21 Οκτ 2009

Η διαφορά ανάμεσα στους Κρητικούς και τους Μακεδόνες


"Δεν βλέπεις στη Μακεδονία την καλύτερη πλευρά των Ελλήνων. Εκεί έχουν εκφυλιστεί σε μια φυλή ανθρώπων της πόλης, όπου διαμορφώνουν μια αριστοκρατία ταλέντου, κατά το μισό κληρικό και το άλλο μισό εμπορικό, η οποία εκμεταλλεύεται μια ξένη αγροτιά που περιφρονεί. Θα πρέπει να ψάξει κανείς για την αληθινό Έλληνα στις ορεινές περιοχές και στα νησιά. Θα ευχόμουν η γνωριμία μου με τους Έλληνες να είχε τελειώσει στην Κρήτη. Εκεί μπορεί κάποιος να συναντήσει ακόμη έναν ελληνικό λαό, αρχέγονο, αξιαγάπητο, δεμένο με τη γη, το οποίου οι αιώνες καταπίεσης δεν έχουν διαστρέψει την ευγένεια, την φιλοξενία και τη ντόπια αξιοπρέπεια. Ζώντας σ’ ένα συνεχές πάρε δώσε με τα βουνά και τη θαλασσινή αύρα, διεξάγοντας έναν πόλεμο δίχως κανένα συμβιβασμό με τον κοσμικό τους εχθρό, τον Τούρκο, δεν γνωρίζουν τίποτε απ’ όλες εκείνες τις περίτεχνες προδοσίες, εκείνες τις διεστραμμένες βεντέτες που έχουν διαφθείρει την τιμή και τον ανθρωπισμό των ηπειρωτικών τους αδελφών. Γι’ αυτούς ο ελληνισμός είναι το απλό ιδανικό της ελευθερίας, δίχως να έχει μολυνθεί από την πολιτική, δίχως να έχει στιγματιστεί από την όποια πρόστυχη συμμαχία. Δεν αποτελεί αντικείμενο διαμάχης ή πολεμικής. Είναι ένας θρύλος, μια πίστη όπου αποτίουν φόρο τιμής ακόμη και οι δυνάμεις της φύσης ... Όπου ο ελληνισμός είναι δεμένος με τις άγονες πέτρες του και τα κύματα που αποτέλεσαν το λίκνο του, ζει και θριαμβεύει απείραχτος. Η παρακμή του βρίσκεται μόνο στα γκέτο, τα παζάρια και τις γεμάτες ένταση παρόδους της πόλης."

Ο Βρετανός δημοσιογράφος Henry Noel Brailsford επισκέφθηκε την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων ως επικεφαλής του Βρετανικού Ταμείου Αρωγής προς τα θύματα του οθωμανικού στρατού μετά την εξέγερση του Ίλιντεν το 1903. Στο βιβλίο "Macedonia, its Races and their Future" περιγράφει τα εθνοτικά προβλήματα της Βαλκανικής υπό ένα πρίσμα αρκετά διαφορετικό εκείνου που ενστερνίζεται η εθνική ιστοριογραφία του εκάστοτε βαλκανικού κράτους. Η σύγκριση που επιχειρείται από τον Brailsford μεταξύ Κρητών και Μακεδόνων αντικατοπτρίζει σαφώς προσωπικές εντυπώσεις και όχι εις βάθος γνώση των ιδιαίτερων προβλημάτων της Μεγαλονήσου.

Οι κύριοι λόγοι της σημερινής αναδημοσίευσης είναι δύο. Ο πρώτος, η αγάπη για την ιδιαίτερη μου πατρίδα και η πίστη πως η περιγραφή του Ελληνισμού περιέχει ακόμα και σήμερα, έναν αιώνα μετά, ψήγματα αλήθειας. Ο δεύτερος – ταπεινότερος - περιορίζεται στο να διαολήσω τους Θεσσαλονικείς φίλους μου, με τους οποίους ομολογουμένως μας ενώνουν πολλά περισσότερα συγκριτικά με λοιπούς παλαιοελλαδίτες. Για όποιον ενδιαφέρεται το βιβλίο κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Οδυσσέας, σε μετάφραση Δημήτρη Καζάκη.

