Κάπνισμα και σεξουαλική αποχή

Ενόψει της επικείμενης θερινής απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους ευαγή φιλανθρωπικά σωματεία άρχισαν να κινητοποιούνται προκειμένου να επιτύχουν την καθολική και απαρέγκλιτη εφαρμογή του νόμου. Σκεπτόμενοι πολίτες συμμετέχουν ενεργά σε αντικαπνιστικές εκστρατείες και ετοιμάζονται για τον Ιούλη, οπότε και αναμένεται να εξαπολύσουν το Μεγάλο Τρόμο, σε πόλεις και χωριά.

Καπνιστών Παραθυράκι

Όσοι επιχειρήσουν στο προσεχές διάστημα να δημιουργήσουν εντυπώσεις σχετικά με την επικείμενη απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους καλό θα ήταν να ρίξουν και μια γρήγορη ματιά στα περιθώρια που εκείνος αφήνει. Για του λόγου το αληθές ας ανατρέξουμε στα πρακτικά της αρμόδιας διαρκούς επιτροπής της Βουλής:

Η δυνατότητα που παρέχεται στον ιδιοκτήτη, να χαρακτηρίσει το κατάστημα του ως "αποκλειστικά καπνιζόντων", έρχεται ουσιαστικά και εκπαραθυρώνει την απαγόρευση στα περισσότερα κέντρα εστιάσεως και ψυχαγωγίας περιορίζοντας την στους αυστηρά δημόσιους χώρους. Γεγονός που κρίνεται κατ' αρχήν θετικά, αν αναλογιστούμε βέβαια πως η ετεροβλαπτική πρακτική του καπνίσματος λαμβάνει χώρα κατόπιν (έστω και μιας αμήχανης) συναίνεσης των ομοτράπεζων μη καπνιστών. Όταν δεν τολμάμε να αποδοκιμάσουμε κάτι με την συμπεριφορά μας δεν βοηθάει και πολύ να το εξορκίζουμε με τη φοβέρα της ποινής. Λίγο περισσότερη ειλικρίνεια εδώ νομίζω πως δεν θα έβλαπτε.

Antismoke tax relief, a good idea?

Καθώς η συζήτηση για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους μεταφέρεται σταδιακά και στην Ελλάδα, παρατηρώ τους μετέχοντες στο δημόσιο διάλογο να χωρίζονται σε όσους υποστηρίζουν την απαρέγκλιτη εφαρμογή του μέτρου και σε εκείνους, οι οποίοι εκτιμούν πως η απαγόρευση θα δημιουργήσει δυσανάλογες στρεβλώσεις στην αγορά, περιορίζοντας υπέρμετρα την οικονομική ελευθερία.

Η εκατέρωθεν έκθεση επιχειρημάτων παρουσιάζει αξιόλογα σημεία, αντιμετωπίζει όμως τη δυνατότητα δημόσιας παρέμβασης μονολιθικά και δυστυχώς μόνο στα πλαίσια της κατασταλτικής της λειτουργίας.

Στην περίπτωση καπνίσματος σε χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας η αγορά δείχνει  απρόθυμη να αυτορρυθμιστεί, ενώ η κυρίαρχη καπνιστική κουλτούρα επηρεάζει αρνητικά το επίπεδο υγιούς διαβίωσης και απρόσκοπτης κοινωνικοποίησης ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Και η επιβολή ενός μέτρου αστυνόμευσης είναι μάλλον πιθανό να καταλήξει στον στιγματισμό ως γραφικών, όσων επιδιώξουν την εφαρμογή του νόμου. Παραβλέπεται όμως το γεγονός πως πέρα από την καταστολή ο κρατικός μηχανισμός διαθέτει και εναλλακτικές μεθόδους ρύθμισης της δημόσιας σφαίρας.

