Διδάσκοντας Θρησκευτικά στη Νέα Υόρκη

Μιλώντας σε προηγούμενη ανάρτηση περί σχέσεων κράτους - εκκλησίας στις Ηνωμένες Πολιτείες θεωρώ απαραίτητη μια σύντομη αναφορά στο πως αντιμετωπίζεται η διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Εργαλείο μου μια εμβληματική απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η οποία ήδη από το 1948 έχει διαμορφώσει ένα σαφές διαχωριστικό πλαίσιο, "a wall of separation between church and state", όπως έγραφε ο ρεπουμπλικάνος πρόεδρος Thomas Jefferson, στην πρωτοχρονιάτικη επιστολή του προς τους Danbury Baptists.

Όπως το έθετε ο δικαστής Hugo Black στην ανάπτυξη του μείζονος συλλογισμού, απηχώντας τις θέσεις της πλειοψηφίας: "Το να θεωρείται πως μια πολιτεία δεν μπορεί σε συνέπεια με το πρώτο και δέκατο τέταρτο άρθρο του Συντάγματος να χρησιμοποιεί το δημόσιο εκπαιδευτικό της σύστημα για να βοηθάει ένα ή όλα τα θρησκεύματα στην διασπορά των δογμάτων και των ιδανικών τους δεν ... δηλώνει κρατική εχθρότητα προς την θρησκεία ή τα θρησκευτικά διδάγματα ... καθώς το πρώτο άρθρο βασίζεται πάνω στην προϋπόθεση πως τόσο η θρησκεία όσο και η κυβέρνηση μπορούν να εργαστούν βέλτιστα στην επίτευξη των ανώτερων στόχων τους εαν η κάθε μία αφήνεται ελεύθερη από την άλλη εντός της έκαστης σφαίρας τους".

Η πολιτεία της Νέας Υόρκης κατ' εφαρμογή της απόφασης αυτής εφάρμοσε ένα υβριδικό σύστημα, του οποίου την συνταγματικότητα ήρθε να κρίνει καταφατικά το 1953 η μεταγενέστερη απόφαση Zorach v. Clauso. Η πολιτεία λοιπόν αυτή προβλέπει τα δημόσια σχολεία της - κατόπιν έγγραφης αιτήσεως των γονέων – να επιτρέπουν στους μαθητές τους την τελευταία σχολική ώρα να φεύγουν από το σχολείο και να πηγαίνουν σε ιδιόκτητο χώρο οργανωμένο από την εκάστοτε εκκλησία προκειμένου να παρακολουθούν σε αυτόν το μάθημα των θρησκευτικών. Η παρακολούθηση εκεί είναι υποχρεωτική και οι εκκλησίες κρατούν απουσιολόγιο δίνοντας εβδομαδιαία αναφορά για την λειτουργία του μαθήματος. Όσοι μαθητές δεν το επιθυμούν παραμένουν στις σχολικές εγκαταστάσεις ακολουθώντας κανονικά το πρόγραμμα μαθημάτων. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται τόσο η κατήχηση με πόρους των φορολογουμένων όσο και ο κατ’ ουσίαν εξοστρακισμός όσων μαθητών δεν επιθυμούν για λόγους συνείδησης να συμμετάσχουν στο σχολικό πρόγραμμα.

Το κατά πόσο βέβαια οι πολιτικές και θρησκευτικές αρχές του τόπου μας διατίθενται να μελετήσουν και να πάρουν γόνιμα στοιχεία από αυτό το σύστημα εκπαίδευσης είναι άλλου παπά ευαγγέλιο.