30 Ιουλ 2007

Μετασοβιετική Ανεκδοτολογία Ι

Το πολιτικό ανέκδοτο σε κάθε κοινωνία αποτελεί μία επιτομή τόσο της πολιτικής κουλτούρας των ανθρώπων, όσο και του βαθμού ελευθερίας που παρέχεται από το εκάστοτε πολίτευμα. Με μία πρώτη ωργουελική προσέγγιση, κάθε πολιτικό ανέκδοτο αποτελεί και μία “μικροσκοπική επανάσταση”, από τη στιγμή που ως εργαλείο ανατροπής επανακαθορίζει, αμφισβητεί και ασκεί δρυμεία κριτική στο πολιτικό κατεστημένο. Και αυτό το κατορθώνει αξιοποιώντας συνθετικά με έναν μοναδικό τρόπο τα εξωτερικά ερεθίσματα.

Στην Ελλάδα, πάντοτε μου προξενούσε εντύπωση η προτίμηση ενός 8 κόμμα κάτι των συμπολιτών μας σε ένα κόμμα – απολίθωμα. Δεν ξέρω αν οι άνθρωποι που συνεχίζουν να στηρίζουν το ΚΚ το κάνουν επειδή διαθέτουν αυξημένη αίσθηση του χιούμορ, γι' αυτό και με το παρόν επιδιώκω να υπενθυμίσω τη θέση του πολιτικού ανεκδότου στην χώρα του εφαρμοσμένου σοσιαλισμού. Ίσως έτσι να γίνει κατανοητός ένας ακόμη από τους λόγους που οδήγησαν στην θεαματική του πτώση· το χιούμορ.

Όπως επισημαίνει ο Ben Lewis στο Hammer and Tickle, ο κομμουνισμός υπήρξε ένας μηχανισμός παραγωγής ανεκδότων. Οι οικονομικές του θεωρείες σε συνδυασμό με ένα σύστημα καταπίεσης δημιούργησαν εγγενώς αστείες καταστάσεις. Ανέκδοτα υπήρξαν και υπό άλλα ολοκληρωτικά καθεστώτα, αλλά μόνο ο κομμουνισμός στάθηκε ικανός να δημιουργήσει μία τόσο παρανοϊκή, σουρρεάλ και ανά πάσα στιγμή αστεία πραγματικότητα.

Στη Σοβιετική Ένωση λοιπόν, η εκφορά και διάδοση πολιτικού ανεκδότου αποτελούσε κυριολεκτικά exterme sport, από τη στιγμή που κατά το περιώνυμο Άρθρο 58 του Σοβιετικού Ποινικού Κώδικα υπαγόταν στην αντικειμενική υπόσταση της αντι-σοβιετικής προπαγάνδας και επέσυρε ακόμα και την εσχάτη των ποινών. Μπορεί κανείς να μην εκτελέστηκε, όμως τα αρχεία χωρών του ανατολικού μπλοκ είναι γεμάτα με περιπτώσεις ανθρώπων που φυλακίστηκαν εξαιτίας ενός ανεκδότου. Σύμφωνα με τον ιστορικό Roy Medvedev οι επί Στάλιν πολιτικοί κρατούμενοι που είχαν φυλακιστεί εξαιτίας των ανεκδότων τους έφταναν τους 200.000(!).

Τα παραπάνω θα έπρεπε να ζυγίσει ο καθένας μας προτού στηρίξει ή δώσει άφεση στους απολογητές μιας τόσο άχαρης και καταπιεστικής μηχανής εξουσίας. Καθεστώς και νοοτροπία που δεν σηκώνουν το χιούμορ, σίγουρα δε θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν και σοβαρότερα πράγματα, όπως μια τεκμηριωμένη και καλοζυγισμένη κριτική. Και η διεκδίκηση της εξουσίας από ανθρώπους που δεν διαθέτουν ούτε χιούμορ ούτε ανοχή σε αυτό είναι κάτι το οποίο ως σκεπτόμενους πολίτες οφείλει να μας προβληματίζει.

Όταν ο Λένιν ήταν στα τελευταία του, τον επισκέφτηκε ο σύντροφος Στάλιν.
-„Είμαι πολύ άσχημα, φίλε μου“ του είπε ο Λένιν.
„Σε λίγο καιρό θα πεθάνω“.