6 σχόλια:

Cacofonix είπε...

ΣΩΝΟΥΝ ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ!
Ιων Δραγούμης

Ἐξὸν ἀπὸ τὰ ἔθνη τοῦ Αἵμου, καὶ οἱ Εὐρωπαῖοι χώνονται στὴ Μακεδονία. Σὲ ξένη ἀχυρώνα τί θέλουν πάλε τοῦτοι; Πειράζει κάθε Μακεδόνα μορφωμένον ἡ ἰδέα πῶς διαφορετικὰ ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες φαντάζονται τὴ Μακεδονία οἱ ξένοι. Ζηλεύουν οἱ Μακεδόνες τὴν πατρίδα τους καὶ δὲν τοὺς ἀρέσει νὰ πέφτουν ξένων ματιὲς ἐπάνω της. Περηφανεύονται γιὰ τὴν πατρίδα τους καί, ἐπειδὴ φοβοῦνται μὴν τὴν κακολογήση κανείς, δὲν παραδέχονται νὰ ἀκουσθῆ γι' αὐτὴν ὁμιλία ἀπὸ ξένου στόμα βγαλμένη.

Οἱ ξένοι ὡς τόσο ἔχουν βαλμένους προξένους στὴ Μακεδονία• οἱ Ίταλοί, γιὰ νὰ χωθοῦν εὐκολώτερα στὴν Ἤπειρο καὶ στὴν Άλβανία, οἱ Γάλλοι, γιὰ νὰ φυλάξουν τὰ ἀπομεινάρια μιᾶς παλιᾶς ἐπιρροῆς καὶ γιὰ νὰ προστατεύουν τὴν παπικὴ προπαγάντα ποῦ τὴν κυνηγοῦν μεσ' στὴ Γαλλία, οἱ Ἄγγλοι, γιὰ νὰ ἐπιβλέπουν Ῥώσσους καὶ Αὐστριακοὺς καὶ νὰ προστατεύουν προτεσταντικὲς ἀμερικανο−ἀγγλικὲς βιβλικὲς ἑταιρίες, οἱ Αὐστριακοί, γιὰ τὰ γερμανο− ἑβραϊκὰ συμφέροντα, γιὰ τὴν Άλβανία, γιὰ τὸ φέλιασμα τῶν λαῶν μὲ κοσμοπολίτικο βοτάνι ὡς ποῦ νὰ ἰσοπεδωθοῦν ὁλότελα, καὶ τέλος γιὰ τὸ δικό τους τὸ ξάπλωμα σὲ τόπους ποῦ δὲν εἶνε δικοί τους, καὶ οἱ Ῥώσσοι, γιὰ νὰ καταφέρουν τὴν Μίαν Ἁγίαν καὶ Πανσλαυϊκὴν Ὀρθοδοξίαν. Γιὰ σκοποὺς ἀντίθετους οἱ Αὐστριακοὶ μὲ τοὺς Ῥώσσους ἔχουν τρυφερώτατη λυκοφιλία καὶ κεῖνον τὸν καιρὸ ποῦ νύχτα μέρα προσπαθοῦσαν τάχα νὰ μεταρρυθμίσουν τὴ Μακεδονία − γιὰ τo καλὸ βέβαια τῆς Τουρκίας − ἔβαζαν ξεχωριστὰ καὶ οἱ δυὸ φυτίλια στοὺς Βουλγάρους. Οἱ Τούρκοι ἦταν καταγαναχτισμένοι μὲ τοὺς δυὸ καλούς των φίλους, ποῦ ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ τοὺς μπαλόνουν καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη τοὺς σκάβουν τὸ λάκκο. Ποιὸς σπρώχνει ἀδιάκοπα ἢ ἀφίνει τοὺς Βουλγάρους, ἔλεγαν, νὰ ῥίχνουν δυναμίτες στὴ Θεσσαλονίκη, νὰ σφάζουν κόσμο, καὶ νὰ ἀναστατόνουν τὸν τόπο; Ποιὸς γυρεύει ἀπὸ τὸ Σουλτάνο ἀμνηστίες γιὰ τοὺς Βουλγάρους;

