GPΙ και Ειρήνη

Peace is not an absence of war, it is a virtue, a state of mind, a disposition for benevolence, confidence, justice.

Baruch Spinoza

Προ ημερών βγήκε στην δημοσιότητα ο Παγκόσμιος Δείκτης Ειρήνης για το 2010, η πρώτη  ίσως αξιόπιστη προσπάθεια παραμετροποίησης της ειρήνης και της ευημερίας που απολαμβάνουν οι άνθρωποι ανά τον κόσμο. Σε έναν διαδραστικό χάρτη ο αναγνώστης συγκρίνει την παγκόσμια κατάταξη από το 2007 μέχρι σήμερα και διαπιστώνει πως τα μεγέθη αφίστανται εγκαθιδρυμένων αντιλήψεων και στερεοτύπων του παρελθόντος. Οι παράμετροι που διαμορφώνουν την κατάταξη  δεν εξαντλούνται στην απουσία πολέμου, αλλά κυμαίνονται από τις στρατιωτικές δαπάνες μέχρι την καλή γειτονία και τον σεβασμό του κράτους δικαίου, ενώ χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Η πρώτη σχετίζεται με την εσωτερική ειρήνη και βαραίνει με συντελεστή 60%, ενώ η δεύτερη αφορά στην εξωτερική ειρήνη και καταλαμβάνει το υπόλοιπο 40%.

Η Ελλάδα, σε σύνολο 149 κρατών, καταλαμβάνει την 62η θέση, ακριβώς κάτω από τη Ναμίμπια, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τον Παναμά. Και η τάση μας παραμένει σταθερά καθοδική, την στιγμή που χώρες όπως η Βουλγαρία ή η Αλβανία ανέρχονται συνεχώς θέσεις, ένω άλλες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ βρίσκονται στην κορυφή.

Δείκτες όπως ο GPI καινοτόμουν ως προς το ότι δεν αντιμετωπίζουν τα κράτη ως κλειστά συστήματα, αλλά εξετάζουν παράγοντες, οι οποίοι μέχρι πρότινος έμπαιναν πίσω από την κουρτίνα σεβασμού των "εσωτερικών υποθέσεων" του κυρίαρχου κράτους. Η κουρτίνα όμως έχει πια πέσει και βρισκόμενοι υπό την εποπτεία ενός διεθνούς οργανισμού διαπιστώνουμε πως δεν είναι μόνο τα δημόσια οικονομικά που ασθενούν στην Ελλάδα, είναι και οι εγγυήσεις για μία ειρηνική διαβίωση.

Είμαστε άραγε σε θέση να αντιληφθούμε την σημασία του αγαθού που διακυβεύεται; Ένα ερώτημα στο οποίο οφείλουμε να απαντήσουμε προτού κατρακυλήσουμε στο επόμενο έκτροπο με κάποιον εσωτερικό ή εξωτερικό μας εχθρό.

Όταν η Κίνα εκτίθεται στο διεθνές εμπόριο

Για περισσότερα από τρεις χιλιάδες χρόνια, ο δρόμος του μεταξιού αποτελούσε το μεγαλύτερο παγκόσμιο δίκτυο πολιτιστικής, εμπορικής και τεχνολογικής συναλλαγής. Με έκταση 4.000 μιλίων, το δίκτυο αυτό επέτρεπε σε απομακρυσμένους πολιτισμούς να ανταλλάσσουν αγαθά και γνώση και να συμμετέχουν σε μια δίχως προηγούμενο διαδικασία πολιτικής και πολιτισμικής διάδρασης, θέτοντας με αυτόν τον τρόπο τα θεμέλια της νεωτερικότητας.

Πολλές αυτοκρατορίες επεδίωξαν τον έλεγχο του εμπορικού αυτού δικτύου και τα συμφέροντα που κατά καιρούς διακυβεύτηκαν κατά μήκος του υπήρξαν γιγαντιαία. Γεγονός όμως παραμένει πως ο δρόμος αποτέλεσε μοναδικό μέσο προόδου και ευμάρειας σε σκοτεινούς κατά τα λοιπά χρόνους, όπως και προπομπό παγκοσμιοποίησης στον χώρο του εμπορίου και των ιδεών.

