14 Μαρ 2008

Ρότα ελευθερίας

"Σύνεση και ψυχραιμία" για την επικείμενη σύμβαση ελεύθερης συμβίωσης συνιστά ο μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος, τονίζοντας πως η Εκκλησία δεν μπορεί να επιδιώξει τον με αναγκαστικούς τρόπους και αστυνομικά μέτρα έλεγχο της επιλογής ανθρώπων, που θέλουν να ρυθμίσουν με το δικό τους τρόπο τη ζωή τους.

Τα δείγματα γραφής που έχει ίσαμε τώρα δώσει ο εν λόγω πνευματικός ταγός είναι τόσο θετικά που παρατηρώ κόσμο, ως τώρα αρνητικά διακείμενο ή απλώς αδιάφορο, να παρατηρεί από κοντά και με ενδιαφέρον τη νέα αυτή πνευματική ρότα. Σε παντελή δε σύγχυση πρέπει να τελούν ορισμένοι υπερορθόδοξοι, ανθενωτικοί και παλαιοημερολογίτες, ενώ σίγουρα κάποιοι πολιτευτές θα έχουν χάσει τον ύπνο τους.

Στο προσκήνιο πλέον έρχεται ένας πνευματικός λόγος γεμάτος αυτοπεποίθηση και μετριοπάθεια, ο οποίος ίσως και να βρίσκεται εγγύτερα από ποτέ σε μία παραγνωρισμένη παράμετρο της χριστιανικής πίστης: αυτήν της ελευθερίας. Και από τους πρώτους που έγραψαν για το ειδικό βάρος της παραμέτρου αυτής υπήρξε ο Αδαμάντιος Κοραής. Χαρακτηριστικό είναι το μικρό αυτό απόσπασμα από την Αδελφική Διδασκαλία.



8 σχόλια:

Ασμοδαίος είπε...

Είναι πράγματι θετικό ότι ο νέος Αρχιεπίσκοπος έχει αποφασίσει να μην ασκήσει την επιρροή που de facto έχει τη δυνατότητα να ασκήσει.

Η σύνδεση της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας με το χριστιανισμό, όμως, είναι προβληματική, imo, όχι μόνο γιατί θα μπορούσαμε να βρούμε πλήθος χωρίων των ιερών -για τους χριστιανούς- κειμένων που να δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση, αλλά και επειδή η εκπόρευσή αξιών και πολιτικών προταγμάτων από ένα αναλλοίωτο, θεόδοτο κλπ κείμενο είναι στοιχείο ετερονομίας.

Cacofonix είπε...

Αφού σου αρέσει ο Κοραής, διάβασε και την πρότασή του για το τι πρέπει να μαθαίνουν οι νέοι στο σχολείο:

Προλεγόμενα 1809 - Στοχασμοί αυτοσχέδιοι περί της ελληνικής παιδείας και γλώσσης
Σελίδες 353-354

Τὰ διοριζόμενα Γραικιστὶ γραμμένα εἰς διδαχὴν τῶν παιδαρίων βιβλία πρέπει νὰ ἦναι, σύντομος Κατήχησις τῆς Θρησκείας, Ἐπιτομὴ τῆς Ἑλληνικῆς ἱστορίας, Ἐκλογὴ ἀπὸ τοὺς μύθους τοῦ Αἰσώπου, καὶ Συλλογὴ μικρὰ γνωμῶν ἠθικῶν, στηριζομένων ὅλων καὶ ἀναλυομένων εἰς τὸ αὐτὸ τοῦτο ἠθικὸν ἀξίωμα, «Ὅ,τι δὲν θέλῃς νὰ κάμῃ ἄλλος εἰς σὲ, μηδὲ σὺ κάμνε εἰς ἄλλον», καὶ τὴν ἀντίστροφον αὐτοῦ πρότασιν, «Ὅ,τι θέλῃς νὰ κάμῃ ἄλλος εἰς σὲ, κάμνε καὶ σὺ εἰς ἄλλον».

