23 Ιαν 2009

Hannah Arendt, πολιτική βία και Αριστερά


"Θα πρέπει να κουβεντιάσουμε και για κάτι ακόμα: ότι δε θεωρούμε καθόλου αυτονόητη και αιώνια τη "νομιμότητα" γενικώς, ούτε πιστεύουμε πως "η ελευθερία μας τελειώνει εκεί που αρχίζει η ελευθερία των άλλων", ιδίως σε εποχές που τα κράτη διεκδικούν και επιβεβαιώνουν το "δικαίωμά" τους στην ελεύθερη καταστολή, χωρίς η αντιπροσωπευτική δημοκρατία να τα περιορίζει ιδιαιτέρως. Αντίθετα, γνωρίζοντας ότι "ο δημοκρατικός δρόμος προς τον σοσιαλισμό δε θα είναι ένα απλό ειρηνικό πέρασμα", καταλαβαίνουμε ότι για τη στοιχειώδη κοινωνική αυτοάμυνα απαιτούνται συγκεκριμένα "ποσά" βίας, υποστηρίξιμα τουλάχιστον στα τμήματα της κοινωνίας που μας ενδιαφέρουν προνομιακά· "ποσά" που αντιστοιχούν στην υπόθεση που υπερασπιζόμαστε και που λειτουργούν απελευθερωτικά για τους κυριαρχούμενους, αναδεικνύοντάς μας ταυτόχρονα ως παραδειγματική και ηθική δύναμη. Τέτοια δύναμη, βεβαίως, δεν πρόκειται να γίνουμε ποτέ αν οι πολιτικές μας παρεμβάσεις εξαντλούνται σε δελτία τύπου αγχωμένα μέσα στη νομιμοφροσύνη τους."


Τάδε έφη μεταξύ άλλων Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος, μέλος του Κ.Σ. της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ, νέο αίμα εκείνης της αριστεράς που επιμένει να χαρακτηρίζεται προοδευτική. Το άρθρο του δημοσιεύθηκε το περασμένο καλοκαίρι στην εφημερίδα Αυγή, απέκτησε διαδικτυακή ανάδραση με τα πρόσφατα έκτροπα και ενδέχεται να καταστεί προφητικό για τη μορφή πολιτικής δράσης που ίσως αναλάβει τα προσεχή χρόνια ένα ριζοσπαστικό κομμάτι του εγχώριου αριστερού φάσματος.

Για την αριστερά και την πολιτική βία ως έμφυτο χαρακτηριστικό της έχουν γραφτεί αρκετά, τόσο από υγιείς φωνές όσο και από χώρους οι οποίοι διέθεταν μετεμφυλιακά το μονοπώλιο πολιτικής βίας και χάνοντας το δυσανασχετούν. Το μόνο που θέλω να εισφέρω ως αντίλογο στις αντιλήψεις αυτές είναι η άποψη της μαρξίστριας πολιτικής θεωρητικού Hannah Arendt, η οποία το 1969 στο έργο της On Violence έγραφε για το φοιτητικό κίνημα των ΗΠΑ τα παρακάτω:


The new undeniable glorification of violence by the student movement has a curious peculiarity. While the rhetoric of the new militants is clearly inspired by Fanon, their theoretical arguments contain usually nothing but a hodgepodge of all kinds of Marxist leftovers. This is indeed quite baffling for anybody who has ever read Marx or Engels. Who could possibly call an ideology Marxist that has put its faith in "classless idlers", believes that "in the lumpenproletariat the rebellion will find its urban spearhead," and trusts that "gangsters will light the way for the people"?


3 σχόλια:

Cacofonix είπε...