Σήμερα το διεθνές εμπόριο διεξάγεται κατά βάση εντός ρυθμιστικών πλαισίων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, του οποίου πρόσφατο μέλος αποτελεί και η Κίνα. Οι εμπορικές της σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνονται αλματικά και είναι αναμενόμενο η συνεργατική αυτή διαδικασία να δημιουργεί πέρα από πλούτο και ανησυχίες για τις βλέψεις μιας περιφερειακής υπερδύναμης με σοβαρό έλλειμμα δημοκρατίας. Η στήριξη ανελεύθερων καθεστώτων ανά τον κόσμο και η καταπάτηση της ελευθερίας τόσο εντός όσο και εκτός σινικού τείχους εγείρουν βάσιμες ανησυχίες, οι οποίες όμως κακώς συνδέονται με την διαδικασία ελεύθερου εμπορίου.

Αποτελεί πολιτικό κρετινισμό η σύγχυση που δημιουργείται από όσους πιστεύουν πως κλείνοντας τα λιμάνια και τα προϊόντα μας σε ένα δισεκατομμύριο καταναλωτών προσφέρουμε καλές υπηρεσίες στην υπόθεση της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Δεν είναι τα κινέζικα προϊόντα που προσβάλλουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, το οποίο όσο ανοίγει τα σύνορα του και εκτίθεται στις αγορές, τόσο δοκιμάζει τα όρια πολιτικής του αντοχής. Στοχεύοντας στην καρδιά και στο μυαλό των Κινέζων πολιτών μπορούμε να τους κερδίσουμε μόνο παρέχοντας τους γερμανική τεχνογνωσία, κρητικό ελαιόλαδο και βρετανικό τύπο, όχι κινδυνολογώντας ή κρούοντας τον κώδωνα εκφασισμού της Ελληνικής οικονομίας. Ο δρόμος του μεταξιού παραμένει ευτυχώς ανοικτός και  εναπόκειται σε εμάς να ανταποκριθούμε είτε ως δεινοί έμποροι είτε ως άτακτοι βασιβουζούκοι μιας νότιας Ευρωπαϊκής εσχατιάς.

Τα ξύλινα τείχη της αριστεράς

Η δαιμονοποίηση των διεθνών εμπορικών συναλλαγών και το σκιάχτρο της παγκοσμιοποίησης αποτελούν ίσως το πλέον προνομιακό πεδίο δράσης της εγχώριας αριστεράς. Το άνοιγμα των συνόρων πλήττει λένε την εγχώρια παραγωγή και παράγει μόνο φτώχεια και δυστυχία για τον τόπο.

Κατ' αυτούς δεν είμαστε εμείς που αδυνατούμε να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και κινούμενοι με εξωστρέφεια να διεκδικήσουμε πρωταγωνιστική θέση στην παγκόσμια σκακιέρα. Είναι οι δόλιοι Κινέζοι, Ρώσσοι, Αμερικάνοι Γερμανοί και Ισραηλίτες που γεμίζουν την αγορά μας με δικά τους, φθηνότερα και ενίοτε καλύτερα από πλευράς ποιότητας προϊόντα.

Διεθνικά ανακόλουθο; Ειρωνικό; Ο Dr. Tom G Palmer από το Atlas Network επιστρέφει στα βασικά και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους το εμπόριο αποτελούσε ανέκαθεν και εξακολουθεί να αποτελεί συνεργατικό παίγνιο. Συνεργατικό για τους παίκτες που γνωρίζουν τους κανόνες και εκλαμβάνουν τα Ξύλινα Τείχη των Αθηνών ως εμπορικό στόλο και όχι ως οχυρωματικά έργα.

