Φορολογική διαφάνεια

"Δεν φαίνεται πάνω στην απόδειξη, μεγάλο όμως μέρος όλων αυτών που αγοράζουμε είναι φόρος".

Πάγιο αίτημα της Φιλελεύθερης Συμμαχίας αποτελεί η δημιουργία ενός διαφανούς, δίκαιου, σταθερού και ανταποδοτικού φορολογικού συστήματος, που αυξάνει τις επενδύσεις, δημιουργεί ανάπτυξη, διευρύνει τη φορολογική βάση.

Παρά το μικρό της μέγεθος, η Φιλελεύθερη Συμμαχία εκπροσωπεί στην Ελλάδα τις φιλελεύθερες ιδέες και προτάσεις που εφαρμόζονται με επιτυχία από τα κυβερνόντα φιλελεύθερα πολιτικά κόμματα άλλων Ευρωπαϊκών κρατών. 

Kράτη, των οποίων τον πλούτο και την ευημερία συχνά εκθειάζουμε, αποφεύγοντας όμως να προβληματιστούμε για την εξωστρεφή νοοτροπία και τις φιλελεύθερες πολιτικές που τα οδήγησαν και τα κρατούν σε μία τόσο ευνοϊκή τροχιά.

Ο Hayek απαντά

Είναι λίγοι οι άνθρωποι που έχουν ακούσει για τον οικονομολόγο F.A. Hayek και ακόμα λιγότεροι εκείνοι που έχουν έρθει σε επαφή με το έργο του. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποδοθεί όχι μόνο στην ένδεια της σχετικής εγχώριας βιβλιογραφίας, αλλά και στην αυστηρή γερμανική δομή των κειμένων του, η οποία ουδέποτε υπήρξε εύπεπτη για τον μέσο αναγνώστη.

Αποτελεί επομένως ευχάριστη έκπληξη η πρόσφατη διάθεση τηλεοπτικών συνεντεύξεων που είχε παραχωρήσει το 1978, όπου εξέθετε ζωντανά τις σκέψεις του για μία πλειάδα ζητημάτων. Τις συζητήσεις αναδημοσίευσε το πανεπιστήμιο της Γουατεμάλα Francisco Marroquín στην ιστοσελίδα "The Hayek Interviews". Αξίζει να ρίξετε μια ματιά, προσέχοντας όχι μόνο τα όσα λέει, αλλά και το μειλίχιο και συγκροτημένο ύφος που τον χαρακτηρίζει.

Οι συνεντεύξεις αυτές μας φέρνουν σε πρώτη οπτική επαφή με την ήρεμη δύναμη της πολιτικής οικονομίας και παρασάγγας απέχουν από τις "αναλύσεις" των ημέτερων τηλεοπτικών παραθύρων.

Μνημόνιο για τη φτώχεια

Με εξαιρετικά επίκαιρο τίτλο ελέω IMF, το "Μνημόνιο για τη Φτώχεια" δεν αποτελεί καρπό κάποιας επιτροπής τεχνοκρατών· αποτελεί έργο του γάλλου ιστορικού και πολιτικού Alexis de Tocqueville, ενός εκ των πατέρων της φιλελεύθερης και αδογμάτιστης σκέψης.

Επηρεασμένος από δύο ταξίδια του στην πρώιμη βικτωριανή Αγγλία και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των εργαζόμενων στην εκεί βιομηχανία, ο de Tocqueville πραγματεύεται το φαινόμενο της φτώχειας και εξετάζει τρόπους αντιμετώπισης με πραγματισμό, εμφορούμενος όμως παράλληλα και από μία βαθιά αίσθηση ανθρώπινης αλληλεγγύης. Το Mémoire sur le paupérisme είναι ένα σύντομο έργο, γραμμένο με εύληπτο και οξυδερκή τρόπο, το οποίο σήμερα μπορεί να ανευρεθεί ως public domain [en] [fr] και να αναγνωσθεί μέσα σε ένα απόγευμα. Στην ελληνική αγορά το έργο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πόλις, σε εξαιρετική μετάφραση Ελίζας Παπαδάκη και προτείνεται ανεπιφύλακτα ως καλοκαιρινό ανάγνωσμα.

Σε περίπτωση που η ανάρτηση σας βρίσκει ήδη με τα πόδια χωμένα στα βότσαλα κάποιας παραλίας, αξίζει να διαβάσετε ένα μικρό απόσπασμα, ως αντιπρόταση στην εξαθλίωση που μπορούν να επιφέρουν  το κράτος πρόνοιας και η κοινωνική πολιτική, όπως αυτή ασκείται σήμερα.

"Αναγνωρίζω οτι η ατομική φιλανθρωπία παράγει σχεδόν πάντοτε χρήσιμα αποτελέσματα. Αντιμετωπίζει τη βαρύτερη δυστυχία, βαδίζει αθόρυβα πίσω από την κακοτυχία και θεραπεύει, απροειδοποίητα και σιωπηρά, τα δεινά που η τελευταία έχει επιφέρει. Εμφανίζεται παντού όπου υπάρχουν δυστυχισμένοι που χρειάζονται βοήθεια· μεγαλώνει με τον πόνο τους, ωστόσο κανείς δεν μπορέι αστόχαστα να βασιστεί σε αυτήν, γιατι χίλια δυο απρόοπτα μπορούν να καθυστερήσουν ή να ανακόψουν την πορεία της· δεν ξέρεις πού θα τη συναντήσεις, ούτε αυτή ακούει την κραυγή του κάθε πόνου.