Εν προκειμένω μία μέθοδος μπορεί να αντληθεί από τον συγγενή χώρο προστασίας του περιβάλλοντος. Ως τρίτης γενιάς, τα περιβαλλοντικά δικαιώματα περικλείουν ευρεία εννοία και την προστασία της δημόσιας υγείας. Συγκεκριμένα η φιλοσοφία του πράσινου φόρου στην αρνητική της διάσταση μπορεί να μεταφερθεί στο επίπεδο προστασίας του καθαρού εισπνεόμενου αέρα σε κλειστούς χώρους συνάθροισης. Όπως συμβαίνει με την αγορά ηλιακού θερμοσίφωνα ή υβριδικού αυτοκινήτου, έτσι και οι no smoking επιχειρήσεις θα μπορούσαν να απολαμβάνουν σημαντικών φοροελαφρύνσεων ως χώροι με μειωμένες αρνητικές εξωτερικότητες προς τους αποδέκτες των υπηρεσιών τους. Η πίεση ελέγχου μεταφέρεται με αυτό τον τρόπο άμεσα από τον καταναλωτή στον επιχειρηματία, η τσέπη του οποίου υπόκειται πρώτη τις όποιες επιπτώσεις μιας υποθετικής απαγόρευσης. Ο επιχειρηματίας θα διαθέτει πλέον πέρα από την ελευθερία επιλογής και ένα σημαντικό κίνητρο να αποτρέψει ο ίδιος το κάπνισμα στον χώρο του και να διασφαλίσει τον καθαρό αέρα πελατών και υπαλλήλων.

Με αυτό το μέτρο εγκαθιδρύεται ενδεχομένως διακριτική μεταχείριση, θεωρώ όμως πως αυτή δικαιολογείται από την προάσπιση και προαγωγή του υπέρτερου αγαθού της δημόσιας υγείας, εντός των περιορισμένων και έλλογων πλαισίων κρατικής λειτουργίας.

Εκκλησία Καπνιστών

Η από την αρχή του χρόνου καθολική απαγόρευση του καπνίσματος έπεσε "βαριά" στο στομάχι Dirk Bruckner, γερμανού κάπελα, ο οποίος δεν μπορούσε με τίποτα να αποδεχθεί την επιβολή της στην επιχείρησή του. Γι' αυτό και αναζήτησε παράθυράκι διαφυγής: επινόησε, λοιπόν, μια καινούργια θρησκεία, το τελετουργικό της οποίας ανάγει το κάπνισμα σε πράξη ιερά και προχώρησε ακάθεκτος στα διαδικαστικά: Κατάθεση δικαιολογητικών στις αρμόδιες αρχές του Schleswig Holstein, όπου βρίσκεται η μπυραρία του, ώστε να εξασφαλίσει την άδεια λειτουργίας της νεότευκτης εκκλησίας του, πια, και ουχί καπηλειού.

Η επιχειρηματολογία του περί του νέου θρησκευτικού δόγματος είναι ακράδαντη: στο καθολικό τελετουργικό, διατείνεται, καίνε λιβάνια, στο βουδιστικό κεριά, εμείς θα καπνίζουμε τσιγάρα. Έτσι και οι θαμώνες δεν θα χαθούν κι εκείνος θα συνεχίσει τη δουλειά και την αγαπημένη του... κακή συνήθεια και θα είναι εντάξει με το γράμμα του νόμου. Κίνητρο βέβαια δεν θεωρεί τόσο την παράκαμψη του πνεύματος του νόμου, όσο τα γραφειοκρατικά εμπόδια που αυτός του έθεσε όταν προσπάθησε να δηλώσει διακεκριμένο χώρο καπνιστών. Η ίδρυση χώρου θρησκευτικής λατρείας αντιθέτως, ως θεμελιώδες δικαίωμα, είναι ανεπιφύλακτη.

Το αν η προσπάθεια αυτή στεφθεί με επιτυχία, μένει να διαπιστωθεί, καθώς βάλλει ευθέως τόσο κατά μίας αυστηρής απαγόρευσης δημοσίας υγείας, όσο και κατά της αντίληψης περί θρησκεύματος. Αν κάτι πάντως εντυπωσιάζει εδώ, αυτό είναι η εφευρετικότητα ενός ανθρώπου και επιχειρηματία, ο οποίος προσπαθεί να παρακάμψει μία ίσως δυσανάλογα αυστηρή και δύσκαμπτη απαγόρευση.

Την είδηση μόλις μας τη μετέφερε ζεστή από την στήλη "Αποχρώσεις" της Καθημερινής ένα από τα δεινότερα λαγωνικά μας : )