- „Ε τότε παραδώστε σε μένα από τώρα την αρχηγία“ του λέει ο Στάλιν.
- „Φοβάμαι όμως, σύντροφε, πως ο λαός δε θα σε ακολουθήσει“.
- „Ένα τμήμα του φυσικά και θα με ακολουθήσει, σύντροφε Λένιν! Οι υπόλοιποι απλά θα ακολουθήσουν εσάς“.

28 Ιουλ 2007

Ο αντιδραστικός κύριος Ramirez

Γεννημένος το 1961, πλέον στα σαράντα του, ο σκιτσογράφος Micael Ramirez αποτελεί έναν από τους πλέον αντιδραστικούς σκιτσογράφους των ΗΠΑ. Τα ξένα media αρέσκονται να τον χαρακτηρίζουν conservative, παραβλέποντας το γεγονός πως τα σκίτσα του αγγίζουν φλέγοντα ζητήματα της σύγχρονης αμερικάνικης πολιτικής σκηνής με τον πλέον εύστοχο και καυστικό τρόπο.

Το 1994 του απενεμήθη το βραβείο πολιτικού σκιτσογράφου Pulitzer, for his trenchant cartoons on contemporary issues, ενώ επί σειρά ετών αποτελεί τακτικό συνεργάτη του USA Today και έργα του διανέμονται σε περισσότερα από πεντακόσια πενήντα έντυπα παγκοσμίως.

Η πολυετής του συνεργασία με την εφημερίδα Los Angeles Times τραυματίστηκε ανεπανόρθωτα εξ αιτίας ενός σκίτσου που εξέδωσε τον Οκτώβρη του 2000. Το εικονιζόμενο σκίτσο αναπαριστούσε έναν Εβραίο να προσεύχεται στη λέξη ΗΑΤΕ, μπροστά από το Δυτικό τείχος της Ιερουσαλήμ (το γνωστό Τείχος των Δακρύων). Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν εκ μέρους της εβραϊκής κοινότητας των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν πρωτοφανούς έντασης, καθώς ο δημιουργός κατηγορήθηκε σφοδρά για ρατσιστικές προκαταλήψεις, προσπαθώντας εκ των υστέρων να αποδείξει πως δεν ήταν ελέφαντας.

Το 2005 η LA Times τερμάτισε τη συνεργασία μαζί του και έκτοτε απασχολείται στην εφημερίδα Investors Business Daily ως εκδότης – σκιτσογράφος. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έχει προξενήσει η πολεμική που ασκεί τους τελευταίους μήνες στο θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν. Το πιθανότερο είναι πως εκεί θα τον είχαν ήδη αποκεφαλίσει αν δημοσιεύονταν σκίτσα του.

Δεν ξέρω κατά πόσο εξυπηρετεί σκοπιμότητες ο εν λόγω σκιτσογράφος, πάντως για το μόνο που είμαι σίγουρος είναι πως γνωρίζει καλά τη δουλειά του και στηρίζει σθεναρά τους ρεπουμπλικάνους σε μια περίοδο που το χρειάζονται περισσότερο από ποτέ. Θεωρώ τη δυνατότητα ενός ανθρώπου να δημοσιεύει τόσο δηκτικά σκίτσα πολύτιμη κατάκτηση, η οποία δεν πρέπει στιγμή να εκλαμβάνεται ως δεδομένη από κανέναν μας! Η τύχη του σε ένα ανελεύθερο καθεστώς θα ήταν στην καλύτερη των περιπτώσεων σε ένα σκοτεινό κελί.

Αξίζει κάποια λεπτά θερινής ραστώνης να τα επενδύσετε ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στο αρχείο γελοιογραφιών του εδώ.

25 Ιουλ 2007

Μονιμοποίηση Εκχιονιστών Τώρα!

Πάγιο αίτημα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συμβασιούχων Πυροσβεστών αποτελεί η μονιμοποίηση τους μέσω της δημιουργίας ειδικού σώματος, με παρέμβαση σε ζητήματα καταστολής, αναδάσωσης και πρόληψης πυρκαγιών. Κάτι τέτοιο θα σημάνει την πρόσληψη τους με δωδεκάμηνη απασχόληση και όχι πεντάμηνη και ταμείο ανεργίας, όπως ισχύει σήμερα. Το αίτημα αυτό, εν μέσω καταστροφικών πυρκαγιών, έσπευσαν να πλειοδοτήσουν με στιβαρά επιχειρήματα ο αξιότιμος κύριος Αλαβάνος και οι ΣΥΝ αυτώ.