Αναγνωρίζω επίσης ότι ο συνεταιρισμός φιλάνθρωπων προσώπων, καθώς παρέχει οργανωμένη βοήθεια, μπορεί να προσδώσει στην ατομική φιλανθρωπία μεγαλύτερη δραστικότητα και ισχύ· αναγνωρίζω όχι μόνον τη χρησιμότητα, αλλά και την αναγκαιότητα μιας δημόσιας πρόνοιας που θα εφαρμόζεται σε αναπότρεπτα δεινά, όπως είναι η αδυναμία της παιδικής ηλικίας, η ανημποριά των γηρατειών, η αρρώστια, η τρέλα· αναγνωρίζω επίσης την προσωρινή χρησιμότητά της σε καιρούς φυσικών καταστροφών που κάποτε ξεφεύγουν από τα χέρια του Θεού και έρχονται να αναγγείλουν στα έθνη την οργή Του. Η αρωγή του κράτους είναι τότε εξίσου στιμιαία, απρόβλεπτη και περαστική, όπως το ίδιο το κακό.

Κατανοώ επίσης τη δημόσια πρόνοια όταν ανοίγει σχολεία για τα παιδιά των φτωχών και όταν χορηγεί δωρεάν στη διανόηση τα μέσα για να αποκτήσει με την εργασία τα αγαθά που χρειάζεται το σώμα.

Εντούτοις, είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι κάθε διοικητικό σύστημα που έχει σκοπό να καλύπτει, σε τακτική και μόνιμη βάση, τις ανάγκες του φτωχού θα γεννήσει περισσότερη δυστυχία από όση μπορεί να θεραπεύσει, θα διαφθείρει τον πληθυσμό που θέλει να βοηθήσει και να παρηγορήσει, θα μετατρέψει με τον καιρό τους πλουσίους σε απλούς παραγωγούς των φτωχών, θα στερέψει τις πηγές της αποταμίευσης, θα ανακόψει τη συσσώρευση των κεφαλαίων, θα συμπιέσει την ανάπτυξη του εμπορίου, θα μουδιάσει την οικονομική δραστηριότητα και τη βιομηχανία και θα καταλήξει να προκαλέσει μια βίαιη επανάσταση στο κράτος, όταν ο αριθμός αυτών που λαμβάνουν ελεημοσύνη σχεδόν θα έχει εξισωθεί με τον αριθμό εκείνων που τη χορηγούν, ενώ ο άπορος, μη μπορώντας πια να αντλεί πόρους από τους ξεπεσμένους πλουσίους για να καλύψει τις ανάγκες του, θα ανακαλύψει οτι είναι ευκολότερο να αρπάξει ξαφνικά τα αγαθά τους παρά να ζητήσει την αρωγή τους".

pp 72-73

GPΙ και Ειρήνη

Peace is not an absence of war, it is a virtue, a state of mind, a disposition for benevolence, confidence, justice.

Baruch Spinoza

Προ ημερών βγήκε στην δημοσιότητα ο Παγκόσμιος Δείκτης Ειρήνης για το 2010, η πρώτη  ίσως αξιόπιστη προσπάθεια παραμετροποίησης της ειρήνης και της ευημερίας που απολαμβάνουν οι άνθρωποι ανά τον κόσμο. Σε έναν διαδραστικό χάρτη ο αναγνώστης συγκρίνει την παγκόσμια κατάταξη από το 2007 μέχρι σήμερα και διαπιστώνει πως τα μεγέθη αφίστανται εγκαθιδρυμένων αντιλήψεων και στερεοτύπων του παρελθόντος. Οι παράμετροι που διαμορφώνουν την κατάταξη  δεν εξαντλούνται στην απουσία πολέμου, αλλά κυμαίνονται από τις στρατιωτικές δαπάνες μέχρι την καλή γειτονία και τον σεβασμό του κράτους δικαίου, ενώ χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Η πρώτη σχετίζεται με την εσωτερική ειρήνη και βαραίνει με συντελεστή 60%, ενώ η δεύτερη αφορά στην εξωτερική ειρήνη και καταλαμβάνει το υπόλοιπο 40%.

Η Ελλάδα, σε σύνολο 149 κρατών, καταλαμβάνει την 62η θέση, ακριβώς κάτω από τη Ναμίμπια, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τον Παναμά. Και η τάση μας παραμένει σταθερά καθοδική, την στιγμή που χώρες όπως η Βουλγαρία ή η Αλβανία ανέρχονται συνεχώς θέσεις, ένω άλλες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ βρίσκονται στην κορυφή.

Δείκτες όπως ο GPI καινοτόμουν ως προς το ότι δεν αντιμετωπίζουν τα κράτη ως κλειστά συστήματα, αλλά εξετάζουν παράγοντες, οι οποίοι μέχρι πρότινος έμπαιναν πίσω από την κουρτίνα σεβασμού των "εσωτερικών υποθέσεων" του κυρίαρχου κράτους. Η κουρτίνα όμως έχει πια πέσει και βρισκόμενοι υπό την εποπτεία ενός διεθνούς οργανισμού διαπιστώνουμε πως δεν είναι μόνο τα δημόσια οικονομικά που ασθενούν στην Ελλάδα, είναι και οι εγγυήσεις για μία ειρηνική διαβίωση.

Είμαστε άραγε σε θέση να αντιληφθούμε την σημασία του αγαθού που διακυβεύεται; Ένα ερώτημα στο οποίο οφείλουμε να απαντήσουμε προτού κατρακυλήσουμε στο επόμενο έκτροπο με κάποιον εσωτερικό ή εξωτερικό μας εχθρό.

Θα ήμασταν εκεί!

Το 1944 ο οικονομολόγος F.A. Hayek εκδίδει στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Δρόμο προς την Δουλεία, ένα κλασικό φιλελεύθερο έργο που έμελε να αποτελέσει ανάχωμα σε κάθε μορφής ολοκληρωτισμό.

Θα ήμασταν εκεί!