Τον χειμώνα ετούτο

Αυτή η διαφήμιση προφανώς δεν απευθύνεται σε οικογένειες λιμενεργατών του ΟΛΠ, ούτε και στον αγροτοσυνδικαλιστή του κάμπου. Αποδέκτες της είναι οικονομικοί μετανάστες, οι οποίοι διαμένουν σε υπόγεια ή σε παλιές μονοκατοικίες των προαστίων χωρίς πρόσβαση σε επίδομα θέρμανσης, μόνωσης ή αντικατάστασης κλιματιστικών. Και το σημαντικότερο, χωρίς να γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση της Ελληνικής. Πέρα από την ανακάλυψη των αγοραστικών τους αναγκών, η αγορά επιδεικνύει ταχύτερα ανακλαστικά και σε ένα δεύτερο σημείο: Έρχεται να επισημάνει την ύπαρξη ατόμων αποκλεισμένων επί μακρόν από το κοινωνικό γίγνεσθαι, με ευθύνη όχι μόνο ενός αδιάφορου και αναποτελεσματικού κράτικού μηχανισμού, αλλά και δική μας.

Οι πρόσφατες πρωτοβουλίες της Ελληνικής κυβέρνησης είναι γενναίες και αν οι διακηρυγμένες προθέσεις της υλοποιηθούν με συγκεκριμένα μέτρα, η Πολιτεία θα έχει κάνει ένα σημαντικό βήμα για την ομαλή ένταξη της δυναμικότερα ανερχόμενης πληθυσμιακής της ομάδας στον κοινωνικό ιστό. Ας ελπίσουμε πως οι ερχόμενοι χειμώνες θα βρουν διαφημίσεις όπως αυτή στο χρονοντούλαπο ιστορίας της Ελληνικής διαφήμισης.

Ο κόσμος μας σε μια κούπα καφέ

You can be rich with no money to spend
you can be everything when you understand
you can be mother when you are a man
open up, you know that you can
open your eyes, open your mind, open your thoughts
don't stay behind
Open up

Ορισμένες φορές τα πράγματα εκείνα που μας φέρνουν πιο κοντά δεν είναι ούτε κάποια υψιπετής πολιτική αναζήτηση ούτε ένα θολό ιδεολογικό κατασκεύασμα να μας υπόσχεται το δρόμο για την ουτοπία. Μια πρωινή κούπα καφέ αρκεί για να συνειδητοποιήσουμε την παγκοσμιότητα του πολιτισμού μας. Να καταλάβουμε πως υπάρχουν καταστάσεις τις οποίες μοιραζόμαστε καθημερινά με εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους και προϊόντα τα οποία καταναλώνουμε ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος, πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Και καθώς η κατανάλωση καθεαυτή ως διαδικασία αποτελεί την σιωπηρή κινητήριο δύναμη της παγκοσμιοποίησης, μπορεί ακόμα και ο πλέον αμόρφωτος να διαισθανθεί πως ο "άλλος" δεν είναι ούτε υπάνθρωπος ούτε κτήνος. Τότε είναι που η ανεκτικότητα στο διαφορετικό αυξάνεται όχι πειθαναγκαστικά, αλλά διότι γινόμαστε κοινωνοί μιας πράξης τόσο απλής και δυνατής, όσο η πρωινή μας κούπα καφέ.

Wir brauchen eine offene Weltwirtschaft

"Χρειαζόμαστε μία ανοιχτή παγκόσμια οικονομία". Αυτό είπε η καγκελάριος Angela Merkel όταν έλαβε το βήμα στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Davos της Ελβετίας. Μέσα σε ένα τόσο κακόκεφο και φοβικό κλίμα ακούστηκε επιτέλους μια εξωστρεφής και αισιόδοξη φωνή να κάνει λόγο για το αυτονόητο. "Ο κόσμος", είπε, "πρέπει να κοιτάξει πέρα από το άμεσο, πέρα από την οικονομική κρίση. Αδιανόητες ευκαιρίες διανοίγονται εμπρός μας, τώρα βλέπουμε μόνο την κρίση".