Αυτό όμως που καιρό τώρα κυκλοφορεί σε κύκλους της αριστεράς, της προόδου και των περιβαλλοντικών κινημάτων (sic) και που αποκλειστικά έρχεται να αποκαλύψει με τη μουσούδα του ο σκύλος, είναι η πληροφορία πως ανάλογο αίτημα προωθείται και από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Χειριστών Εκχιονιστικών Μηχανημάτων, αλλά στην Κουμουνδούρου τηρούν στάση αναμονής μέχρι να πέσουν οι πρώτες νυφάδες και οι δηλώσεις τους στα κανάλια να προβάλλονται εναλλάξ με πλάνα από μποτιλιαρισμένες νταλίκες στην εθνική.

Για να σοβαρευτούμε τώρα, η επικαιρότητα προσφέρεται για παρόμοια μαξιμαλιστικά αιτήματα, καθώς ο καθένας μας έχει σοκαριστεί από την έκταση των καταστροφών. Αντ’ αυτών όμως πιο οφέλιμο θα ήταν να πέσουν στο τραπέζι συγκεκριμένες παραγωγικές προτάσεις, ικανές να παράξουν και αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου. Δόξα το Θεό, για τα δέντρα και τις πυρκαγιές έχουμε το Πυροσβεστικό Σώμα. έχουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις, έχουμε τη Δασοφυλακή, έχουμε τους συνοριοφύλακες, ακόμα και Αγροφυλακή αποκτήσαμε εσχάτως! Και όλοι, μα όλοι οι παραπάνω οφείλουν να βρίσκονται σε υπηρεσιακή ετοιμότητα 12 μήνες το χρόνο, εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο με αρμοδιότητες που περιλαμβάνουν την πρόληψη και καταστολή πυρκαγιών! Καλύτερα λοιπόν να αποφεύγονται παρόμοια πυροτεχνήματα και η όποια κριτική να επικεντρώνεται στον συντονισμό και μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας του υπάρχοντος έμψυχου και υλικού δυναμικού.


Addendum: Το Υπουργείο Δημόσιας τάξης άνοιξε ήδη παραθυράκι για τη μετατροπή των συμβάσεων απασχόλησης σε οκτάμηνες. Το μπαλάκι με αυτόν τον τρόπο το πέταξαν στο Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο καλείται να διαπιστώσει αν κάτι τέτοιο θα είναι και δημοσιονομικά εφικτό. Ας ελπίσουμε μόνο πως δεν θα υπάρξει προεκλογικός δάκτυλος και εδώ.

¡Viva La Revolución Capitalista!

Σήμερα έπεσα πάνω στην παρακάτω είδηση και μου έπεσε το κόκκαλο απ' το στόμα:

Οι Βρετανοί διεκδικούν τα πούρα Αβάνας: Ο διευθύνων σύμβουλος της βρετανικής Imperial Tobacco ετοιμάζεται να ταξιδέψει στην Αβάνα για να πάρει το πράσινο φως από τον Φιντέλ Κάστρο προκειμένου να εξαγοράσει την εταιρεία Altadis. Η κυβέρνηση της Αβάνας διατηρεί με την εταιρεία αυτή ένα από τα ελκυστικότερα joint ventures στη βιομηχανία πούρων όπως τα Cohiba, τα Montecristo, τα Romeo y Julieta και τα Partagas.

Οι κουβανοί λοιπόν κάνουν business με τον ιμπεριαλιστικό εχθρό! Μια τέτοια εξέλιξη φαντάζομαι πως μας χαροποιεί όλους, καθώς καταδεικνύει την επιχειρηματική ευελιξία του καθεστώτος, πέρα από ιδεολογικά συμπλέγματα που τους βασάνιζαν στο παρελθόν. Το τραγικό πολιτικό ολίσθημα είχε διαπραχθεί τότε από τις ΗΠΑ, όταν βλακωδώς έσπρωξαν έναν τοπικό εθνικιστή επαναστάτη στην αγκαλιά των Σοβιετικών, επιβάλλοντας του ένα εξοντωτικό εμπάρκο, που 45 χρόνια τώρα συνεχίζεται.

