Το Ουίσκυ της Λευτεριάς

"Freedom an' whisky gang thegither"

Πως μπορεί ένα ποτό να σχετίζεται με την ιδέα πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ένα έθνος; Ένα μάλλον άγνωστο γεγονός στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών είναι η Whiskey Rebellion και η καταστολή της από τον πρόεδρο Washington. Υπήρξε η πρώτη φορά που η κυβέρνηση στράφηκε κατασταλτικά εναντίον πολιτών της και η πρώτη φορά που εκείνοι κατανόησαν πως ο αποτελεσματικότερος τρόπος για την ανατροπή ενός άδικου νόμου δεν είναι η βία, αλλά οι θεσμοθετημένες διαδικασίες.

Όλα ξεκίνησαν το 1791, όταν ο Alexander Hamilton, πρώτος υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ, επέβαλε φόρο στα αποστάγματα προκειμένου να αποπληρωθούν τα δάνεια του πρόσφατου πολέμου ανεξαρτησίας. Ο ίδιος θεωρούσε την επιβολή φόρου απαραίτητη όχι τόσο για την ενίσχυση του δημόσιου ταμείου, όσο για τη λειτουργία του ως μέσου κοινωνικής πειθαρχίας, "για να προάγει και να διασφαλίσει τη δύναμη της νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης".

Ο φόρος που ψηφίστηκε από το Κονγκρέσσο ήταν καταφανώς αθέμιτος, καθώς επιβάρυνε τα μικρά αποστακτήρια, τα οποία και επιβαρύνονταν με εννέα cents ανά γαλόνι, σε αντίθεση με τα μεγαλύτερα που κατέβαλλαν μόνο έξι cents. Για να γίνει όμως κατανοητή η επιβάρυνση οφείλουμε να ανατρέξουμε στη διαδικασία μεταποίησης και στη χρήση του ευγενούς αυτού ποτού.

Στο παρελθόν η αξία του ουίσκυ δεν περιοριζόταν μόνο στην τοξίκωση που επέφερε, καθώς γνώριζε ευρεία φαρμακευτική χρήση διαθέτοντας αντισηπτικές και αναισθητικές ιδιότητες. Για τον πιονιέρο της άγριας δύσης η απόσταξη δεν αποτελούσε απλά φυσικό του δικαίωμα, αλλά και προϋπόθεση οικονομικής επιβίωσης, καθώς το προϊόν αποτελούσε βασικό μέσο συναλλαγών. Κατείχε τη γη, τον καρπό, εργαζόταν σκληρά για να τον συλλέξει και ο αποστακτήρας ήταν δικός του. Χωρίς να παραβιάζει κανενός την ελευθερία μετέτρεπε το απόθεμα συγκομιδής σε απόσταγμα, το μετέφερε στην αγορά, όπου και το αντάλλαζε με χρήματα ή άλλα αγαθά. Η απόσταξη ως διαδικασία μεταποίησης λίγο διέφερε από το άλεσμα του καρπού σε αλεύρι. Για ποιο λόγο επομένως έπρεπε να φορολογείται επειδή έπινε το σιτάρι του αντί να το τρώει; Η παραγωγή ουίσκυ και η ελευθερία του ήταν στενά αλληλένδετες. Η κεντρική κυβέρνηση από την πλευρά της ούτε οδικό δίκτυο είχε κατασκευάσει ούτε προστασία παρείχε από τις συχνές επιθέσεις Ινδιάνων, καθώς ο εκτελεστικός της βραχίονας δεν εκτεινόταν τόσο δυτικά.

Η άρνηση καταβολής του φόρου ήταν ευρύτατη και οι εισπράκτορες που έστελνε η κυβέρνηση είτε παραιτούνταν προτού βρεθούν αντικαταστάτες τους είτε επέστρεφαν στην ανατολική ακτή αλειμμένοι με πίσσα και πούπουλα (!). Το καλοκαίρι του 1794 η δυσφορία από τη φορολόγηση άρχισε να παίρνει τη μορφή εκτρόπων, καθώς οι επαναστάτες (Whiskey Boys) κατέφυγαν στα όπλα διακόπτοντας δίκες, κλέβοντας το ταχυδρομείο και απειλώντας το Pittsburgh με κατάληψη. Ο George Washington, ιδιοκτήτης μεγάλου αποστακτηρίου ο ίδιος, θεώρησε πως η κρατική εξουσία αμφισβητείται άμεσα και συγκέντρωσε στρατό 12.950 ανδρών, ο οποίος προέλασε δυτικά υπό τις εντολές του ίδιου και του στρατηγού Lee, πατέρα του γνωστού στρατηγού των Νοτίων Robert Lee. Ο στρατός δεν συνάντησε αντίσταση, καθώς οι εξεγερθέντες προτίμησαν να καταφύγουν ακόμα πιο δυτικά, ενώ στους περισσότερους από τους συλληφθέντες χορηγήθηκε προεδρική χάρη.

Με την πράξη αυτή ο πρόεδρος έστειλε πολλαπλά μηνύματα στο εξωτερικό και εσωτερικό της χώρας. Έδειξε πως ο έλεγχος της κεντρικής κυβέρνησης εκτεινόταν μέχρι της παρυφές της Ένωσης και πως δεν ανεχόταν την αμφισβήτηση του μονοπωλίου εξουσίας της. Αυτό βέβαια δεν ήταν ικανό να επιτύχει την είσπραξη του φόρου, καθώς οι πιονιέροι συνέχισαν να τον αγνοούν και για να τον αποτινάξουν οριστικά στράφηκαν στο Δημοκρατικό-Ρεπουμπλικανικό κόμμα του Thomas Jefferson, το οποίο επικράτησε με σημαντική διαφορά στις εκλογές του 1800 επιφέροντας την ειρηνική Jeffersonian "Revolution". Μία από τις πρώτες πράξεις του καινούριου προέδρου ήταν η κατάργηση εκείνου του πολυμίσητου φόρου.