Μίλησε για την ανάγκη μεγαλύτερης διαφάνειας στις διεθνείς αγορές και εξήγησε την διστακτικότητα της να στηρίξει προβληματικές επιχειρήσεις από το δημόσιο ταμείο, προσθέτοντας την πρόθεση επιστροφής σε εγκρατέστερους δημοσιονομικούς χειρισμούς. Επίσης εξέφρασε την δυσπιστία της για το bail out της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας τονίζοντας πως τέτοιες περίοδοι προστατευτισμού δεν πρέπει να διαρκούν για πολύ.

Ο λόγος της υπήρξε ένα στιβαρό πολιτικό ανάχωμα στο κύμα προστατευτισμού που έχει σηκωθεί τους τελευταίους μήνες. Όπως χαρακτηριστικά είπε: "Ορισμένες χώρες μπορεί να μπαίνουν στον πειρασμό να εκμεταλλευτούν την οικονομική τους δύναμη στο μέγιστο, καταναλώνοντας εγωιστικά διεθνείς πόρους και ορθώνοντας τελωνειακά εμπόδια για να προστατέψουν τις αδυναμίες τους. Η καθαρή και λακωνική μου απάντηση είναι Όχι! ... Χρειαζόμαστε διεθνή συντονισμό προκειμένου να μην διαστρεβλωθούν τελείως οι δυνάμεις τις αγοράς επειδή ο καθένας θα παλεύει για τη δική του επιβίωση". Η καγκελάριος μεταξύ άλλων χαρακτήρισε την κρίση ως ευκαιρία να ρυθμιστεί σε παγκόσμιο επίπεδο η λειτουργία της αγοράς και θεώρησε πως τα Ηνωμένα Έθνη, παρά τις όποιες εγνωσμένες αδυναμίες τους, αποτελούν το μοναδικό ίσως υποκείμενο διεθνούς δικαίου ικανό να διεκπεραιώσει τις ρυθμίσεις αυτές.

Σπανίζουν σε περιόδους ισχνών αγελάδων τα δημόσια πρόσωπα που αγκαλιάζουν τη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης. Με εκείνη την αυτοπεποίθηση που χαρακτηρίζει τους πολιτικούς ηγέτες η Angela Merkel ούτε στρογγυλεύει τα λόγια της ούτε και επενδύει στα φοβικά σύνδρομα του ακροατηρίου της. Η Γερμανία εξακολουθεί να μας εκπλήσσει θετικά, δείχνοντας πως συνεχίζει να παράγει και αξιόλογες πολιτικές προτάσεις αλλά και τολμηρούς πολιτικούς για να τις εφαρμόσουν.

Ideas Worth Spreading

Απόψεις γύρω από τη δεινή θέση του τρίτου κόσμου και την ανισοκατανομή πλούτου που διαιωνίζεται από τις δυνάμεις αυτορρύθμισης της αγοράς μπορεί σήμερα να μη βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Αναπαράγονται όμως με περισσή ευκολία σε κάθε συζήτηση σχετική με τις διαφορές Βορρά – Νότου, την ανέχεια της Μαύρης Ηπείρου ή με το ρόλο που επιτελεί η κινητικότητα πολυεθνικών εταιριών στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Τα στοιχεία βέβαια μπορεί να μη συμφωνούν με παγιωμένες αντιλήψεις, αλλά τόσο το χειρότερο γι' αυτά. Είναι δύσκολο και βαρετό να παρατεθούν προκειμένου να τις ανατρέψουν. Όχι όμως και για τον Hans Rosling, καθηγητή δημόσιας υγείας στο Karolinska Institute και συνιδρυτή οργανώσεων όπως η Gapminder ή το σουηδικό παράρτημα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Ο άνθρωπος αυτός, πρωτοπόρος στον χώρο του, έχει κατορθώσει όχι μόνο να συγκεντρώσει πλήθος πληροφοριών, αλλά και να τις εκθέσει στο διεθνές ακαδημαϊκό κοινό με έναν μοναδικά παραστατικό τρόπο. Με τις ομιλίες και τις παρουσιάσεις του καταρρίπτει μύθους και παρουσιάζει μια παραγνωρισμένη εικόνα του αναπτυσσόμενου κόσμου. Μια απλή ματιά στις φούσκες και τις καμπύλες του αρκεί για ν’ αντικρίσουμε τις χώρες αυτές με περισσότερη αισιοδοξία.