Πλέον όμως οι καιροί αλλάζουν και οι κουβανοί φαίνεται να το έχουν αντιληφθεί και να προσαρμόζονται στο διεθνές παιχνίδι, αξιοποιώντας τα όποια συγκριτικά πλεονεκτήματα της εθνικής τους οικονομίας.

Ενημερωτικά, το κρατικό μονοπώλιο διανομής πούρων ελέγχεται από την Corporación Habanos και τα κέρδη από αυτό τον τομέα αποτελούν την τρίτη πηγή εισροής σκληρού συναλλάγματος, μετά τον τουρισμό και τη βιομηχανία ζάχαρης. Ο έλεγχος της Corporación Habanos ανήκει κατά 50% στην κυβέρνηση και κατά 50% στην υπό εξαγορά γαλλοϊσπανική Altadis. Υπολογίζεται πως η κίνηση εξαγοράς της θα ανοίξει την δυναμικά ανερχόμενη αγορά πούρων στις παρθένες αγορές της πρώην ΕΣΣΔ, της Ανατολικής Ευρώπης, της Απω Ανατολής και αργότερα, γιατί όχι, των ΗΠΑ.

Μέσω αυτού του επιχειρηματικού ελιγμού, προβλέπεται βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της βιομηχανίας καπνού και άνοδος του βιωτικού επιπέδου της χώρας. Κάνοντας ένα βήμα παραπέρα, θέλω να πιστεύω πως τέτοιες κινήσεις ανοίγματος της οικονομίας αποτελούν προπομπό γενικότερων πολιτικοκοινωνικών εξελίξεων στο νησί. Το κρίσιμο είναι η μετάβαση να γίνει ομαλά και ελεγχόμενα, χωρίς να τους κάτσει το πούρο στον λαιμό.

24 Ιουλ 2007

Naughty, naughty boys!

Gilbert & George, the godfathers of
postmodern Brit Art.



Πρόκειται ίσως για τους σημαντικότερους εκπροσώπους της βρετανικής avant-garde σκηνής του τελευταίου τετάρτου του 20ου αιώνα. Η θεματολογία τους, έντονα αμφιλεγόμενη και προκλητική, καθώς εξερευνά θέματα που κυμαίνονται από την καθημερινή ζωή σε όλες της τις εκφάνσεις, μέχρι τη θρησκεία, την κοπρολογία και την ομοφυλοφυλία.


Τον Μάρτιο βρέθηκα σε αναδρομική τους έκθεση, που φιλοξένησε η Tate Modern και δεν θα το θεωρούσα τόσο άξιο αναφοράς αν δεν προέβαινα αυτόματα σε σύγκριση με την ελεεινή κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα ως προς την ελευθερεία έκφρασης και την λογοκρισία εικαστικών έργων από παράγοντες της δημόσιας ζωής. Τελευταίο κρούσμα η κατάσχεση „εκφυλισμένου“ έργου στην έκθεση Art Athina, ενώ ας μην ξεχνάμε την αποκαθήλωση του βλάσφημου Asperge moi από την διεθνή έκθεση Outlook εν όψει Ολυμπιάδας ή ακόμα και την υπόθεση Haderer, με τη ζωή του Ιησού σε Κόμιξ.


Οι Gilbert and George έγιναν γνωστοί στο ευρύτερο κοινό αρχικά ως performance atrists, ενώ το έργο που τους καθιέρωσε ευρύτερα ήταν το Singing Sculpture στο οποίο τα εκθέματα αποτελούσαν οι ίδιοι. Μάλιστα το κουστούμι που φορούσαν σε εκείνες τις παραστάσεις αποτελεί πλέον cult στολή εργασίας γι’ αυτούς και σπάνια εμφανίζονται δημόσια χωρίς να το φοράνε όπως και ποτέ δεν έχουν εμφανιστεί χωρίς να είναι μαζί. Μετά από χρόνια στο περιθώριο, πλέον έχουν αναγνωριστεί ως εικονοκλάστες και πνευματικοί πατέρες της σύγχρονης βρετανικής σκηνής καλλιτεχνών. Στις διακρίσεις του περιλαμβάνεται το βραβείο Turner και η εκπροσπωπηση της Βρετανίας στη Bienale της Βενετίας το 2005.