Αγαπητέ Κούταβε,
απορώ για ποιο λόγο παραξενεύευσαι. Ποτέ οι εν λόγω κύριοι δεν ήταν υπέρ της δημοκρατίας. Και φυσικά θα υιοθετήσουν οποιαδήποτε θέση θα μπορέσει να "δυσκολέψει" την αστική δημοκρατία μας...
Από τη θέση τους για την παιδεία και τις καταλήψεις, μέχρι και το σκοπιανό...
Δεν έχεις παρά να διαβάσεις ριζοσπάστη του μεσοπολέμου, για να καταλάβεις ότι τα ίδια έλεγαν και τότε, μόνο που η τότε ελληνική κοινωνία είχε τα αντανακλαστικά να τους βάλει στο περιθώριο...
Κι όλα αυτά που λένε δεν είνε ούτε καινούρια, ούτε "προοδευτικά". Είναι ο σίγουρος δρόμος προς τη διχταχτορία του προλεταριάτου" τον οποίον ο Αλέκος Sr ακολουθεί χωρίς παρέκλιση.
Άλλωστε ο Λένιν δεν είχε ποτέ τόσο μεγάλα ποσοστά σε εκλογές στη Ρωσία όταν επέβαλλε ένα τέτοιο απάνθρωπο αιματοβαμένο καθεστώς...

Cacofonix είπε...

Κι αν μου επιτρέπεις να συμπληρώσω ότι για εμένα το πρόβλημα δεν είναι ότι οι ΣΥΡΙΖΑΙΟΙ λένε αυτά που λέεν. Το πρόβλημα είναι η αφασία της κοινωνίας από τη μια που τα αποδέχεται κι ο μέγας συνασπισμός των δημοσιογράφων - η μεγαλύτερη συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ - που τα αναδεικνύει σε κυρίαρχη ιδεολογία.

Δες τι έχει πει ο Σολζενίτσυν για το θέμα αυτό:

Οι αλληλεπιδράσεις είναι τέτοιες, επίσης, που το ποτάμι του υλισμού που είναι πιο πολύ προς τα αριστερά, πάντα καταλήγει να είναι το ισχυρότερο, το πιο ελκυστικό και το πιο νικηφόρο, γιατί είναι το πιο συνεπή. Ο Ανθρωπισμός χωρίς τη χριστιανική κληρονομιά του δεν μπορεί να αντισταθεί σε τέτοιου είδους ανταγωνισμό. Εμείς παρακολουθούμε αυτή τη διαδικασία στους προηγούμενους αιώνες και ιδιαίτερα κατά τις τελευταίες δεκαετίες, σε παγκόσμια κλίμακα, δεδομένου ότι η κατάσταση γίνεται όλο και πιο δραματική. Ο φιλελευθερισμός ήταν αναπόφευκτο να εκτοπιστεί από τον ριζοσπαστισμό, ο ριζοσπαστισμός έπρεπε να παραδοθεί στο σοσιαλισμό και ο σοσιαλισμός δεν θα μπορούσε ποτέ να αντισταθεί στον κομμουνισμό. Το κομμουνιστικό καθεστώς στην Ανατολή θα μπορούσε να σταθεί και να αυξηθεί λόγω της ενθουσιώδους υποστήριξης από έναν τεράστιο αριθμό Δυτικών διανοουμένων που αισθάνονται μια συγγένεια και που αρνήθηκαν να δουν τα εγκλήματα του κομμουνισμού. Όταν δεν μπορούσαν πλέον να το κάνουν, προσπάθησαν να τον δικαιολογήσουν. Στις ανατολικές χώρες μας, ο κομμουνισμός έχει υποστεί μια πλήρη ιδεολογική ήττα: είναι μηδέν και λιγότερο από το μηδέν. Αλλά οι δυτικοί διανοούμενοι εξακολουθούν να εξετάζουν το θέμα με ενδιαφέρον και με συμπάθεια, και αυτό είναι ακριβώς που καθιστά εξαιρετικά δύσκολο για τη Δύση να αντέξει την Ανατολή.

Manoliscus είπε...

Αγαπητέ Cacofonix,
σε ευχαριστώ για το σχόλιο σου και την παραπομπή στον Σολζενίτσυν.

Προβληματίζει πράγματι η περιφρόνηση που ορισμένοι εξ αυτών δείχνουν στην αστική μας δημοκρατία και στον σεβασμό της ατομικής και δημόσιας σφαίρας. Και είναι κρίμα, καθώς στον ίδιο χώρο συστεγάζονται μετριοπαθείς, σοβαροί άνθρωποι που καταδικάζουν τη χρήση βίας ως ιστορικό καταλύτη. Να δούμε για πόσο ακόμα.