Αυτά από τον Κοραή, που η ΦΣ αποκαθήλωσε άρον-άρον από έμβλημά της...

Ανώνυμος είπε...

Εκεί που πρέπει να εστιάσουμε στο κομμάτι του Κοραή είναι το σύντομος. Σε αντίθεση με την θρησκευτική παιδεία της εποχής, ο Κοραής προτείνει μια κοσμική παιδεία με τα ελάχιστα δυνατά θρησκευτικά. Αυτά που λέει είναι απόλυτα συμβατά με το πνεύμα της ΦΣ.

Cacofonix είπε...

Ναι αλλά πρώτη και πάνω απ' όλα τ' άλλα. Όχι επιτομή όπως της ιστορίας ούτε συλλογή ούτε εκλογή...

Η ΦΣ αποκαθήλωσε τον Κοραή γιατί:

α. δεν έχει καμία σχέση με αυτόν, ούτε στο πνεύμα ούτε στις πράξεις
β. δεν το ήξερε μέσα στη γενική αμάθεια που τους διακατέχει

γι' αυτό είχαμε και την άμεση αποκαθήλωση του...

Manoliscus είπε...

@Ασμοδαιός
Θα συμφωνήσω μαζί σου ως προς την επιφύλαξη άμεσης αναφοράς σε πηγές. Τόσο η Αγία Γραφή όσο και τα κείμενα του Α. Κοραή συντάχθηκαν σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό background, εκφράζοντας αντιλήψεις της εποχής τους.
Δεν θα θεωρούσα όμως μεμπτή την αναδρομή σε αυτές ως βάση άρθρωσης ενός υγειούς και γερά δομημένου λόγου, ο οποίος και θα δίνει κατευθύνσεις προς την αντιμετώπιση σημερινών ζητημάτων.

@Cacofonix
Βάρος πρέπει να δώσουμε και στο "σύντομος" και στο "κατήχησις".
Ο Κοραής μπορεί να την βάζει πρώτη και πάνω απ' όλα, ας μη λησμονούμε όμως ποιες ήταν τότε οι εφαρμόσιμες εναλλακτικές διεξόδου από το πνευματικό σκότος στο οποίο είχε περιπέσει ο Ελληνισμός.

Η ΦΣ ορθά έπραξε που τον απέσυρε από έμβλημα, καθώς όσο γνωρίζω οι αρχές τις διαπνέονται περισσότερο από τον αγγλοσαξωνικό και όχι γαλλικό διαφωτισμό.

Εν προκειμένω θα συμφωνήσω με τον φίλο ase re. Δεν μου έχουν δώσει κάποιο δείγμα για την αποθρησκειοποίηση της κατώτερης και μέσης εκπαίδευσης.

Cacofonix είπε...

Αγαπητέ κούταβε,
ο Κοραής έζησε την γαλλική επανάσταση από πάρα πολύ κοντά. Ενώ στην αρχή ήταν ένθερμος οπαδός του διαφωτισμού, που ας μην ξεχνάμε δεν ξεχώριζε σε αγγλοσαξωνικό και γαλλικό εκείνη την εποχή, με την γαλλική επανάσταση αυτά απομυθοποιήθηκαν για τον Κοραή.

Σιγά-σιγά άρχισε να καταλαβαίνει τα προβλήματα του λεγόμενου Διαφωτισμού, και να τα αντιπαραβάλλει με την Ορθοδοξία. Στα τελευταία 10 χρόνια της ζωής θεολόγησε στο μεγαλύτερο μέροος, προσπαθώντας να γεφυρώσει τα χάσματα του διαφωτισμού σε σχέση με την ορθοδοξία.