Χαρακτηριστικό της τέχνης τους αποτελεί η άρνηση τους να διαχωρίσουν τις παραστάσεις από την καθημερινή τους ζωή, επιμένοντας πως η οποιαδήποτε πράξη τους αποτελεί έκφραση τέχνης. Μάλιστα το ζευγάρι αυτοχαρακτηρίζεται ως „ζωντανά γλυπτά“. Η λογική τους πίσω από μία τέτοια στάση είναι κατάδειξη της ασάφειας και τελικά η εξάλειψη του διαχωρισμού μεταξύ ζωής και τέχνης.

Το 1986 προέβησαν σε σύνταξη Μανιφέστου πέντε παραγράφων, όπου εξηγούσαν τι επεδίωκαν να εκφράσουν με την τέχνη τους. Χαρακτηριστική είναι η πρώτη παράγραφος „Τέχνη για Όλους“ όπου γίνεται μία περιεκτική σύνοψη:



Θέλουμε η Τέχνη μας να μιλάει πέρα από τα σύνορα της γνώσης, απευθείας στους Ανθρώπους, σχετικά με τη Ζωή τους και όχι σχετικά με την γνώση τους περί τέχνης. Ο εικοστός αιώνας είχε την κατάρα μια τέχνης που δεν μπορούσε να γίνει κατανοητή. Οι παρακμάζοντες καλλιτέχνες εκπροσωπούν τους εαυτούς τους και τους λίγους εκλεκτούς γύρω τους, καταγελώντας και απορρίπτοντας τον απλό παρείσακτο. Εμείς λέμε πως η αινιγματική, δυσνόητη και με εμμονή στη μορφή τέχνη είναι παρακμάζουσα και αποτελεί ανηλεή άρνηση της Ζωής των Ανθρώπων.


Τα παραπάνω βέβαια θα αποτελούσαν ψιλά γράμματα για τους εν ελλάδι πυρόκαυλους εθνικόφρονες, αυτόκλητους υπερασπιστές του δεν ξέρω κι εγώ τι... και είναι πραγματικά λυπηρό που το φαινόμενο αυτό δεν διαθέτουν πολιτικό θάρρος να το καταδικάσουν δημόσια αξιόλογοι κατά τα λοιπά πολιτικοί άνδρες. Είμαι σίγουρος δε, πως μελλοντική έκθεση έργων τους σε ελληνικό έδαφος, συμπεριλαμβανομένων όχι μόνο των ακίνδυνων, αλλά και άλλων όπως του „Was Jesus Heterosexual?“, θα δοκιμάσουν τις αντοχές της ελευθερίας της έκφρασης και γενικότερα του πολιτικού μας συστήματος. Η καλλιτέχνις του έργου της Art Athina αναζητείται από την εισαγγελεία, όμως στην περίπτωση διεθνούς προβολής και συνεπαγόμενου εθνικού διασυρμού είναι λίαν πιθανό ο εισαγγελικός λειτουργός να το σκεφτεί δεύτερη φορά πριν ξανακούσει τα πολεμικά κελεύσματα του οποιουδήποτε Άδωνη και διατάξει αποκαθήλωση και προσαγωγές.


Ενδιαφέρουσα παρουσίαση έργων τους μπορείτε να δείτε εδώ

22 Ιουλ 2007

Κουδουνάκι χτυπάει στη Σαμαριά!

Samaria National Park: For whom the bell tolls?




Ο πρόσφατος θάνατος Λιθουανού πεζοπόρου στην Αγία Ρουμέλη Σφακίων, λίγη ώρα μετά την έξοδό του από το φαράγγι της Σαμαριάς ήρθε να καταδείξει με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο αφενός την εγκληματική αδιαφορία του κρατικού μηχανισμού στα προβλήματα της κρητικής υπαίθρου και αφετέρου την αδυναμία χάραξης βιώσιμης τουριστικής πολιτικής, παρά τις κατά καιρούς διθυραμβικές εξαγγελίες.

Η ανεπάρκεια εκφράστηκε αυτή τη φορά στο χωριό Αγία Ρουμέλη, στην έξοδο του εθνικού δρυμού της Σαμαριάς. Για όσους δεν έχουν βρεθεί τόσο νότια, η Αγιά Ρουμέλη είναι ένα χωριό πάνω στο Λυβικό Πέλαγος, στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς, αποκομμένο από οδικό δίκτυο, αλλά με αριθμό επισκεπτών 150.000 ετησίως (στοιχεία ΕΟΤ)! Οι κάτοικοι του βιοποριστικά ασχολούνται κυρίως με τον τουρισμό, τη γεωργία και την αλιεία και κατά πως φαίνεται στους ώμους τους έχει πέσει η διαχείριση ενός ζωτικής σημασίας για τον τόπο τουριστικού προορισμού.