Ὅμως παντοῦ, μπροστὰ στὸν κάθε ξένο, σ' ὅλους ἀντίκρυ, ξεμυτίζουν Ἕλληνες. Ἕλληνες στοὺς Γερμανο− Ἑβραίους, Ἕλληνες στοὺς Ῥώσσους καὶ Αὐστριακούς, Ἕλληνες στοὺς Παπιστάνους καὶ στοὺς Προτεστάντες, Ἕλληνες στοὺς Ίταλούς, Ἕλληνες καὶ στοὺς Βουλγάρους. Ἕλληνες στὴ μυτη ὅλων, πῶς νὰ μὴν τοὺς σιχαθοῦν; Πόσοι Μακεδόνες παρηγορήθηκαν γιὰ τὸν κατατρεγμό ποῦ ἀπ' ὅλους παθαίνουν, μὲ τὴν ἰδέα τούτη, πῶς• «Πρέπει νὰ εἶνε μεγάλο τὸ γένος τῶν Ἑλλήνων, ἀφοῦ τὸ κατατρέχουν ὅλοι». Φτωχὴ παρηγοριά, μὰ διώχνει, τὴν παγωμένη τὴν ἀπελπισία! Εὐλογημένη παρηγοριὰ ποῦ δυναμόνει ὅσους εἶνε ἀδύνατοι!

Ὁ Ἀλέξης εἶπε•
−Καὶ βέβαια θὰ μᾶς τὴν πάρουν, ἀφοῦ τὸ μόνο ἑλληνικὸ αἷμα ποῦ χύνεται στὴ Μακεδονία εἶνε μαρτύρων αἷμα.

Στὴν Καστοριά, μὲ τὴν παρουσία του, ὁ Δεσπότης ἔσωσε τοὺς χριστιανοὺς ἀπὸ σφαγή. Οἱ Τοῦρκοι δὲν ξέρουν νὰ ξεχωρίζουν χριστιανὸ ἀπὸ χριστιανό, ἀφοῦ ὅλοι, ἔξω ἀπ' αὐτούς, εἶνε ἄπιστοι. «Ἄσπροι σκύλοι, μαῦροι σκύλοι, ὅλοι μιὰ γενιὰ εἶνε». Καὶ τὴν περίσταση ἐκείνη πολλοὶ πῆγαν Ἕλληνες καὶ πολλὲς κάηκαν ἀπὸ τοὺς Τούρκους ἑλληνικὲς ἐκκλησίες, ἐνῶ τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα τὰ ἔκαιαν οἱ Βούλγαροι• ἀλλὰ καὶ πολλὰ σπίτια, καὶ χωριὰ ὁλάκαιρα ἔγιναν στάχτη. Ἀνάμεσα σὲ δυὸ ἀρματωμένους λαούς, στοὺς Τούρκους καὶ στοὺς Βουλγάρους, οἱ Ἕλληνες, οἱ μόνοι ἄοπλοι, οἱ μόνοι ἀκέφαλοι, οἱ μόνοι ἀβοήθητοι, χάνουνταν κάθε μέρα καί, ἀπελπισμένοι ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, δὲν ἤξευραν πιὰ σὲ ποιὸν προστάτη νὰ γυρίσουν γιὰ νὰ προσκλαυθοῦν.