How fair is fair trade?

World Fair Trade Day today και η Fare Trade Hellas μας προσκαλεί σε εορταστικές εκδηλώσεις καταναλωτικής αφύπνισης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η ιδέα του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου εξαπλώνεται σταδιακά και στην Ελλάδα ως μία “παγκόσμια εναλλακτική πρόταση απέναντι στο συμβατικό εμπόριο”. Πόσο δίκαιη όμως είναι η πρόταση αυτή και κατά πόσο τίθεται πραγματικά απέναντι στο συμβατικό εμπόριο;

Ο δρόμος του fair trade μπορεί είναι στρωμένος με αγνές προθέσεις, όμως ούτε βασιλικός είναι ούτε απαραίτητα οδηγεί σε οφέλη διάφορα εκείνων που μας έχει προσφέρει η παγκόσμια απελευθέρωση των (συμβατικών) εμπορικών συναλλαγών. Σίγουρα το θυμικό του καταναλωτή ερεθίζεται όταν πιστεύει πως με όπλο το καλάθι της νοικοκυράς συμβάλλει και στην εξάλειψη της παγκόσμιας φτώχειας και στην άμεση βελτίωση της ζωής συνανθρώπων. Και πράγματι η πρωτοβουλία ουσιαστικά προωθεί μία εναλλακτική αντίληψη φιλανθρωπίας. Το γεγονός όμως αυτό δεν καθιστά καθεαυτή την κατανάλωση fair trade προϊόντων ούτε ηθική ούτε υπεύθυνη. Αντιθέτως η πλατφόρμα του fair trade και τα προβλήματα που αυτή έχει παρουσιάσει μας οδηγούν στην κατεύθυνση επαναπροσδιορισμού της καταναλωτικής μας ανάγκης σε σχέση με το όραμα κοινωνικής ειρήνης και ευημερίας.

Ήδη από το πρώτο σκαλοπάτι της γραμμής παραγωγής παρατηρούνται σημαντικά χωλά σημεία. Ένα από αυτά είναι οι κατά τόπους συνεταιρισμοί, οι οποίοι ως εταιρικά σχήματα αδυνατούν να αναλάβουν την οργάνωση μιας “δίκαιης” καλλιέργειας. Ο έλεγχος αυτών είναι εξαιρετικά δύσκολος και κρούσματα διαφθοράς και κακοδιοίκησης παρατηρούνται δυστυχώς συχνά. Η διοίκηση για παράδειγμα συμβαίνει να αποκρύπτει κέρδη και να αποτρέπει τα μέλη από την καλλιέργεια εναλλακτικών και ποιοτικά ανώτερων ποικιλιών. Χαρακτηριστικά οι Financial Times επισκέφθηκαν πριν δύο χρόνια πέντε φάρμες δίκαιου εμπορίου στο Περού όπου διαπίστωσαν αφενός πως οι τέσσερις εξ αυτών πλήρωναν τους γεωργούς με μισθό κατώτερο του ελάχιστου νόμιμου και αφετέρου πως προσμίγνυαν καφέ του συμβατικού εμπορίου με τον δικό τους πουλώντας τον ως δίκαιο. Αντιθέτως πολυεθνικές επιχειρήσεις οι οποίες εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και αμείβουν τον παραγωγό με μισθό άνω του μέσου αποκλείονται εξ ορισμού από την πιστοποίηση fair trade.