Παρά τον φόρτο επισκεψιμότητας, την κεφαλαιώδη σημασία του Εθνικού Δρυμού στη διατήρηση του φυτικού και ζωικού μας πλούτου (Κρικρί, κρητικός αγριόγατος, κρητικές ορχιδέες κτλ) και την συνολική προβολή του τόπου μέσω ενός τόσο ισχυρού πόλου έλξης, ο κρατικός φορέας εμφανίζονται ως ο μεγάλος Απών: Τα εισπρακτικά έσοδα από την αξιοποίηση είναι καταφανώς δυσανάλογα με τα κεφάλαια που επενδύονται στην ορθή λειτουργεία του Δρυμού, καθώς κατευθύνονται απευθείας στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης χωρίς να υπάρχει η στοιχειώδης ανταπόδοση και μέριμνα για τα πολύ χοντρά και φλέγοντα προβλήματα!

Πριν από δύο μήνες οι κάτοικοι της Αγίας Ρουμέλης, σε μία έξυπνη κίνηση πολιτικού ακτιβισμού, ξεκίνησαν στις 4 το πρωί απο το χωριό τους, ταξίδεψαν με καΐκι προς την Σούγια στα νότια της Κρήτης και από εκεί με αυτοκινητα διένυσαν 50χλμ ορεινού δρόμου για να φτάσουν στην είσοδο του φαραγγιού. Εκεί δεν επέτρεψαν την κοπή του εισιτηρίου των 5 ευρώ για τους επισκέπτες που έμπαιναν μέσα στο φαράγγι, επιτρέποντας δωρεάν είσοδο!
Αναλογιζόμενοι πως ο δρυμός δέχεται κατά μέσο όρο 600 επισκέπτες, τα έσοδα που για μια μέρα στερήθηκε ο οργανισμός διαχείρισης προσέγγισαν το ποσό που απαιτείται για την πρόσληψη αγροτικού ιατρού!


Βασικά αιτήματα των κατοίκων είναι:


  • Η μόνιμη και διαρκής παρουσία γιατρού τόσο στον οικισμό της Αγίας Ρουμέλης, όσο και στο φαράγγι της Σαμαριάς.
  • Έγκαιρο άνοιγμα του φαραγγιού της Σαμαριάς. (Κάθε χρόνο το άνοιγμα ενός από τους μεγαλύτερους Εθνικούς Δρυμούς, πραγματοποιείται με καθυστέρηση 2-3 εβδομάδων από την προγραμματισμένη ημερομηνία και κατόπιν εντόνων πιέσεων των κατοίκων και του δασαρχείου).
  • Εγκατάταση πυρασφάλειας στο φαράγγι της Σαμαριάς, ώστε να μπορεί να αντιμετωπιστεί έγκαιρα περίπτωση πυρκαγιάς.
  • Επέκταση και επισκευή των προβλήτων ώστε να μπορούν να δένουν ταυτόχρονα τα δύο πλοία, βάρκες και φουσκωτά.

Παρόλο που οι ετήσιοι πόροι από την αξιοποίηση του Εθνικού Δρυμού Λευκών Ορέων υπεραρκούν (περί τα 300.000€) , τα παραπάνω αιτήματα παραμένουν χρόνια τώρα απραγματοποίητα, σε ένα παιχνίδι αποποίησης και μετάθεσης ευθυνών. Δράση και έμπρακτες πρωτοβουλίες πρέπει να αναληφθούν άμεσα! Συγκεκριμένα, απαιτείται άμεση εκπόνηση σχεδίου διαχείρησης και διάσωσης επισκεπτών, αναθεώρηση του καταστατικού του Φορέα Διαχείρισης του Δρυμού με ταυτόχρονη διασαφήνιση των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (να το αναλάβουν κανονικά ή να το εκχωρήσουν στην Περιφέρεια - ΥΠΕΣ), όπως και θεσμική και οικονομική στήριξη του αειφόρου τρόπου συντήρησης και λειτουργίας του δρυμού μέσω εθνικών και κοινοτικών πόρων.