Αυτά για τους φίλους σου τους Μακεδόνες. Όπως βλέπεις δεν είναι η πρώτη φορά που μείνανε μόνοι τους. Αλλά ξέρουν τι θα κάνουν…

ΥΓ Δεν θα σχολιάσω τη γελοιότητα του σχολίου για τον κλήρο και την άρχουσα τάξη. Άλλωστε οι Εγγλέζοι για τριακόσια περίπου χρόνια τον κλήρο τον ορθόδοξο είχαν βάλει στο μάτι...

ritsmas είπε...

ομορφη ανάρτηση και σίγουρα αρκετά ρεαλιστική για την Κρήτη και τους ανθρώπους της., Αλλά ξέρεις, σήμερα πια, ελάχιστα πραγματα και ελαχιστοι άνθρωποι παραμενουν αναλλοίωτοι. Αφομοιώθηκαν από το ενιαίο δυτικό συστημα ζωής και σκέψης. Αυτό δεν ειναι κατ ανάγκην κακό, αλλά οι λαοί διακρίνονται για τις ιδιαιτερότητες τους κι εμείς μάλλον δεν έχουμε πια από δαύτες. χαιρετω

Ανώνυμος είπε...

Πάντως οι σύγχρονοι Κρητικοί είναι το ακριβώς αντίθετο από την περιγραφή... Ίσως αυτή τη στιγμή αποτελούν το χειρότερο είδος Έλληνα με την ψευτομαγκιά τους, την ανοχή των χασισοκαλιεργητών και των μαφιόζων, τον απίστευτο χρηματισμό τους και την προσήλωσή τους στον κομματισμό. (Συγνώμη για τα άσχημα λόγια, κι εγώ από την Κρήτη κατάγομαι άλλωστε).

Manoliscus είπε...

@Cacofonix

Σ' ευχαριστώ για την πηγή που παραθέτεις, θα μπορούσε να αποτελέσει και αντικείμενο ξεχωριστής ανάρτησης. Δεν δέχομαι όμως πως έχουν μείνει μόνοι οι Μακεδόνες. Αν κάποιοι σήμερα είναι μόνοι, αυτοί είναι οι κάτοικοι της ορεινής Ηπείρου και των νησιών της παραμεθορίου.


@ritsmas

Ακόμα πάντως μπορώ να διακρίνω πολλές ιδιαιτερότητες, τόσο των Κρητικών όσο και των Ελλήνων εν γένει, όταν τους συγκρίνω με τους κατοίκους της Εσπερίας. Αυτή είναι η κατάρα, αυτή και η ευλογία μας.


@apogonos

Δεν θα το εντόπιζα στους σύγχρνους Κρητικούς, ο Απόστολος Παύλος είδε κι έπαθε όταν πάτησε πόδι στο νησί :-)
Δεν πρόκειται να υπερασπιστώ πρόσωπα και καταστάσεις εξ αιτίας της κοινής μας εντοπιότητας. Νομίζω πάντως πως στην Κρήτη σήμερα θα συναντήσεις και τα καλύτερα και τα χειρότερα.

Ανώνυμος είπε...

Ναι έχεις δίκιο, θα συναντήσεις τα καλύτερα και τα χειρότερα, με τα δεύτερα (τα χειρότερα) να κερδίζουν συνεχώς έδαφος.
Δε νομίζω πάντως ότι ήταν πάντα έτσι. Μπορεί να υπήρχαν πάντα νταήδες και περίεργοι, αλλά πριν πέσει το χρήμα των επιδοτήσεων δεν θυμάμαι τόση παλιανθρωπιά.

Manoliscus είπε...

@apogonos

Η εμπειρία μου δεν εκτείνεται στην προ των επιδοτήσεων εποχή, οπότε επ' αυτού δεν έχω να αντιτείνω κάτι. Αν πάντως ανησυχώ για ένα πράγμα, αυτό είναι η αντίδραση των κακομαθημένων στο κλείσιμο της κοινοτικής στρόφιγγας.