Τα προβληματικά σημεία συνεχίζονται ακόμα μεγαλύτερα στα κατά τόπους δίκτυα πωλήσεων. Ο καταναλωτής θα βρισκόταν προ εκπλήξεως αν μάθαινε πως περίπου μόνο ένα 10%(!) του κέρδους από την εξ ορισμού προσαυξημένη τιμή πώλησης καταλήγει στον παραγωγό, την στιγμή που το υπόλοιπο κατευθύνεται στην προώθηση του σήματος Fairtrade - ήτοι στη διαφήμιση της επιχείρησης. Πέραν αυτού η πολιτική στόχευση των fair trade είναι τέτοια που φαίνεται πως πετούν πέτρες προς λάθος κατεύθυνση. Χαρακτηριστικά είναι αυτά που διαβάζουμε στον ιστότοπο της Fair Trade Hellas:

"...Δυστυχώς, τέτοιες ιστορίες (αθλιότητας) είναι πολύ συνηθισμένες στη νέα παγκόσμια οικονομία όπου η ανταγωνιστικότητα και τα κέρδη των μετόχων κυριαρχούν, και η φτώχεια συνεχώς αυξάνεται. Η αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση, σε συνδυασμό με την υποστήριξη της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών στο ελεύθερο εμπόριο και στις επενδυτικές συμφωνίες, προκαλούν τρία δισεπίλυτα προβλήματα που τώρα πλήττουν σχεδόν κάθε έθνος στον πλανήτη: ανισότητες εισοδημάτων, απώλειες εργασιών και καταστροφές στο περιβάλλον."

Η επιθυμία προσφοράς οικονομικής βοήθειας είναι από κάθε άποψη αξιέπαινη και αποτελεί κορυφαία πράξη ανθρωπισμού. Καλό είναι όμως να μην αγνοούμε και τα γεγονότα. Το fair trade μπορεί να δημιουργεί ρεύμα και να προσφέρει στον καταναλωτή μία αίσθηση αλληλεγγύης και προσφοράς. Η μόνη όμως διαδικασία που έχει καταφέρει να βγάλει μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες από την ανέχεια δεν είναι το δίκαιο, αλλά το ελεύθερο εμπόριο. Το άνοιγμα των συνόρων συνοδευόμενο από ένα κράτος δικαίου και τον σεβασμό του δικαιώματος ιδιοκτησίας αποτελεί την λύση, όχι η επιδότηση μιας μικρής ομάδας παραγωγών και ο εγκλωβισμός τους σε παραγωγή αγαθών κάτω του κόστους. Το κλειδί στην ευμάρεια των φτωχών γεωργών είναι η ικανότητα αναζήτησης εναλλακτικών παραγωγικών ευκαιριών συνεπικουρούμενη από εύνομους, αποτελεσματικούς οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς. Και το fair trade όχι μόνο δεν κατανοεί το κλειδί αυτό αλλά και το αντιμάχεται ενεργώντας με μία μάλλον αφελή επίφαση κοινωνικής αλληλεγγύης.

Αξιόλογα papers πάνω στην προβληματική:

Booth & Whetstone, Half a Cheer for Fair Trade

Marc Sidwell, Unfair Trade

Jeremy Weber, Fair Trade Coffee Enthousiasts Should Confront Reality

Ο Tony και το Εργοστάσιο Σοκολάτας

Αυτή είναι η ιστορία του Tony Van de Keuken, ακτιβιστή, δημοσιογράφου και τηλεοπτικού παραγωγού. Ο Tony ένα καλοκαιρινό πρωινό του 2002, μασουλώντας τη βέλγικη σοκολάτα του, διαβάζει στην εφημερίδα ένα μικρό αφιέρωμα για την Ακτή Ελεφαντοστού, χώρα όπου παράγεται το 40% καρπών κακάο παγκοσμίως. Εκεί, ενάμισυ σχεδόν αιώνα μετά την εξάλειψη της σκλαβιάς, δεκάδες χιλιάδες παιδιά εξαναγκάζονται να εργαστούν σε φυτείες υπό συνθήκες που ο ΟΗΕ ορίζει ως δουλεία.