Όταν θα βλέπουμε το φαράγγι να γίνεται παρανάλωμα ή όταν αρχίσουν να ασχολούνται με τους θανάτους τουριστών τα ξένα ΜΜΕ, θα τρέχουμε και δε θα φτάνουμε. Και παρότι κάτι τέτοιο είναι απευκτέο, φοβάμαι πως είναι απαραίτητο προκειμένου να αρχίσουν ορισμένοι καρεκλοκένταυροι και τοπικοί πολιτικάντηδες να αισθάνονται άβολα στην καρέκλα τους. Μόνο που τότε η ζημιά θα έχει πια γίνει και το κόστος θα είναι τεράστιο!

20 Ιουλ 2007

Γιατί το Ηράκλειο δεν έχει Εφετείο;

Η ίδρυση νέας έδρας Εφετείου στην πόλη του Ηρακλείου αποτελεί πάγιο αίτημα φορέων και πολιτών της ανατολικής Κρήτης. Παρόλες τις πιέσεις που καιρό τώρα ασκούνται, το ζήτημα δεν τυγχάνει της δέουσας αντιμετώπισης, γεγονός που φανερώνει αφενός τον τρόπο διαχείρισης των δημοσίων πραγμάτων από τους αρμόδιους πολιτειακούς φορείς και αφετέρου τη νοοτροπία ατόμων πρόθυμων να θυσιάσουν το δημόσιο συμφέρον στο βωμό μικροτοπικιστικών συμφερόντων.

Με μια πρώτη ιστορική προσέγγιση, από το 1907 έως το 1914 η Κρήτη διέθετε δύο εφετεία για την απονομή δευτεροβάθμιας δικαιοσύνης. Και αυτό ήταν το λογικό, αν αναλογιστεί κανείς την τοπογεωγραφία και την από Ενετοκρατίας διαίρεση του νησιού σε τέσσερα τερριτόρια (τους αντίστοιχους σημερινούς νομούς). Το 1914 ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατήργησε το Εφετείο Ηρακλείου, σε μια προσπάθεια πριμοδότησης της ιδιαίτερης πατρίδας του και εκ του αποτελέσματος αποτυχημένης επαναφοράς της πρωτεύουσας του νησιού στην Κυδωνία.

Το ζήτημα όμως δεν παραμένει ιστορικό, καθώς δυστυχώς υπερβαίνει τον ανταγωνισμό γοήτρου μεταξύ των δύο μεγάλων πόλεων - τον οποίο σε κάθε περίπτωση κανείς δεν χρειάζεται – και άπτεται μιας μεγάλης ταλαιπωρίας των μισών και πλέον κατοίκων της Kρήτης, μιας σημαντικής οικονομικής αιμορραγίας και προπαντός μιας κραυγαλέας ανισότητας στους όρους απονομής της δικαιοσύνης μεταξύ των δύο τμημάτων του νησιού.

Τα επιχειρήματα που συνηγορούν υπέρ της ίδρυσης έδρας είναι συντριπτικά καθώς άπτονται της κοινής λογικής: Με πληθυσμιακούς όρους η Κρήτη έχει πληθυσμό περίπου ίδιο με της Πελοπονήσου (περι τους 600.000 κατοίκους, με τη διαφορά πως η δεύτερη διαθέτει τρία Eφετεία (Nαύπλιο, Πάτρα, Kαλαμάτα). H Στερεά Eλλάδα με τον ίδιο επίσης πληθυσμό έχει επίσης τρία Eφετεία, της Λαμίας και δύο μεταβατικά, στη Xαλκίδα και στη Λιβαδειά και επίκειται η ίδρυση ενός ακόμη μεταβατικού στο Aγρίνιο και Διοικητικού στο Mεσολόγγι. Tέλος, το 62% του πληθυσμού της Kρήτης είναι κάτοικοι των νομών Hρακλείου και Λασιθίου.

