει την καθημερινή μας ζωή, τόσο μέσω του δημοσίου διαλόγου όσο και μέσω της pop culture.

Στο κάτω κάτω γιατί όταν μιλάμε για "επαναστάτη" το μυαλό μας να πηγαίνει στον Che και όχι στον Κολοκοτρώνη; Γιατί ο φοιτητής να φοράει μπλουζάκι με τη στάμπα του σφαγέα Μάο και όχι μ’ εκείνη του ιδεολόγου Μακρυγιάννη; Εκείνος ήταν που μιλούσε για το "Εμείς" και πάλεψε για Σύνταγμα. Είναι ίσως τραβηγμένο το σημερινό product placement που επιχειρώ και πιθανόν να παίρνει τόνους kitsch, όμως ποτέ δεν ξέρεις. Αν αρχίσουν να κυκλοφορούν στην αγορά άνθρωποι με τέτοιες στάμπες, αυτό μπορεί και να είναι σημάδι πως η προβολή της ιστορίας μας στο μέλλον αντιμετωπίζεται λιγότερο σκοτεινή και μίζερη.

Σώστε το Μικρό (βλάσφημο) Γουρουνάκι!

Τον Οκτώβριο του 2007 κυκλοφόρησε στη Γερμανία το παιδικό εικονογραφημένο “Ποιος είναι παρακαλώ ο δρόμος για τον Θεό; Ρωτούσε το μικρό γουρουνάκι” γνωρίζοντας σχετικά μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Πρόκειται για την ιστορία ενός μικρού γουρουνιού και του φίλου του σκαντζόχοιρου, τα οποία αναζητώντας τον Θεό βρίσκονται αντιμέτωπα με τους παραλογισμούς και την σύγκρουση τριών μεγάλων θρησκειών. Η όλη ιστορία καταλήγει στην απόρριψη τους και στην επιστροφή στην ξέγνοιαστη και ανέμελη ζωή.

Είναι ένα έργο, το οποίο ασκεί οξεία - αν και χοντροκομμένη είναι η αλήθεια - κριτική στην πίστη ύπαρξης κάποιας υπερβατικής οντότητας, απευθυνόμενο όχι μόνο στις μικρές ηλικίες αλλά εν πολλοίς και σε ενήλικες αναγνώστες. Η υποδοχή που βρήκε από πλήθος ψυχολόγων και παιδαγωγών ήταν θετική, καθώς θεώρησαν πως η ανάγνωση του συνέβαλε σε μία κριτική αντιμετώπιση διαφόρων ακραίων εκφάνσεων των θρησκευτικών δογμάτων.

Αντίθετη γνώμη είχε όμως το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο, το οποίο εισηγήθηκε μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας του, εντάσσοντας το (βάσει του § 18 Abs. 1 JungSchG) στον κατάλογο επικίνδυνων για τη ανηλικότητα έργων. Στην αιτιολογική του έκθεση αναφέρει πως το έργο γελοιοποιεί τον ιουδαϊσμό, τον χριστιανισμό και το ισλάμ, “προωθώντας στερεότυπα ρατσιστικού μίσους και συντελώντας με αυτόν τον τρόπο στον ηθικό και κοινωνικό αποπροσανατολισμό του ανηλίκου”. Το μέτρο αυτό θα επιφέρει περιορισμούς όπως η απαγόρευση έκθεσης σε ράφια, διαφήμισης, εξαγωγής, πώλησης σε παιδιά κ.α.

Πρόκειται ουσιαστικά για μία απόπειρα λογοκρισίας, η οποία ήδη συναντά κλιμακούμενες αντιδράσεις από δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς, την ιουδαϊκή κοινότητα και αντιρατσιστικές ομάδες. Η τελική αξιολογική κρίση αναμένεται να εκδοθεί το Μάρτη, ενώ ταυτόχρονα τρέχει και μία αγωγή από την καθολική αρχιεπισκοπή της Φρανκφούρτης.

Το βιβλίο έχει ανέβει online και στα αγγλικά, ενώ όποιος ενδιαφέρεται για περισσότερες πληροφορίες μπορεί μπει στον ιστότοπο ή να αποστείλει επιστολή στην καγκελάριο.
[Addendum: αγγλόφωνο άρθρο των Reuters].

Καμία πρόγνωση για το τι έχει να γίνει αν κυκλοφορήσει ποτέ Ελλάδα;