Από τότε ο Tony, λάτρης της καλής σοκολάτας ο ίδιος, αρχίζει μία εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Η θεαματικότερη κίνηση έγινε όταν έφαγε δεκαεννέα πλάκες σοκολάτας και κατόπιν άσκησε μήνυση κατά του εαυτού του ενώπιον της ολλανδικής δικαιοσύνης για αγορά και κατανάλωση προϊόντων καταναγκαστικής εργασίας. Στόχος του να δεσμεύσει πολυεθνικές όπως η Nestlé να εγγυηθούν πως τα προϊόντα τους δεν θα προέρχονται από καταναγκαστική εργασία ανηλίκων. Επιστέγασμα ήταν η παραγωγή της πρώτης πιστοποιημένης slave-free σοκολάτας, της Tony’s Chocolonely®.

Η ιστορία του Tony απασχολεί όλο και περισσότερο τα διεθνή ΜΜΕ και σύντομα αναμένεται να προβληθεί ντοκυμανταίρ που ο ίδιος γύρισε: Tony and the Chocolate Factory.

Μια γλυκιά όσο και πικρή εκστρατεία, της οποίας την εξέλιξη αξίζει να παρακολουθήσουμε από κοντά.

Αγαπώ την Αθήνα, ψηφίζω Ernst & Young!

Σε πρόσφατη αρθογραφία τους, οι Ray Fisman και Eric Werker, καθηγητές στο πανεπιστήμιο του Columbia και του Harvard αντίστοιχα, έρχονται να εισφέρουν μία ριζοσπαστική για τα έως τώρα δεδομένα πολιτική πρόταση: την ιδιωτικοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Γνώση του άρθρου "Local Company Politics: A Proposal" έλαβα από έναν φίλο, με αρχικό αποστολέα τον κο Αριστείδη Χατζή, επίκουρο καθηγητή Φιλοσοφίας του Δικαίου, και θεωρώ πως η συγκεκριμένη πρόταση – με τα όσα θετικά και αρνητικά της – παρέχει φρέσκο νερό στον μύλο του δημοσίου διαλόγου και γι' αυτό αξίζει προβολής.

Εντοπίζοντας την διαφθορά του πολιτικού συστήματος και την κακοδιοίκηση ως τροχοπέδη της οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι συγγραφείς θέτουν την εξής καινοτόμο πρόταση: Να δίνεται η δυνατότητα σε εθνικές ή πολυεθνικές εταιρίες να κατεβαίνουν στις εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης, παράλληλα με κόμματα και φυσικά πρόσωπα, διεκδικώντας την ψήφο των δημοτών με συγκεκριμένες προτάσεις και συγκεκριμένο κόστος υλοποίησης αυτών.

Εν ολίγοις δηλαδή να μπορεί η Ernst & Young να θέτει υποψηφιότητα για τον δήμο του Μοντεβιδέο, της Μανίλα ή της Καβάλας και από τη στιγμή που εκλεγεί να έχει την ίδια ατζέντα και δέσμη υποχρεώσεων με αυτές ενός οποιουδήποτε δημάρχου: πρόσληψη και απόλυση προσωπικού, συλλογή δημοτικών τελών, πληρωμή υπαλλήλων, ανάθεση δημοσίων έργων και εν γένει κατάρτιση προϋπολογισμού και τοπική ανάπτυξη.

Τα οφέλη από μία τέτοια διεύρυνση του εκλογικού δικαιώματος θα μπορούσαν να είναι πολλαπλά. Πρωταρχικό όφελος θα αποτελούσε η μείωση της διαφθοράς, καθώς μία εταιρία ήδη υποχρεούται σε δημόσια έκθεση πεπραγμένων, μέσω εξονυχιστικού ελέγχου τόσο από πλευράς δημοσίου και ΜΜΕ όσο και γενικότερα από την κοινωνία των πολιτών. Επίσης τα τοπικά - πελατειακά δίκτυα θα μπορούσαν να χτυπηθούν, καθώς οι δημόσιες αναθέσεις από μία εταιρική μορφή γίνονται με αντικειμενικά κριτήρια και όχι βάσει δικτύων γνωριμιών.

