Η ώρα του κούταβου

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν τα ιδρυτικά τους θεμέλια στον φιλελεύθερο διαφωτισμό του 18ου αιώνα, όπως αυτός εκφράστηκε στα founding documents, δείχνοντας έτσι ένα λαμπρό καινούριο δρόμο προς την ελευθερία. Αυτό όμως δεν απέτρεψε τη χώρα από αρκετά πισωγυρίσματα, από την περίοδο του εμφυλίου μέχρι σήμερα.

Υπήρξαν πράγματι ορισμένες περίοδοι της αμερικανικής ιστορίας, κατά τις οποίες θεμελιώδεις αρχές όπως η προ του νόμου ισότητα, η ατομική ελευθερία (writ of habeas corpus) και το τεκμήριο αθωότητας καταπατήθηκαν από την ομοσπονδιακή εξουσία, χωρίς μάλιστα να συναντήσουν κάποια αξιόλογη αντίδραση.

Μια τέτοια περίπτωση ήταν και η αντιμετώπιση που το αμερικανικό κράτος επεφύλαξε στους ιαπωνικής καταγωγής πολίτες του κατά την διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Αρχίζοντας από την προπαγάνδιση του εσωτερικού εχθρού, η κεντρική κυβέρνηση πέτυχε να περάσει την ρατσιστική εικόνα ενός Iάπωνα με τυφλή υποταγή στην (ιμπεριαλιστική) χώρα καταγωγής του. Το όλο εγχείρημα κατέληξε στην υποχρεωτική μετεγκατάσταση και εγκλεισμό περί των 120.000 πολιτών σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, των οποίων παρεμπιπτόντως την αποκλειστικότητα ουδέποτε διεκδίκησαν οι εθνικοσοσιαλιστές Γερμανοί.

Το σημερινό cartoon, τιτλοφορούμενο "Japoteurs", αντικατοπτρίζει την ατμόσφαιρα εκείνης ακριβώς της εποχής. Ήρωας εδώ ο Superman, ο οποίος κατορθώνει να επανακαταλάβει ένα γιγαντιαίο βομβαρδιστικό που πράκτορες κλέβουν και επιχειρούν να στρέψουν εναντίον της Αμερικής. Το έργο ανέβηκε στους κινηματογράφους τον Σεπτέμβρη 1942 από την Paramaount Pictures, επενδύοντας με ήχο και εικόνα ένα κλίμα πολεμικής υστερίας και ρατσιστικής προκατάληψης με ρίζες αιώνων.

Σήμερα το Hollywood εμφανίζεται αρκετά πιο προσεκτικό στην κατάδειξη των εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών, χωρίς όμως να έχει εγκαταλείψει την στοχοποίηση συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων. Και χωρίς προ πάντων να έχει απαξιώσει σύγχρονα κολαστήρια, τα οποία υπονομεύουν και καταρρακώνουν το αμερικανικό κύρος παγκοσμίως.