Για αυτούς τους ανθρώπους, αν υπήρχε δεύτερη εφετειακή έδρα, οι αποστάσεις θα ήταν περίπου οι μισές και καταφανώς λιγότερες οι δαπάνες. Και αυτό καθώς ο διάδικος δεν πρέπει να υπολογίσει μόνο τις δαπάνες μετάβασης, διαμονής και επιστροφής, αλλά και τις αμοιβές των εκτός έδρας δικηγόρων και συχνά την αποζημίωση των μαρτύρων για τον χρόνο που έχασαν. Χαρακτηριστικά, ένας Σητειακός για να μεταβεί στα Xανιά και να επιστρέψει θα χρειασθεί να οδηγήσει για περίπου 600 χλμ. και ο κάτοικος του νομού Hρακλείου από 280 έως 300 χιλιόμετρα, σε έναν βόρειο οδικό άξονα διάσημο για τα τα θανατηφόρα του δυστυχήματα.

Οι λόγοι όμως δεν περιορίζονται σε γεωγραφικούς και πληθυσμιακούς, αλλά αφορούν άμεσα και στους αντικειμενικούς όρους απονομής της δικαιοσύνης: το Eφετείο Xανίων (το μοναδικό της Kρήτης) κατά την τριετία 2001-2003 εκδίκασε 7.322 υποθέσεις, το 58% των οποίων προέρχονταν από τους νομούς Hρακλείου και Λασιθίου. Aν οι υποθέσεις αυτές μοιράζονταν σε δύο Eφετεία, το καθένα θα υπερέβαινε σε αριθμό υποθέσεων πολλά περιφερειακά Eφετεία. Kαι, φυσικά, η απονομή δικαιοσύνης σε δεύτερο βαθμό θα ήταν περισσότερο άνετη και πιο σύντομη, με κατ’ ουσίαν σεβασμό στο συνταγματικά αναγνωρισμένο δικαίωμα του πολίτη στο νόμιμο δικαστή (Άρθρο 8 Συντάγματος ).

Εκ των πραγμάτων βέβαια, αυτό που συμβαίνει χρόνια τώρα είναι μία άνιση και προβληματική δευτεροβάθμια απονομή δικαιοσύνης, η οποία παρέχεται μόνο υπό προϋποθέσεις οικονομικής ευρωστίας: Mάρτυρες και διάδικοι αρνούνται να μεταβούν στα Xανιά, να χάσουν δύο, τρεις ή περισσότερες εργάσιμες μέρες και οι δίκες αναβάλλονται ή εκδικάζονται εις βάρος των κατοίκων των νομών Hρακλείου και Λασιθίου, λόγω απουσίας των ίδιων ή λόγω ελλείψεων μαρτύρων. Πολλοί είναι αυτοί που αποφεύγουν να κάνουν έφεση όχι λόγω σαθρής βάσης, αλλά ακριβώς για τον φόβο της ταλαιπωρίας και των αυξημένων δαπανών. Εδώ μιλάμε για μία κραυγαλέα διατάραξη των όρων ισονομίας των πολιτών, που δεν παρατηρείται πουθενά αλλού στην Eλλάδα, κατά σαφή μάλιστα παραβίαση του Άρθρου 6, παρ.1,3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Όσα γράφονται εδώ δεν αποτελούν κάτι το πρωτάκουστο. Τόσο ο τοπικός όσο και ο Αθηναϊκός τύπος έχουν ρίξει λίτρα μελάνι. Η τοπική κοινωνία έχει κουραστεί να διεκδικεί ένα τόσο δίκαιο αίτημα, το οποίο συνεχώς προσκρούει σε μικρόνοα επιχειρήματα και τοπικιστικές σκοπιμότητες, που καθόλου δεν τιμούν τους κύκλους οι οποίοι τα προωθούν. Τα δε μέσα που χρησιμοποιούν υπόγεια και αθέμιτα. Χαρακτηριστικά τοπικός βουλευτής απείλησε τον Υπουργό Δικαιοσύνης με χειροδικία (!) και δήλωσε πέραν κάθε ορίου γραφικότητας και τραμπουκισμού πως θα λάβουν χώρα ανατινάξεις κτιρίων και γεφυριών σε περίπτωση που αναληφθεί η όποια πρωτοβουλία.
Σε κάθε περίπτωση θεωρείται σκόπιμο το πρόβλημα αυτό να προβάλλεται συνεχώς και με κάθε μέσο, έστω και από αυτό το περιορισμένης αναγνωσιμότητας blog, έως ότου δοθεί η ορθή και αρμόζουσα λύση. Το ένα σίγουρο είναι πως ο γράφων θα επανέλθει όπου και όπως μπορεί, διεκδικόντας το αυτονόητο.