Πέραν τούτου, θα περιορίζονταν δραστικά τα όποια ψηφοθηρικά φαινόμενα που παρατηρούνται λόγω του εναγκαλισμού τοπικών πολιτευτών και κομμάτικών μηχανισμών, όπως για παράδειγμα διορισμός άχρηστων δημοτικών υπαλλήλων ή διαγραφή οφειλών τοπικών επιχειρήσεων προς τον δήμο λίγους μόλις μήνες πριν από τις εθνικές εκλογές. Και ως προς την επίτευξη του εταιρικού σκοπού, που δεν είναι άλλος από τη μεγιστοποίηση του κέρδους, αυτό θα ήταν εφικτό και με το παραπάνω μέσω εξορθολογισμού των δημοτικών δαπανών και εφαρμογής αποτελεσματικών είσπρακτικών πρακτικών. Η εφαρμογή ενός τέτοιου μοντέλου είναι ικανή να επιφέρει μια γενικότερη αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του σχεσιοκρατικού ψευδοκαπιταλιστικού μοντέλου, όπως το γνωρίζουμε σήμερα.

Ο ιδιωτικός τομέας άλλωστε έχει δοκιμαστεί και επιτύχει θεαματικά σε πεδία όπως οι δημόσιες υποδομές, οι μεταφορές ή η μηχανοργάνωση της δημόσιας διοίκησης. Στο άρθρο υποστηρίζεται πως αξίζει να δοκιμαστεί και στα άδυτα των αδύτων του δημόσιου βίου, την πολιτική. Το αρθράκι είναι πραγματικά αξιόλογο, όπως αξιόλογη είναι και η εξαιρετικά εύστοχη κριτική που του ασκείται από τον Niall Ferguson, επίσης καθηγητή του πανεπιστημίου του Harvard.

Σε κάθε περίπτωση η παραπάνω πρόταση, όσο παράτολμη κι αν ακούγεται, αξίζει να τεθεί στο δημόσιο τραπέζι και να προστεθεί σε έναν ευρύτερο διάλογο μετεξέλιξης της δημόσιας διοίκησης προς στην κατεύθυνση του “business of politics”, όπου γίνονται πλέον εμφανείς αναλογίες οπώς αυτές ψηφοφόρων - μετόχων, κυβερνήσεων - διοικητικών συμβουλίων, προσφοράς δημόσιων - ιδιωτικών υπηρεσιών. Μια τάση την οποία οι ως τώρα οι κυβερνόντες σκέφτονται και συζητούν μεν, υπογείως δε, φοβούμενοι ίσως το φάσμα ενός υπερτιμημένου πολιτικού κόστους.

Εκεί όπου οι λέξεις χάνουν το νόημα τους.

Οι εκπρόσωποι της Αριστεράς και των λεγομένων κοινωνικών φόρουμ συναθροίζονται με ομοιδεάτες τους από τον υπόλοιπο κόσμο σε συναντήσεις καταγγελίας της παγκοσμιοποίησης κι αναζήτησης πολιτικών για την ανάπτυξη των φτωχών λαών της Αφρικής, κυρίως, και της Ασίας. Στις περισσότερες εν τούτοις περιπτώσεις αυτοί οι ίδιοι οι εξαθλιωμένοι οικονομικά, αγρότες κατά κύριο λόγο των χωρών της παγκόσμιας περιφέρειας, προβάλλουν ένα κυρίαρχο αίτημα. Την διακοπή δηλαδή των επιδοτήσεων προς τη γεωργία των αναπτυγμένων χωρών (ανάμεσά τους αναφέρονται ονομαστικά στην Ελλάδα). Παρακάμπτοντας την δεδομένη αυτή θέση των φτωχών οι οπαδοί των τριτοκοσμικών αναζητήσεων στις συναντήσεις ενάντια στην παγκοσμιοποίηση (λ.χ. Πόρτο Αλέγκρε) δεν διστάζουν γυρίζοντας στην Ελλάδα να ξιφουλκούν «φιλολαικά» υπέρ των επιδοτήσεων για τους βαμβακοπαραγωγούς. Αν αυτό δεν είναι υποκρισία, τότε οι λέξεις έχουν χάσει προφανώς το νόημά τους.


Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα:
www.andrianopoulos.gr