Για τη ΦΣ αλλά και για το ΣΥΡΙΖΑ αλλά και το ΚΚΕ, η θρησκεία έχει ένα αποστειρωμένο ρόλο, όπως ουσιαστικά τον καθορίζει ο Λένιν. Οι θρησκείες γενικά δεν χρειάζονται αφού έχουμε τις νέες θρησκείες: τα κόμματα και τις ιδεολογίες. Γι' αυτό κι Αρχιεπίσκοπος δεν έχει δικαίωμα να μιλά για σχεδόν τίποτα, αφού όλα είναι ιδεολογία...

Επίσης αγαπητέ κούταβε δεν θέλω να ξανακούσω το επιχείρημα για το ιστορικό background γιατί πραγματικά δεν νομίζω ότι στέκει. Στο ίδιο ιστορικό background, αναπτύχθηκε τόσο ο διαφωτισμός, όσο κι ο φιλελευθερισμός, αλλά κι ο υλισμός. Αν το background είναι προβληματικό για να δεχθούμε όλες τις ιδέες του Κοραή, είναι εξίσου προβληματικό για να δεχθούμε σε αναλογία τις ιδέες των φιλοσοφικών τάσεων που προανέφερα.

Θα κλείσω με τον επίλογο της βιογραφίας του Κοραή. Νομίζω ότι θα καταλάβετε σε τι έδινε βάρος, και τι θεωρούσε σημαντικό:

Ήρχισα λοιπόν (1821) από την έκδοσιν των Πολιτικών του Aριστοτέλους. Προ ενός έτους (1820) είχα μεταφράσειν και εκδόσειν ανωνύμως την παράδοξον Συμβουλήν τριών Eπισκόπων προς τον Πάπαν Iούλιον τον τρίτον. Σκοπόν είχε η φανέρωσις τοιούτου συγγράμματος την διόρθωσιν και δικαίωσιν ενταυτώ της Aνατολικής εκκλησίας. H μακρά δουλεία αφανίσασα την παιδείαν του γένους, ήτον αδύνατον να μη φθείρη τον κλήρον, μηδέ να συγχύση τα θρησκευτικά μας φρονήματα· οποία όμως και οπόσα αν ήναι τα αμαρτήματα των Aνατολικών χριστιανών παραβαλλόμενα με τας φρικτάς της Παπικής αυλής καταχρήσεις, εις την στάθμην της δικαιοσύνης, πρέπει να λογίζωνται ολίγοι τινές προς ωκεανόν ύδατος σταλαγμοί· και οι συνήγοροι της Παπικής αυλής, κατηγορούντες πικρώς δι’ αυτά τους Γραικούς κατηγορούν ανθρώπους ενοχλουμένους από κάρφος, τυφλωμένοι από παχυτάτην δοκόν αυτοί. Nα κατακρίνη τις όλους τους ιερωμένους ανατολικούς, διά την τρυφήν ολίγων σαρδαναπάλων αρχιερέων, τρυφώντων εις το Bυζάντιον, είναι το αυτό και να παραβάλλη όλους τους κοσμικούς με τους Φαναριώτας του Bυζαντίου.
Eν Παρισίοις, 23 Δεκεμβρίου, 1829
A. KOPAHΣ


Ζητώ συγγνώμη αν κούρασα ή αν έκανα κατάχρηση του χώρου σου...

Ασμοδαίος είπε...

Σημειώνω μόνο ότι ακόμη και ο ταγός των νεο-ορθοδόξων, Γιανναράς, έχει πολλάκις αναφερθεί στον Κοραή ως αρχηγέτη της ομάδας των Νεοελλήνων Διαφωτιστών και καταδεικνύει όσους αποτελούν το "αντίπαλό" του ιδεολογικό στρατόπεδο ως κοραϊστές.

Κωνσταντίνος είπε...

και μόνο ότι ερωτήθηκε.. ή ότι ασχολούμαστε με τη γνώμη του για ένβα τέτοιο θέμα,είναι μεσαιωνικό.